Изображения страниц
PDF
EPUB

ctilem, ut incorporeum ; propter nos vero in corpore tactilem et palpabilem : impatibilem,at Deum; nostra vero gratia patibilem, ut hominem ; qui omnibus modis propter nos toleravit.

νοι (81). Προσδόκα Χριστὸν τὸν Υἱὸν τοῦ Θεοῦ· τὸν A natura, visibilem in carne; impalpabilem et intaἄχρονον ἐν χρόνῳ· τὸν ἀόρατον τῇ φύσει, ὀρατὸν ἐν σαρκί· τὸν ἀψηλάφητον καὶ ἀναφῆ, ὡς ἀσώματον, δι' ἡμᾶς δὲ ἁπτὸν καὶ ψηλαφητὸν ἐν σώματι τὸν ἀπαθῆ, ὡς Θεόν, δι' ἡμᾶς δὲ παθητὸν, ὡς ἄνθρω που (82), τὸν κατὰ πάντα τρόπον δι' ἡμᾶς ὑπομεί

ναντα.

IV. Αἱ χῆραι μὴ ἀμελείσθωσαν. Μετὰ τὸν Κύριον, σὺ αὐτῶν φροντιστὴς ἔσο. Μηδὲν ἄνευ τῆς γνώμης σου (83) γινέσθω· μηδὲ σὺ ἄνευ Θεοῦ γνώμης τι πρᾶσσε, ὅπερ οὐδὲ πράττεις. Ευστάθει (84). Πυκνότερον συναγωγαί γινέσθωσαν. Ἐξ ὀνόματος πάντας ζήτει. Δούλους (85) καὶ δούλας μὴ ὑπερηφάνει· ἀλλὰ μηδὲ αὐτοὶ φυσιούσθωσαν, ἀλλ ̓ εἰς δόξαν Θεοῦ πλεῖον δουλευέτωσαν, ἵνα κρείττονος ἐλευθερίας τύχωσιν ἀπὸ Θεοῦ. Μὴ αἱρέτωσαν ἀπὸ τοῦ κοινοῦ ἐλευθεροῦ- Β ni liberi fieri, ne servi inveniantur cupiditatis. σθαι, ἵνα μὴ δοῦλοι εὑρεθῶσιν ἐπιθυμίας (86).

IV 97. Viduæ non negligantur. Post Dominum tu earum curator esto. Nihil sine tuo arbitrio agatur; nec tu quidquam præter Dei facias voluntatem, quod nec facis. Constans esto. Crebius celebrentur conventus. Nominatim omnes inquire. Servos et ancillas ne fastidias; sed nec ipsi inflentur fastu; verum ad gloriam Dei plus serviant, ut potiorem libertatem a Deo consequantur.Non malint a commu

97 in Chrysost. Vide Testimon. vet.

Recte vero notat Vedelius, &ç durationem temporis hic significare : « Dum hic es, » ut in Epistola ad Smyrnæos : Ὡς ἔτι καιρὸν ἔχομεν εἰς Θεὸν μετανοεῖν. « Dum adhuc tempus habemus ad Deum nos convertendi ; » et ad Romanos : Ὡς ἔτι θυσιαστή ριον ἑτοιμόν ἐστι, « dum adhuc altare paratum est. » USSER.

(81) Ωδε γὰρ ἐστι τὸ στάδιον, ἐκεῖ δὲ οἱ στέφανοι. Hæc item, et a Græco Mediceo, et a nostro absunt interprete. Ib.

[ocr errors]

(82) Προσδόκα Χριστόν, etc., usque ad παθητὸν ὡς ἄνθρωπον. Vetus vulgatus inierpres, similiter, hisce verbis totam hanc concludens Epistolam : Exspecta Christum Filium Dei, intemporalem in tempore, invisibilem natura, visibilem in carne: impalpabilem et intactum, ut incorporeum (quæ C vox ex mss. hic est restituta); corporeum vero propter nos et contrectabilem; impassibilem ut Deum, passibilem vere propter nos ut hominem. Amen.» Mediceus vero codex, multo brevius : Τὸν ὑπέρκαι τον προσδόκα, τὸν ἄχρονον, τὸν ἀόρατον, τὸν δι' ἡμᾶς ὁρατόν, τὸν ἀψηλάφητον, τὸν ἀπαθῆ, τὸν δι' ἡμᾶς παθητόν, ut et noster interpres : « Eum qui supra tempus exspecta, intemporalem,invisibilem, propter nos visibilem ; impalpabilem,impassibilem, propter nos passibilem. » Eodem quoque modo, in Epistola ad Ephesios, Servator noster est descriptus : Ὁ ἀσώματος ἐν σώματι, ὁ ἀπαθὴς ἐν παθητῷ σώματι, ὁ ἀθάνατος ἐν θνητῷ σώματι « incorporeus in corpore, impatibilis in corpore patibili, immortalis in corpore mortali. » ID.

(83) Μηδὲν ἄνευ τῆς γνώμης σου. Orationis de unico Veteris et Novi Testamenti legislatore, sive auctor sive interpolator (in Romana enim cardinalis Sirlati, et Basiliensi Jo. Jacobi Beureri editione, ista non habentur), tomo VI Operum Chrysostomi, editionis Etonianæ pag. 643, ita locum hunc laudat : Διὰ τοῦτο γενναιός τις τῶν ἀρχαίων, Ἰγνάτιος δὲ ἦν ὄνομα αὐτῷ οὗτος ἱερωσύνῃ καὶ μαρτυρίῳ διαπρέψας, ἐπιστέλλων τινὶ ἱερεῖ ἔλεγε· Μηδὲν ἄνευ γνώμης σου γινέσθω, μηδὲ σὺ γνώμης ἄνευ Θεοῦ τι πράττε. Ipsius vero Chrysostomi non esse hanc orationem, ad credendum nos ducunt rationes a clarissimo Savilio, in adnotationibus ad eamdem, propositae : ubi et ex Epilogo recto observavit, diffcillimis reipublicæ temporibus, et imminentibus exitio Orientalis imperii barbaris nationibus, scriptam eam videri. Ut nihil testimonii istius obstet auctoritas, quominus tam hanc epistolam, quam ejusdem generis reliquas, sub Justiniani primum imperio Ignatii nomine innotuisse sentiamus. ID.

(84) Ὅπερ οὐδὲ πράττεις. Εὐστάθει. Codex Mes

D

diceus : οὐδὲ πράσσεις, εὐσταθής. Hoc est (vertente Vossio) : « quod neque facis, constans cum sis ; » pro quo noster interpres habet, « quod autem operaris, sit bene stabile. » ID.

(85) Δούλους. Ista usque ad 2 Θεοῦ, citantur in Niconis monachi Pandecte, cap. 5, codd. Reg.2413, 2423, 2424, cum hoc titulo: Τοῦ ἁγίου Ἰγνατίου τοῦ Θεοφόρου πρὸς Πολύκαρπον ἐπίσκοπον Σμύρ νης, cumque duplici varietate, πλείονα, ut in codice Florentino, et τύχωσι παρὰ τοῦ Θεοῦ, Obiter emendo titulum epistola 249, lib. m S. Nili: Παπίσκῳ, Ωσκόρῳ, δούλοις. « Papisco, Oscoro, servis, » non Ωσκορωδούλοις. Oscoredulis. Cor.

(86) Αλλ' εἰς δόξαν Θεοῦ, etc., usque ad εὐρε θῶσιν ἐπιθυμίας. Pro πλεῖον, Antiochus et codex Mediceus legit πλέον. Florentinus πλείονα : pro alρέτωσαν. Antiochus, Mediceus æque et Florentinus codex, ἐράτωσαν. Nam in Antonii Melissa lib. 11, serm. 23, ordine inverso, hunc in modum locus iste citatus reperitur : Οἱ δοῦλοι μὴ ἐράτωσαν ἀπὸ τοῦ κοινοῦ ἐλευθεροῦσθαι· ἀλλ ̓ εἰς δόξαν Θεοῦ πλέον δουλευέτωσαν, ἵνα κρείστονος ἐλευθερίας ἀπὸ Θεοῦ τύχωσιν ubi, quod Antonii interpres reddidit : « Servi non debent rogare ut vulgari more manumittantur ; » et Vairlenius, « neque eligant a republica manumitti; » nosterque interpres, « non desiderent a communi liberi fieri; » Jacobus Billius (libro n Sacrar. observat. cap. ult.) magis explicate sic vertit: « Servi ne in animum inducant communibus sumptibus in libertatem vindicari. » « Erant enim (inquit) tum fortasse quidam gentilium servi Christiani, qui importunis precibus efflagitarent, ut communibus Ecclesiæ nummis vel collatitia pecunia in libertatem assererentur. Hos igitur monet Ignatius, ne hoc oneris Ecclesiæ imponant, sed æquo potius animo servile jugum trahant, quo Ecctesía his sufficere queat, qui ope atque auxilio magis opus habeant. » Codex Nydpruccianus, omissis prioribus illis, ἀλλ ̓ εἰς δόξαν Θεοῦ πλεῖον δου λευέτωσαν, sequentia ita exhibet: Ἵνα κρείττονος ἐλευθερίας τύχωσι παρὰ Θεοῦ Μὴ αἱρέσθωσαν ἀπὸ τοῦ κυρίου ἐλευθεροῦσθαι, ἵνα μὴ δοῦλοι εὑρεθῶσιν ἐπιθυμίας, acsi a dominorum suorum jugo liberari, servis ne desiderare quidem liceret; contra Apostoli sententiam, I Corinth. vii, 21: Servus vocatus es? ne sit tibi curæ; sed si potes etiam liber fieri, potius eo utere ; quod cum Joannes Brunnerus animadverteret, a jerrestri ad cœlestem Dominum ista transferenda putavit: ut servi, scilicet, non quærerent « a servitute Dei liberari. » USSER.

V. 98 Malas artes fuge; imo vero de his verba ne A facito. Sororibus meis dicito, Dominum ament, et maritis contentæ sint carne ac spiritu. Itidem et fratribus meis denuntia, in nomine Jesu Christi, diligant conjuges suas, sicut Dominus Ecclesiam 1. Si quis potest in castitate manere, ad honorem carnis Dominica, sine jactantia maneat; si glorietur, periit. Et si præter episcopum sese ostentet, interiit. Decet vero ut mariti et maritæ, cum episcopi arbitrio conjugium faciant; quo nuptiæ juxta Dominum sint, non autem juxta cupiditatem. Omnia ad honorem Dei fiant.

VI. Episcopo attendite, ut et Deus vobis. Meam animam libens impendero pro animabus eorum qui episcopo parent,presbyterio, diaconis. Utinam cum illis mihi portio contingat a Deo. Collaborate vobis mutuo, una certate, una currite, compatimini,una dormite, una exsurgite, ut Dei dispensatores, et assessores, ac ministri. Placete illi cui militatis, a quo et stipendia referetis. Nemo vestrum desertor inveniatur. Baptismus vester maneat, velut arma ; fides, ut galea; charitas, ut hasta ; patientia, sicut tota armatura. Deposita vestra sint opera vestra : 93 1. Const. ap. viii, 99 deest in ms, 32. 1 Ephes. (87) Τὰς κακοτεχνίας. « Malas artes, » nostrum interpretem rectius reddidisse quam recentiores, « maleficia, » in notis suis ostendit Vossius. USSER, (88) Ομιλίαν μὴ ποιοῦ. Negativum, μή a codice Florentino et Mediceo et nostro interprete, non recte abest. ID.

(89) Τὰς συμβίους. Desiderantur et ista in Me diceo codice; sed non in reliquis. ID.

(90) Εί τις δύναται ἐν ἀγνείᾳ μένειν εἰς τι μὴν τῆς σαρκὸς τοῦ Κυρίου, ἐν ἀκαυχησίᾳ με νέτω. Ita etiam citatur hic locus in Antonii Meliss. lib. I, serm. 13. Codex Mediceus, εἰς τιμὴν τοῦ Κυρίου τῆς σαρκός, legit, atque ita locum intelligendum esse Vossius confirmat: « Si quis potest in castitate carnis permanere, ad honorem Domini, sine jactantia permaneat,» vel, ut noster interpres reddidit, «< in ingloriatione Domini maneat; » vocabulo, « Domine, » iterum non ita recte repetito.Ib,

(91) Εάν καυχήσεται, ἀπώλετο. Non habetur in Antonio. In.

η

B

C

(92) Καὶ ἐὰν γνωσθῇ πλὴν ἐπισκόπου, ἔφθαρε ται. Anglican. « et si videri velit plus episcopo, corruptus est. » Non habetur in codice Nydprueciano. Pro πλήν vero, in Antonio et codice Mediceo D πλέον legitur. ID.

(93) Πρέπει δὲ τοῖς γαμούσι. De hoc loco consulendus clarissimus Seldenus in Uxoris Hebraicæ libro II, cap. 28. ID:

(94) Γαμούσαις. Γαμουμέναις, legunt Antonius, codex Mediceus, et noster interpres. Ib.

(95) ἵνα ὁ γάμος ἢ κατὰ Κύριον, καὶ μὴ κατ' ἐπιθυμίαν. Anglican. « ut sit secundum Dominum, et non secundum concupiscentiam. » Anton, ἵνα ὁ γάμος ἢ κατὰ Θεὸν (quod nomen hic etiam habet codex Mediceus) καὶ μὴ κατ' αἰσχρὰν ἐπιθυμίαν. « Ut nuptiæ secundum Deum sint, non autem ad turpem concupiscentiam. » ID.

(96) Τῷ ἐπισκόπῳ προσέχετε. Citatur ab Antiocho, in homil. 124. ID.

(97) Τῶν ὑποτασσομένων ἐπισκόπῳ, πρεσβυ τερίῳ, διακόνοις. Antioch. Τῷ ὑποτασσομένῳ ἐπι σκόπῳ, πρεσβυτέροις (al. πρεσβυτερίῳ) τε καὶ δια

V. Τὰς κακοτεχνίας (87) φεύγει μᾶλλον δὲ περὶ τούτων ὁμιλίαν 99 μὴ ποιοῦ (88). Ταῖς ἀδελφαῖς μου προσλάλει ἀγαπᾶν τὸν Κύριον, καὶ τοῖς συμβίοις (89) ἀρκεῖσθαι σαρκὶ καὶ πνεύματι. Ομοίως καὶ τοῖς ἀδελφοῖς μου παράγγελλε, ἐν ὀνόματι Ἰησοῦ Χρισ στοῦ, ἀγαπᾶν τὰς συμβίους, ὡς ὁ Κύριος τὴν Ἐκε κλησίαν. Εἴ τις δύναται ἐν ἁγνείᾳ μένειν, εἰς τιμὴν τῆς σαρκὸς τοῦ Κυρίου, ἐν ἀκαυχησίᾳ μενέτω (90, ἐὰν καυχήσεται, ἀπώλετο (91). Καὶ ἐὰν γνωσθῇ πλὴν τοῦ ἐπισκόπου, ἔφθαρται (92). Πρέπει δὲ τοῖς γαμοῦσι (93) καὶ ταῖς γαμούσαις (94), μετά 1 γνώμης τοῦ ἐπισκόπου τὴν ἕνωσιν ποιεῖσθαι, ἵνα ὁ γέρ μος ᾗ κατὰ Κύριον, καὶ μὴ κατ' ἐπιθυμίαν (9%). Πάντα εἰς τιμὴν Θεοῦ γινέσθω.

VI. Τῷ ἐπισκόπῳ προσέχετε (96), ἵνα καὶ ὁ Θεὸς ὑμῖν. ̓Αντίψυχον ἐγὼ τῶν ὑποτασσομένων ἐπισκόπῳ, πρεσβυτερίῳ, διακόνοις (97), Μετ' αὐτῶν μοι τὸ μέρος γένοιτο ἔχειν παρὰ Θεοῦ 8 (98). Συγκοπιάτε ἀλλήλοις, συναθλεῖτε, συντρέχετε, συμπάσχετε, συγκοιμάσθε, συνεγείρεσθε ὡς Θεοῦ οἰκονόμοι, καὶ πάρεδροι,καὶ ὁπη ρέται. 'Αρέσκετε ᾧ στρατεύεσθε, ἀφ' οὗ καὶ τὰ ὀψώνια κομίσεσθε (99). Μή τις ὑμῶν δεσέρτωρ εὑρεθῇ (1). Το βάπτισμα ὑμῶν μενέτω, ὡς ὅπλα (2)· ἡ πίστις, ὡς πε ρικεφαλαία· ἡ ἀγάπη, ὡς δόρυ ἡ ὑπομονὴ, ὡς πανοπλία. Τὰ δεπόσιτα (3) ὑμῶν, τὰ ἔργα ὑμῶν, ἵνα τὰ v, 25. ms. πλήν. ms. Θεῷ.

2

κόνοις. Cod. Mediceus : Τῶν ὑποτασσομένων τῷ ἐπισοόπῳ, πρεσβυτέροις, διακόνοις, et noster interpres : « Cum subjectis episcopo, presbyteris, diaconis. >> ID.

(98) Μετ' αὐτῶν μοι τὸ μέρος γένοιτο ἔχειν παρὰ Θεοῦ. Antiochus: Μετ' αὐτῷ μοι τὸ μέρος γένοιτο ἔχειν ἐν Θεῷ. Cod. Mediceus: Καὶ μετ' αὐ τῶν μοι τὸ μέρος γένοιτο σχεῖν ἐν Θεῷ, Similiterque noster: Et cum ipsis mihi pars fiat capere in

Deo. » ID.

(99) Κομίσεσθε. Mediceus, κομίζεσθε, et noster, « fertis ; » praesenti tempore. ID.

a

(1) Δεσέρτωρ εὑρεθῇ, Valentinus Pacæus, ex Augustano codice, nomine et verbo in unam vocem conflatis, δεσερτωρευθῇ edidit : unde novum verbum δεσερτωρεύω vel δεσερτωρεύομαι ab aliis est conflatum. Noster interpres, odiosus inveniatur, » reddidit: et ex Nydprucciano codice, διασαλευθῇ, Jo. Brunnerus edidit, indeque totam sententiam latine sic expressit : « Nemo se vestrum totum excuti aut spoliari patiatur; » qui error non aliunde natus, quam quod Latinum desertoris vo cabulum hic usurpatum ignoraretur: de quo videndus titulus codicis: De desertoribus, in quo, » Desertor habetur quisquis belli tempore aberit a si gnis ; » et Pandectarum, De re militari, in quo interemansorem et desertorem a Modestino discrimen illud statuitur : « Emansor est,qui diu vagatus, ad castra regreditur. Desertor est, qui per prolixum tempus vagatus, reducitur. Levius enim ut ibidem,ex Arrio Menandro, additur delictum emansionis habetur,ut erroris in servis,desertionis gravius, ut in fugitivis. » ID.

(2) Ὅπλα. Noster interpres, όπλα, vel ὅπλον, per « scutum » expressit. Ib.

(3) Τὰ δεπόσιτα. Τὰ δὲ πολεμικά reposuit hic antiquarius, qui Nydpruccianum cod descripsit; Latinam hanc fuisse vocem non intelligens.In Glossa rio Basilicorum, Δεπόσιτον, παρακαταθήκη exponitur.Est autem « Depositum (Ulpiano declarante in I.1 D.Depositi»),quod custodiendum alicui datum est; dictum ex eo, quod ponitur. Prepositio enim

ἄκκεπτα 4 ὑμῶν, ἄξια Θεοῦ κομίσησθε (4). Μακρο- Α ut accepta vestra, digna Deo reportetis. Longani

μεῖτε οὖν μετ' ἀλλήλων ἐν πραύτητι (5), καὶ ὁ Θεὸς μεθ' ὑμῶν. Ὀναίμην ὑμῶν διὰ παντός (β).

VII. Ἐπειδὴ ἡ Ἐκκλησία ἡ ἐν ̓Αντιοχείᾳ τῆς Συρίας εἰρηνεύει, ὡς ἐδηλώθη μοι 4, διὰ τῆς προσευχῆς (7) ὑμῶν, κἀγὼ εὐθυμότερος ἐγενόμην ἐν ἀμεριμνία (8) Θεοῦ ἐάν περ διὰ τοῦ παθεῖν. Θεοῦ (9) ἐπιτύχω, εἰς τὸ εὑρεθῆναι με ἐν τῇ αἰτήσει ὑμῶν μαθητήν (10). Πρέ πει, Πολύκαρπε θεομακαριστότατε, συμβούλιον ἀγαγεῖν θεοπρεπέστατον, καὶ χειροτονῆσαι, εἴ τινα ἀγαπητὸν (11) λίαν ἔχετε καὶ ἄοκνον, ὅς (12) δυνήσεται θεόδρομος (13) καλεῖσθαι τοῦτον καταξιῶσαι πορευ θῆναι εἰς Συρίαν, ἵνα πορευθεὶς εἰς Συρίαν, δοξάσῃ (14) ὑμῶν τὴν ἄοκνον ἀγάπην εἰς δόξαν Θεοῦ (15). Ὁ Χριστιανὸς ἐξουσίαν ἑαυτοῦ οὐκ ἔχει, ἀλλὰ Θεῷ σχολάζει (16) Τοῦτο τὸ ἔργον Θεοῦ ἐστι καὶ ὑμῶν, ὅταν αὐτὸ ἀπαρτίσητε (17). Πιστεύω γὰρ τῇ χάριτι, ὅτι ἕτοιμοί ἐστε εἰς εὐποιίαν Θεῷ ἀνήκουσαν. Εἰδὼς ὑμῶν τὸ σύντομον 4 (18) τῆς ἀληθείας, δι' ὀλίγων ὑμᾶς γραμμάτων παρεκάλεσα.

VIII. Ἐπεὶ οὖν πάσαις (19) ταῖς Ἐκκλησίαις οὐκ ἠδυ νήθην γράψαι, διὰ τὸ ἐξαίφνης πλεῖν με ἀπὸ Τρωάδος εἰς Νεάπολιν, ὡς τὸ ̓ θέλημα προστάσσει, γράψεις (20) ταῖς ἔμπροσθεν Εκκλησίαις, ὡς Θεοῦ γνώμην κεκτη μένος (21) εἰς τὸ καὶ αὐτοὺς τοῦτο ποιῆσαι (22)· οἱ 4 ms. ἔσκεπτα. 6 ms. ἡμῖν. al. σύντονον. 7 al. [de] auget [positum : | ut ostendat, totum fidei ejus commissum, quod ad custodiam rei pertinet. USSER.

5

mes itaque estote alter ad alterum in mansuetudine; et Deus ad vos. Utinam fruar vobis perpetuo!

VII. Quandoquidem Ecclesia quæ Antiochiæ in Syria est, pacem est nacta, ut mihi significatum est, per orationes vestras ; et ego tranquilliori animo factus sum, in securitate Dei; si per passionem Deum assecutus fuero, ut discipulus inveniar per petitionem vestram. Decet, in Deo beatissime Polycarpe, concilium cogere Deo decentissimum, et eligere, si quem vhementer dilectum habetis ac impigrum; qui poterit divinus appellari cursor; hunc honorare profectione in Syriam, ut in Syriam profectus, glorificet impigram charitatem vestram ad gloriam Dei. Christianus sui potestatem non habet, sed Deo vacat. Hoc est opus Dei et vestrum, B quando ipsum perfecerilis. Credo enim gratiæ,quod parati estis ad beneficentiam Deo congruentem. Cum scirem vehemens vestrum erga veritatem studium, brevibus litteris vos cohortatus sum.

(4) ἵνα τὰ ἀκκεπτα ὑμῶν άξια Θεοῦ κομίσησθε. Codex Mediceus : Ἵνα τὰ ἄκκεπτα ὑμῶν ἀξία κομί ζησθε. Noster interpres : « ut accepta vestra digna G feratis. » Brunnerus : « ut divino certamine digna munera reportetis. » Nydprucciani enim (quem ille secutus est) codicis descriptor, Latinæ vocis hic posite ignarus, τὰ ἄθλα ejus loco supposuit. In utroque autem et depositorum et acceptorum vocabulo, allegoriam a re militari petitam continuatam hic esse existimat Halloixius. « Cum euim milites (inquit) in expeditionem irent, tum ipsi in civitatibus peculia sua castrensia deponebant; quæ reversi recipiebant. Illa igitur deposita appellabantur ab eo, qui deponebat ; accepta autem ab eo, qui accipiebat. Confectis ergo bellis, illi deposita repetebant, hi accepta restituebant. » ID.

(5) Μακροθυμεῖτε οὖν μετ ̓ ἀλλήλων ἐν προβ τητι. Ita locum hunc citat et Antonius, Melissa, lib. m, cap. 89. Mediceus : Μακροθυμήσατε οὖν μετ' άλληλων ἐν πραότητι. ID.

(6) Καὶ ὁ Θεὸς μεθ ̓ ὑμῶν. Οναίμην ὑμῶν διὰ παντός. Cod. Mediceus ὡς ὁ Θεὸς ὑμῶν. Οναίμην, etc. D Antonius vero ὡς ὁ Θεὸς μεθ ̓ ἡμῶν διαπαντός. ID.

(7) Διὰ τῆς προσευχῆς. Mediceus Διὰ τὴν προσ ευχήν. Ib.

(8) Ἐν ἀμεριμνία. Anglican. « In sollicitudine: » pro « in insollicitudine, « sive » seeuritate ; « ut Vossius reddidit. Ib.

(9) Θεοῦ. Florentin. Χριστοῦ. ID.

(40) Ἐν τῇ αἰτήσει ὑμῶν μαθητήν. Medic. Ἐν τῇ ἀναστάσει ὑμῶν μαθητήν. Νoglea vero intepres in uno quidem exemplari : « in resurrectione, » in alio, « in oratione vestri discipulum. » Ip.

(11) Εἰ τινα ἀγαπητόν Medic. Τινὰ ὅν ἀγαπ. ID. (12) Oς. Medic, ὡς, non ita recte. In.

(13) Θεόδρομος. In Epistola ad Smyrnazos, fideles omnes, in spirituali stadio decurrentes, communi nemine θεοδρόμους Ignatius appellaverat. Hic autem id nominis sacro legato ad Antiochenam Ecclesiam

VIII. Quoniam ergo omnibus Ecclesiis scribere nequivi, quod repente a Troade navigaverim Neapolim, prout jubet voluntas; scribes propinquis Eclesiis, ut qui Dei placitum teneas, quo et ipsi idem faciant ; qui possunt, pedites mittant, alii vero epiτὸ Θεοῦ.

mittendo speciatim est inditum ; qui θεοπρεσβευτής in Epistola ad Smyrnæos (ut in quadam ad eam nota, monuimus) eam ob causam est nuncupatus. Unde novum Cursorum in Ecclesia officium commentus est Baronius. ad ann. Chr. 44, ξ 88, 89,

ID.

(14) Τοῦτον καταξιώσαι πορευθῆναι εἰς Συρίαν, ἵνα πορευθεὶς εἰς Συρίαν δοξάση etc. Tautologia hæc, ex codice Mediceo et nostro interprete corrigenda est, tollendo verba illa, πορευθῆναι εἰς Συν ρίαν, omnino superflua. De hoc vero legato, in hac eadem Epistola, postea sequitur: Ασπάζομαι τὸν μέλλοντα καταξιοῦσθαι εἰς Συρίαν πορεύεσθαι. IBID. (15) Θεοῦ. Medic. Χριστοῦ. Ib.

οὐκ ἔχει,

(16) Ὁ Χριστιανὸς ἐξουσίαν ἑαυτοῦ ἀλλὰ Θεῷ σχολάζει. Citatur a Jo. Damasceno hie sententia, libro u Parallelor. cap. 15, sed non apposito Ignatii nomine. In,

(17) Ὅταν αὐτὸ ἀπαρτίσητε. Anglican. « Quoniam ipsi perfecti estis. » Codex Nydpruccianus : Όταν αὐτὸν ἀγαπήσητε. ID.

(15) Εἰδὼς ὑμῶν τὸ σύντομον. Ita codex Nydpruccianus et Florentinus: quod noster interpres, « Sciens vestrum compendium, » reddidit. Augustanus vero τὸ σύντονον, i. e. « firmitatem, » legit, ut et Mediceus : Εἰδὼς οὖν ὑμῶν τὸ σύντονον. Ib.

(19) Ἐπεὶ οὖν πάσαις, etc. Vid. Prolegomen. cap. 2. Ib.

(20) Ὡς τὸ θέλημα προστάσσει, γράψεις. Codex Nydpruceianus legit : Ως τὸ Θεοῦ θέλημα προστάσε σει, γράψεις συ, ac si « Dei voluntas » hic significaretur non novum aliquod Trajani mandatum, de Ignatio Romam quamprimum deducendo, ut Mæstræus commentus est. ID.

(21) Κεκτημένος. Cod. Nydpruce. κεκτημέναις, ut referatur, non ad Polycarpum, sed ad Ecclesias : quæ (ut Brunnero reddere visum fuit) « in divina magis profecerunt. » ID,

(22) Εἰς τὸ καὶ αὐτοὺς τοῦτο ποιῆσαι. Cod. Me dic. εἰς τὸ καὶ αὐτοὺς τὸ αὐτὸ ποιῆσαι, quod noster interpres reddidit: « idem et ipsos facere, » vel,

stolas, per eos qui a te mittentur; ut in opere A æterno glorificeris, quemadmodum dignus es. Saluto omnes nominatim; atque Epitropi uxorem cum tota domo sua ei liberis. Saluto dilectum mihi Attalum. Saluto eum qui dignandus est, ut in Syriam eat. Erit cum illo semper gratia, et cum mittente illum Polycarpo. Opto vos semper valere in Deo nostro Jesu Cbristo; in quo permanete in unitate Dei et visitatione. Saluto Alcen, desiderabile mihi nomen. Amen. Gratia. Valete in Domino 13.

8

μὲν δυνάμενοι, πεζοὺς πέμψαι· οἱ δὲ, ἐπιστολὰς, διὰ τῶν ὑπὸ σοῦ πεμπομένων· ἵνα δοξασθῆτε δ ἐν αἰωνίῳ ἔργῳ, ὡς ἄξιος ὤν 9 (23). Ασπάζομαι πάντας ἐξ ὀνόματος, καὶ τὴν τοῦ Επιτρόπου σὺν ὅλῳ τῷ οἴκῳ αὐτῆς, καὶ τῶν τέκνων. Ασπάζομαι "Ατταλον τὸν 10 ἀγαπητόν μου. Ασπάζομαι τὸν μέλλοντα καταξιοῦσθαι εἰς Συ ρίαν πορεύεσθαι (24). Εσται ἡ χάρις μετ' αὐτοῦ διὰ παντὸς, καὶ τοῦ πέμποντος αὐτὸν Πολυκάρπου. Ερῥῶσθαι ὑμᾶς διὰ παντὸς (25) ἐν Θεῷ ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστῷ εὔχομαι, ἐν ᾧ διαμείνατε ἐν ἐνότητι Θεοῦ

καὶ ἐπισκοπῇ 11 (26). Ασπάζομαι Αλκην τὸ ποθητόν μοι όνομα (27). Αμήν. Ἡ χάρις (28). Ἔῤῥωσθε ἐν Κυρίῳ 12.

8 1. δοξασθῇς. 9 10 ms. ἄξιοι ὄντες. ms. καὶ τόν. 11 al. ἐπισκόπου. 15 al. ἡ χάρις μεθ' ὑμῶν; ms. ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ εἴη μεθ' ὑμῶν. 43 S. Greg. 1. iv, epist. 37; 1. interpol. ad Ephes., c. 21.

<< in et ipsos facere ; » id est,ut Glossator hic adno- B
tat,« scribens ad hunc finem, ut ipsi qui sunt
in aliis Ecclesiis faciant opere quod scribis. Et re
git (inquit) hæc propositio, in more Græco,hoc to-
tum [ipsos facere.]» USSER.

(23) Ὡς ἄξιος ων. Videndum hic monet Jacobus Billius, Observat. sacr. lib. II, cap. ult., «num legendum sit, οὐκ ἄξιος ὤν. Nam hoc genus loquendi Ignatio frequens ac familiare est : illud autem nusquam alibi reperire licet. » At si, ex nostro interprete, in proxime præcedentibus pro δοξασθῆτε legamus δοξασθῇς, ad Polycarpum ista commodissime referri poterunt, non ad Ignatium : « Ut glorificeris æterno opere, ut dignus exsistens. » Quam ipsam tamen emendationem minime hic necessariam esse Vossius censet. « Locutio enim hæc (inquit) satis solemnis apud Græcos, neque ipsi Ignatio inusitata: ut qui cum alibi, tum etiam in initio Epistolæ ad Ephesios dicat: τὸ πολυαγαπητόν σου όνομα, ὅ κέκτησθε; quod ad verbum, in nostro interprete ita ( redditum reperi: «< multum dilectum tuum nomen, quod possedistis ; » hac etiam glossa ad marginem apposita: «< Dicit singulariter [tuum nomen], et continuo pluraliter [possedistis]; insinuans multitudinis in fide et charitate unitatem; » quanquam vulgata tam Græcorum quam Latinorum codicum lectio, quæ non Gov sed uv ibi exhibet, neutro illo medicamento indigeat. Ib.

(24) Εἰς Συρίαν πορεύεσθαι. Mediceus: τοῦ εἰς Συρίαν πορεύεσθαι, ad Antiochenam Ecclesiam visitandam scilicet. Ib.

(25) Καὶ τοῦ πέμποντος αὐτὸν Πολυκάρπου· Εῤῥῶσθαι ὑμᾶς διὰ παντός. Cum διὰ παντός, et immediate præcederet ista verba, et hic deinde sequeretur; qui Mediceum exemplar descripsit, non insolito in causa simili librariis errore,intermedia hæc omnia per incuriam prætermisit, quæ tamen in nostro reperiuntur interprete, qui ex ejusdem exempli codice sua solitus est convertere. ID.

(26) Διαμείνατε ἐν ἑνότητι Θεοῦ καὶ ἐπισκοπῇ. Pro διαμείνατε, in Mediceo codice legitur, διαμεί νητε : pro ἐπισκοπῇ, in Augustano ἐπισκόπου. ID.

(27) Τὸ ποθητόν μοι όνομα. Μot, ex codice Mediceo est expressum: cum pot, non solum noster interpres hic legerit, sed etiam idem ipse Mediceus codex in Ignatii ad Smyrnæos Epistola (ex qua, totidem verbis, salutatio ista huc est traducta) eodem modo exhibuerit : Ασπάζομαι "Αλκην, τὸ ποθητόν μοι όνομα. ID.

(28) Αμήν. Η χάρις. Ista Augustani codicis in Mediceo Græco et nostro Latino interprete omnino non comparent. In Nydprucciano legitur : Ἡ χάρις μεθ ̓ ἡμῶν. Αμήν. In Florentino: 'Αμήν. Ἡ χάρις [ἴσως, τοῦ Θεοῦ εἴη] μεθ ̓ ὑμῶν Ubi, ut inclusa illa observatio critica e margine in contextum hic irrepsisse ; ita et simplex illud ἡ χωρις in aliis, a festinante librario, brevitatis causa videtur fuisse appositum ut in notissimis et communissime receptis hujusmodi verborum formulis usu venire cernimus, Videnda hic et Prolegomena nostra, cap. 6, eum nota in Epistolam ad Ephesios. ID.

EPISTOLÆ SUPPOSITIE.

ΜΑΡΙΑΣ ΠΡΟΣΗΛΥΤΟΥ ΕΠΙΣΤΟΛΗ

ΠΡΟΣ ΙΓΝΑΤΙΟΝ (29).

MARIE PROSELYTE EPISTOLA AD IGNATIUM

Ἰγνατίῳ Μαρία ἐκ Κασσοβήλων (30). Μαρία προσήλυτος Ἰησοῦ Χριστοῦ, Ἰγνατίῳ Θεο φόρῳ, μακαριωτάτῳ, ἐπισκόπῳ Ἐκκλησίας ἀποστολικῆς τῆς κατὰ ̓Αντιόχειαν, ἐν Θεῷ Πατρὶ, Ἰησοῦ ἡγαπημένῳ, χαίρειν καὶ ἐῤῥῶσθαι, πάνε τες τέ σοι εὐχόμεθα (31), τὴν ἐν αὐτῷ χαράν τε καὶ ὑγείαν.

Ι. Ἐπειδὴ θαυμασίως παρ' ἡμῖν ὁ Χριστὸς ἐγνωρίσθη Υἱὸς εἶναι τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος, καὶ ἐν ὑστέροις

[blocks in formation]

I. Quoniam mirabiliter apud nos innotuit, Christum esse Filium Dei vivi, et seris temporiqus per pidum statuunt omnes prope Alexandriam x''íGov, sive Alexandriam Scabrosam; id enim verum esse ejus loci nomen, alias ostendam. Memoratur hoc oppidum Antonino, Itinerario Hierosolymitano, Tabulis Peutingeri,geographo veteri anonymo. Inde ἐθνικόν « Catabolensis.» Κατάβολα autem Græcis dicuntur niveta, navium stationes et emporia. Inde quoque κατάβολος, pro ἔμπορος. Voss. --In epistola B proxime subsequente, quæ ad hanc responsum continet, Anacleti papæ tempore Romæ Mariamistam fuisse auctor significat. Unde opinatus est primum Hieronymus Vairlenius,postea vero asseveravit Petrus Halloixius, eamdem hanc esse, quam in postremo capite Epistolæ ad Romanos salutavit Paulus his verbis: Salutate Mariam, que multum laboravit in vobis; vel erga nos potius, ut Græcus habet contextus.De quo amplius inquireremus,si genuinas has esse constaret epistolas, et non ab exercitatore aliquo confictas; qui ut in proxima epistola Mariam suam velut άvoçov vaixa, «feminam sapientissimam,» ita etiam in Epistola ad Heronem diaconum (nam et eam ex eadem officina prodiisse minime dubitamus) sicut noλopafεstátyν et « eruditissimam » nobis commendat. USSER.

(29) Quamvis hæc epistola sit commentitia, non tamen indignam judicavi, quæ lucem videret; tum quod hactenus esset inedita, tum ut fucus interpolatoris in eo etiam appareret, quod ex hac epistola petierit,quæ illi ad Magnesios inferciret. Sed et hinc dilucet,quid illis præbuerit occasionem errandi, qui arbitrati sunt Mariam Deiparam Ignatio scripsisse, et illum vicissim Mariæ. Procul dubio enim verum est,homines istos,cum inaudiissent aliquid de hac epistola. putavisse eam esse Mariæ Virginis, inde vero arripuisse occasionem fingendi et aliam; quia hæc,quam damus, ad istorum manus non pervenisset Atqui nunc apparet,quam falsi isti fuerint, cum non Hebræa, sed Cilissa fuerit hæc mulier; si tamen unquam talis fuerit, cujus nemo veterum,quod sciam, meminerit Ita autem feceramus titulum, ductu potissimum magni Casauboni; cujus istam conjecturam fuisse, aliquando ex rev. Armachano intellexi.Ille enim pro eo, quod est in vulgatis, K25σου λίτην, legebat Καττοβολῖτιν, a Castabalis, nota satis Ciliciæ urbe. Florentinus liber exhibebat:'Iyvaτίῳ Μαρία ἐκ Κασσοβήλων. Veteres autem interpretes quidam habent Chassaobolorum, vel Chasabolorum. Patet forsan aliquis, hujus loci meminisse Hesychium ex Æschylo, Κασλάβα οἱ μὲν πόλις, οἱ δὲ κώμη. Facile enim corrigi possit Κασωβάλα Nihil tamen ausim affirmare. Et quis sane aliquid certi possit statuere de illis urbium appellationibus,qui- C bus non additur locus,ubi sitæ sint ? Quam solemne istud sit grammaticis, ut nominibus propriis virorum, mulierum, urbium et regionum, nihil aliud addant, quam όνομα κύριον, ὄνομα ἔθνους, ὄνομα ós, et similia, nemini ignotum est. Ideoque plurimum eos falli puto, qui similitudine talium vocabulorum adducti,aliquid de illis certi decernere satagunt. Sed neque Cassipolis Plinii, quam in Cilicia recenset, locum hic habere potest. Ausim ego contendere, vocabulum istud non recte sese habere. In omnibus scriptis codicibus legitur « Cassiponis," unde Hermolaus finxit id, quod in vulgatis passim apparet. At quam bene, alibi videbimus. Aut itaque vera est lectio Casauboniana, aut hic rescribendum, Μαρία ἐκ Καταβόλων. Nec ab eo multum abeunt veteres quidam interpretes, qui « Chasabolorum >> habent pro «< Catabolorum. » Catabolum autem op

PATHOL GR. V.

[ocr errors]

(30) Ἐκ Κασσοβήλων. Placet ἐκ Κασταβάλων. Et postea, Κασταβαλίτιν. Cor. Ἐκ Κασσοβήλων. Chassoobolorum. » in nostri interpretis legitur codicibus. In Græco Ignatianarum epistolarum Elencho, quem Parisiensi editioni Guilielmus Morelius, et Antuerpianis suis præfixit Christopporus Plantinus, proxima epistola (huic,ut dictum est, respondens) Πρὸς Μαρίας Κασσοβολίτην est inscripta : quod epitheton etiam in veteris versionis Latinæ editionibus vulgatis (in iis enim quibus nos usi fuimus mss.non invenimus) adjectum legitur.Ita vero appellatam eam fuisse, « quod omnia sæculi ornamenta,ut Deo perfectius inserviret, projecerit » (a zás, quod ornare, et 3λw, quod projicere significat), Martialis Mæstræi jocularis est conjectura.cum patronymicum

(31) Πάντες τέ σοι εὐχόμεθα. Malim legere, πάνω TOTÉ COL EXÓμAz, ut fuit in codice interpretis. In eo hæc verba erant segregata ab epigraphe ad quam necessario pertinent. Voss. - Úávtec te. HávTotε, « semper,» noster legit interpres. USSER.

28

« ПредыдущаяПродолжить »