IX. Boni quidem sunt sacerdotes, sermonisque A ministri ; praestantior autem est summus sacerdos, cui credita sunt Sancta sanctorum, cui soli secreta Dei commissa sunt. Bone sunt administratorim virtutes Dei. Sanctus vero est Paracletus, et sanctum est Verbum, Filius Patris, per quem Pater fecit omnia,omnibusque providet 3. Hic est quæ ad Patrem ducit via 4, petra, ", maveria, clavis, pastor; hostia; cognitionis ostium 6, per quod ingressi sunt Abraham, Isaac, Jacob, Moses, et universus prophetarum chorus : et orbis columnæ apostoli,atque sponsa Christi, pro qua, dotis loco, effudit pro. prium sanguinem, ut eam redimeret. Omnia hæc ad uuitatem unius soliusque veri Dei. Eximium autem quiddam habet Evangelium; nimirum, adventum Salvatoris nostri Jesu Christi, passionem, ipsam Β resurrectionem. Quæ namque prophetæ annuntiaverunt, dicentes : Donec veniat cui repositum est; et ipse erit exspectatio gentium 8; hæc in Evangelio impleta sunt: Euntes, docete omnes gentes, baptizantes eos in nomine Patris, et Filii, et Spiritus sancti 9. Omnia igitur in universum bona sunt,lex, propheta, apostoli, totus catus qui per ipsos credidit: modo nos invicem diligamus. X. Quoniam secundum orationem vestram, et viscera quæ habetis in Christo Jesu, nuntiatum est mihi pacem habere Ecclesiam Antiochenam, quæ B ΙΧ. Καλοὶ μὲν οἱ ἱερεῖς, καὶ οἱ τοῦ λόγου διάκονοι· κρείσσων δὲ ὁ ἀρχιερεὺς (7), ὁ πεπιστευμένος τὰ "Αγια τῶν ἁγίων, ὃς μόνος πεπίστευται τὰ κρυπτὰ τοῦ Θεοῦ. Καλαὶ αἱ λειτουργικαὶ 2 τοῦ Θεοῦ δυνάμεις. ̔́Αγιος δὲ ὁ Παράκλητος· καὶ ἅγιος ὁ Λόγος, ὁ του Πατρὸς Υἱὸς (8), δι' οὗ ὁ Πατὴρ (9) τὰ πάντα πε ποίηκε, καὶ τῶν ὅλων προνοεῖ. Οὗτος ἐστιν ἡ πρὸς τὸν Πατέρα ἄγουσα ὁδὸς, ἡ πέτρα, ὁ φραγμός, ἡ κλεὶς, ὁ ποιμὴν, τὸ ἱερεῖον, ἡ θύρα τῆς γνώσεως, δι' ἧς εἰσῆλθον Αβραὰμ καὶ Ἰσαάκ, καὶ Ἰακώβ, Μωτῆς, καὶ ὁ σύμπας τῶν προφητῶν χορὸς, καὶ οἱ στῦλοι τοῦ κόσμου οἱ ἀπόστολοι, καὶ ἡ νύμφη του Χριστοῦ, ὑπὲρ ἧς, φέρνης λόγῳ, ἐξέχεε τὸ οἰκεῖον αἷμα, ἵνα αὐτὴν ἐξαγοράσῃ. Πάντα ταῦτα εἰς ἐνότητα τοῦ ἑνὸς καὶ μόνου ἀληθινοῦ Θεοῦ (10). Εξαίρε τον δέ τι ἔχει τὸ Εὐαγγέλιον, τὴν παρουσίαν τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, τὸ πάθος, αὐτὴν τὴν ἀνάστασιν (11). "Α γὰρ οἱ προφῆτοι (12) κατήγγελο λον, λέγοντες· ἕως ἂν ἔλθῃ ᾧ 7 ἀπόκειται (13), καὶ αὐτός προσδοκία ἐθνῶν· ταῦτα ἐν τῷ Εὐαγγε λίῳ πεπλήρωται· Πορευθέντες μαθητεύσατέ πάντα τὰ ἔθνη, βαπτίζοντες αὐτοὺς εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς, καὶ τοῦ Υἱοῦ, καὶ τοῦ ἁγίου Πνεύματος. Πάντα οὖν ὁμοῦ καλὰ, ὁ νόμος, οἱ προφῆται, οἱ ἀπό στολοι, τὸ πᾶν συνάθροισμα τὸ δι' αὐτῶν πιστεῦσαν· μόνον ἐὰν ἀγαπῶμεν ἀλλήλους (14). Χ. Ἐπειδὴ κατὰ τὴν προσευχὴν ὑμῶν (15), καὶ τὰ σπλάγχνα κ ἔχετε ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ, ἀπηγγάλη μου εἰρηνεύειν τὴν Ἐκκλησίαν τὴν ἐν ̓Αντιοχείᾳ τῆς Συ in Syria est decet vos, ut Dei Ecclesiam, eligere C ρίας (16), πρέπον ἐστὶν ὑμῖν, ὡς Ἐκκλησίᾳ Θεοῦ, ms. λειτουργίας καί. 3 Const. ap. vi, 11 et vu, 25 et vin, 16. 6 Joan. x, 11, 9. 7 ms. 5. 8 Gen. XLIX, 10. 9 Matth. XXVII, 19. (7) Ὁ ἀρχιερεύς. Constitut. Apostolic. lib. viii, cap. 46 : Τοῖς μὲν ἐπισκόποις τὰ τῆς ἀρχιερωσύνης ἐνε! – μαμεν, τοῖς δὲ πρεσβυτέροις τὰ τῆς ἱερωσύνης. « Episcopis quidem assignavimus quæ ad principatum sacerdotii pertinent; presbyteris vero ad sacerdotium, » qua ratione apud Tertullianum, De baptismo cap. 17. nominatus legitur « summus sacerdos, qui est episcopus » Verum hic non alium per åɔχιερέα intelligere videtur Ignatius, quam ipsum Christum. US SER. (8) Καὶ ἅγιος ὁ Λόγος, ὁ τοῦ Πατρὸς Υιός. Pro istis,in editione vulgata Latina habenturista omnia: «Qui est super omnia sanctissimus, et Verbi minister. Sed super omnes sanctos sanctissimus, et princeps sacerdotum (ita enim habent mss., ubi in editis legitur, « summus pontifex et princeps pontificum », qui est legatus et minister Patris, et princeps legionum militiæ cælestis. ID. » (9) Δι' οὗ ὁ Πατήρ. Vid. Prolegomen. cap. 11. ID. (10) Εἰς ἐνότητα τοῦ ἑνὸς καὶ μόνου ἀληθινοῦ Θεοῦ. Anglican. « in unitatem fidei. » Vet. vulgat. « in unitate unius et unigeniti veri Dei. » ID. (11) Αὐτὴν τὴν ἀνάστασιν. Anglican. « et resurrectionem. » Vet. vulgat. « sed et ipsam resurrerectionem. » ID. (12) "Α γὰρ οἱ προφῆται. Anglican. « dilecti enim propheta. » ID. (13) Ἕως ἂν ἔλθῃ ᾧ ἀπόκειται. Vet. vulgat « donec veniat cui repositum est; » vel, ut in Petaviano codice legitur, « cui reposita sunt. » In Græco, Gen. XLIX, 10, hodie legitur: Έως ἄν ἔλθῃ τὰ ἀποκείμενα αὐτῷ, donec veniant quæ reposita sunt ei: »> ut D 4 Joan, XIV, 6. 5 I Cor. x, 4. apud Augustinum etiam habetur, lib. x Contra Faustum, cap. 42, et lib. xvn De civitate Dei, cap 41. Verum LXX non ita vertisse, sed, ἕως ἂν ἔλθῃ ᾧ ἀπόκειται. Justinus martyr, in Dialogo cum Try phone Judzo, confirmat. Ib. (14) Μόνον ἐὰν ἀγαπῶμεν ἀλλήλους. Anglican. « si in charitate creditis. » Vet. vulgat. « Solum autem restat. ut nos invicem diligamus. » Ip. (15) Ὑμῶν. In Plantinianis editionibus male legitur ἡμῶν. ID (16) Απηγγέλη μοι εἰρηνεύειν τὴν ἐν Ἀντιο χείᾳ τῆς Συρίας. Ex hac et sequente ad Smyrnaros Epistola (utraque ex Troade missa) cognoscimus Ignatium, prius quam Minorem Asiam reliquisset, de pace Ecclesiæ Antiochena reddita certiorem factum fuisse. Quod hoc tempore contigisse, dum Trajanus, Antiochiæ adhuc moratus, de bello Parthico gerendo consilium caperet,ita nos docuit, in 11 Chronicorum libro, Joannes Malela, Antiochenus historicus : Ἐν τῷ δὲ διατρίβειν Τραϊανὸν βασιλέα ἐν Αντιοχεία της Συρίας, βουλευόμενον τὰ περὶ τοῦ πολέμου, ἐμήνυσεν αὐτὸν Τιβεριανός, ἡγεμὼν τοῦ πρώτου Παλαιστίνων ἔθνους, ταῦτα. « Interim vero dum Trajanus Antiochiæ Syriæ commorabatur, de rebus belli quod opus fuerit decernens, Tiberianus Palæstinæ primæ præses hæc illi significavit. Deinde, recitatis Tiberiani ad imperatorem litteris, (quas, una cum ejusdem argumenti Plinii Secundi ad eumdem Trajanum aliis. Actis Ignatii subjecimus) quid illa apud eum effecerint, sic enarrat: Καὶ ἐκέλευσεν αὐτῷ ὁ αὐτὸς Τραϊανός παύσασθαι τοῦ φονεύειν τοὺς Χριστιανούς. Ομοίως δὲ καὶ τοῖς πανταχοῦ ἄρχουσι τοῦτο ἐκέλευσεν, μὴ φονεύειν τοῦ λοι ποὺ τοὺς λεγομένους Χριστιανούς, καὶ ἐγένετο ἐνδο χειροτονῆσαι ἐπίσκοπον (17), εἰς τὸ πρεσβεῦσαι ἐκεῖ A ΧΙ. Περὶ δὲ Φίλωνος τοῦ διακόνου, ἀνδρὸς ἀπὸ Κιλι κίας, μεμαρτυρημένου (24), ὃς καὶ νῦν ἐν λόγῳ 12 ὑπηρετεῖ μοι, ἅμα Γαΐῳ 13 καὶ ̓Αγαθόποδι (25), ἀνδρὶ ἐκλεκτῷ, ὃς ἀπὸ Συρίας μοι ἀκολουθεῖ, ἀποταξάμενο: 14 τῷ βίῳ (26)· οἳ καὶ μαρτυροῦσιν ὑμῖν (27). episcopum, qui obeat ibi legationem Dei ; ut concedatur illis in eumdem locum congregatis, etiam glorificare nomen Dei. Beatus ille in Christo Jesu, qui dignus habitus fuerit ejusmodi ministerio; vos quoque studium adhibentes, in Christo glorificabimini. Volentibus autem vobis non erit prorsus impossibile, pro nomine Dei; ut et semper proximæ Ecclesiæ, aliæ miserunt episcopos, nonnullæ vero presbyteros et diaconos. XI. De Philone autem diacono, viro Cilice laudatissimo, qui et nunc mihi in verbo Dei ministrat, una cum Caio et Agathopode, viro electo, qui a Syria me comitatur, relicto sæculo: qui et de vobis testificantur.Et ego Deo ago gratias de vobis,quod 10 deest in al. 11 ms. Χριστοῦ. 18 f. inser. Θεοῦ. 13 al. Γανία, 14 Γ. ἀποταξάμενος. ais puixpà tois Xpistiavois. « Præcepit illi idem B thopodem,» in Epistola vero ad Smyrnaos « Reum Trajanus, ut a Christianis occidendis cessaret. Similiter autem et aliis undique præfectis præcepit, ut in posterum a cædibus eorum qui Christiani dicebantur abstinerent. Atque ita indulgentia aliquantula fruebantur Christiani. Idem apud Suidam quoque legitur, in Toztavós. USSER. (17) Χειροτονῆσαι ἐπίσκοπον. Anglican. rectius : « ordinare diaconum, id est designare diaconum, qui legationem obeat. Xatotovsv enim Hesychio generaliter significat καθιστῶν, ψηφίζειν,« constituere, decernere. » ID. (18) Συγχωρηθῆναι. Anglican. «< congaudere, συγχαρῆναι. ID. (19) Δοξάται τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ. Anglican. glorificare nomen; » absolute,quemadmodum supra, in Epistola ad Ephesios, to ovoμz epopev dixerat Ignatius; quod vulgatus interpres reddidit: "nomen Christi circumportare.» Eodem modo «< nominis» voce utitur etiam Cyprianus: apud Hebræos « Deum » passim denotat ID. agnoscit (20) Κατηξιώθη. Ι.. Καταξιωθῇ. Cor. (21) Οὗ πᾶσιν ἀδύνατον. Πlud πᾶσιν vetus vulgatus interpres ; sed non Anglicanus noster. Quod si retineatur, in maνtámasiv omnino, cum Patricio Junio nostro, mutandum existimaverim. USSER. (22) 'Aɛ Neque hoc noster agnoscit interpres : pro eo « quædam » substituens. ID. (23) "Ensμyav. Ita et noster legit ; ubi vetus vulgatus mittere, » nέuat, quod Vairlenio magis placuit.Aut id verbi, inquit. subaudiendum erit in priori orationis parte,ut hic sit sensus: « Vobis volentibus non erit prorsum impossibile,» supple, mittere episcopos, «ut proximæ Ecclesiæ semper miserunt. » ID. C (24) Περὶ δὲ Φίλωνος του διακόνου, ἀνδρὸς ἀπὸ Κιλικίας, μεμαρτυρημένου. Codex Nydpruccianus : Περὶ καὶ Φίλωνος, etc., ἀπὸ κοιλίας μεμαρτυρημένου, D quod Joannes Brunnerus reddidit: «De Philone autem diacono, viro ab ineunte ætate laudatissimo." Sed Augustanus.et antiqui ambo Latini interpretes, Kezia rectius habent: pro quibus et illud in Epistola ad Tarsenses facit : Ασπάζεται ὑμᾶς Φίλων ó ôiáxovog úμãv. « Salutat vos Philo diaconus vester; quo« Tarsensem in Cilicia » diaconum eum fuisse, auctor significare voluit. ID. (25) "Αμα Γαΐῳ καὶ ̓Αγαθόπους. Ita codex Nydpruccianus Favia Augustanus hic habet; sed in Epistola ad Smyrnæos, Γάϊον καὶ ̓Αγαθόποδα : quomodo vetus vulgatus etiam hic legit:« una cum Gaio et Agathopo: » sicuti ex libris editis et ms. Magdalenensi imprimendum curavimus.et licet Ba liolensis ms. hoc in loco « Gavia Agathopo, Petavianus « Gaio et Chatopo» habeat: uterque tamen in Epistola ad Smyrnæos, « Caium et Agathopum »> exhibet. Noster interpres, hic quidem «Reum Aga (( ་་ et Agathopum » habet. Franciscus Bivarius (in Dextri Chronicon,ann. Christi 70,commentar. num. 3) utrobique « Caio, qui et Agathoppio, » reponit: sed quibusdam codicibus deesse addit relativum «qui;» quod in nullis tamen codicibus ego adhuc reperi,neque alium reperturum esse existimo Similiterque in Epistolis Ignatio tributis ad Tarsenses, Antiochenos et Philippenses; pro Agathopus, » contra codicum fidem, « Agathoppius » substituit: quod animadvertere vult eos qui hactenus in Epistolis S. Ignatii« Agathoppium » crediderunt esse nomen simplex cujusdam socii illius; cum tamen compositum sit,et idem atque«bonus Oppius ;»nam << agathos (ut ille eos docet)« bonus» sonat Et quoniam «< Agathoppii» sui luminibus officere videbat sanctorum Philonis et Agathopodis diaconorun » in Martyrologio Romano,ad 25 diem Aprilis, celebratam memoriam: « a sciolo aliquo » addita fuisse ista affirmat; et ad Agathoppium spectare, quæ sub nomine Caii, ad 27 diem Septembris. in eodem postea sunt ascripta. Mediolani S. Caii episcopi, discipuli B. Barnabæ apostoli ; qui SS. Gervasium et Protasium baptizavit, et mulia in persecutione Neron's passus, in pace quievit. Quæ omnia non alio subnixa sunt fundamento,quam Pseudo-Dextri somniis qui ad ann. Christi 34 centurionem illum qui Christo morienti in cruce » egregium testi monium perhibuit. Matth. xxvII, 54, C. Oppium Hispanum fuisse fabulatus ; ad annum 70 interalia, de eodem adjicit : « Comitatur Joannem et Romam usque Ignatium. Inde venit Mediolanum, et pontifex ibi factus in Domino moritur. » Neque ejusmodi Caium episcopum inter suos agnoscunt Mediolanenses Suum enim Caium patria Romanum, cognomento Serg um, et Barnabæ apostoli alumnum fuisse dicunt, ut in Historiarum Ecclesiae Mediolanensis libro 1 refert Josephus Ripamontius. ID. a (26) ̓Ανδρὶ ἐκλεκτῷ, ὅς ἀπὸ Συρίας μοι ἀκολου θεῖ, ἀποταξάμενοι τῷ βίω. Plurale illud αποταξάEvo cum præcedentibus non cohæret ; et singulariter legit noster interpres, cum reddidit: «< abrenuntians sæculo. » Vetus vero vulgatus,plurali numero retento.coactus fuit supplementum hoc interponere: «Testificor vobis, quia renuntiaverunt sæculo,» sine qua tamen interpositione,ita facilius emendari potuisset textus : 'Ανδράσιν ἐκλεκτοῖς, οἱ ἀπὸ Συρίας μοι ἀκολουθοῦσιν, ἀποταξάμενοι τῷ βίῳ, quandoquidem non Agathopodi soli, sed duobus etiam reliquis, Philoni et Gaio, in Epistola ad Smyrneos communis hæc laus tribuitur ab Ignatio : 0? ἐπηκολούθησαν μοι εἰς λόγον Θεοῦ. ID. (27) Οἱ καὶ μαρτυροῦσιν ὑμῖν. Vetus vulgat. <«<et martyrium consummare elegerunt. Noster vero interpres, Græco convenientius: « Qui et testificantur vobis. » ID. officiose illos accepistis ; suscipiet etiam vos Do- Α Κἀγὼ τῷ Θεῷ εὐχαριστῶ περὶ ὑμῶν, ὑπὲρ ὧν ἐδέξα minus.Qui vero illos ignominia affecerunt,liberentur gratia Christi,« qui non vult mortem peccatoris, sed panitentiam 16. » Salutat vos charitas fratrum, qui sunt in Troade; unde et scribo vobis per Burgum, qui missus est mecum ab Ephesiis et Smyrnais, honoris causa : quibus beneficium reponat Dominus Jesus Christus, in quem sperant, carne, anima, spiritu, fide, charitate, concordia. Valete in Domino Jesu Christo, communi spe nostra, in Spiritu sancto. σθε αὐτούς· προσδέξεται καὶ ὑμᾶς ὁ Κύριος (28). Οἱ δὲ ἀτιμάσαντες αὐτοὺς (29), λυτρωθείησαν ἐν τῇ χάριτι Ἰησοῦ Χριστοῦ, τοῦ μὴ βουλομένου τὸν 16 θάνατον τοῦ ἁμαρτωλοῦ, ἀλλὰ τὴν μετάνοιαν. Ασπάζεται ὑμᾶς ἡ ἀγάπη τῶν ἀδελφῶν (30) τῶν ἐν Τρωάδι, ὅθεν καὶ γράφω ὑμῖν διὰ Βούργου (31), πεμφθέντος ἅμα ἀπὸ Ἐφεσίων καὶ Σμυρναίων, εἰς λόγον τιμῆς· οὓς ἀμείψεται ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χρισ στὸς, εἰς ὃν ἐλπίζουσι, σαρκί, ψυχῇ, πνεύματι, πίν στει, ἀγάπῃ, ὁμονοίᾳ. Εῤῥωσθε ἐν Κυρίῳ Ἰησοῦ Χριστῷ, τῇ κοινῇ ἐλπίδι ἡμῶν (32), ἐν ἁγίῳ Πνεύματι ΠΡΟΣ ΣΜΥΡΝΑΙΟΥΣ. Ἰγνάτιος, ὁ καὶ Θεοφόρος, Εκκλησίᾳ Θεοῦ Πα τρὸς ὑψίστου, καὶ τοῦ ἡγαπημένου Υἱοῦ αὐτοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἡλεημένῃ ἐν παντὶ χαρίσματι, πεπληροφορημένη 17 (33) ἐν πίστει καὶ ἀγάπῃ, ανυστερήτῳ (34) οὔσῃ παντὸς χαρίσματος, θεου πρεπεστάτῃ καὶ ἁγιοφόρῳ, τῇ οὔσῃ ἐν Σμύρνη τῆς ̓Ασίας (35)· ἐν ἀμώμῳ Πνεύματι καὶ λόγῳ Θεοῦ, πλεῖστα χαίρειν. Ι. Δοξάζω τὸν Θεὸν καὶ Πατέρα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ (36), τὸν δι' αὐτοῦ οὕτως ὑμᾶς του φίσαντα (37). Ενόησα γὰρ ὑμᾶς κατηρτισμένους ἐν ἀκινήτῳ πίστει ώσπερ καθηλωμένους ἐν τῷ σταυρῷ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, σαρκί τε καὶ I. Glorifico Deum et Patrem Domini nostri Jesu Christi, qui per eum tanta vos sapientia donavit. Cognovi enim vos esse perfectos in fide immota; ut affixos cruci Domini nostri Jesu Christi, tum carne, tum spiritu, et stabilitos in charitate, in sanguine Christi ; plene persuasos revera in Dominum no- C πνεύματι· καὶ ἡδρασμένους ἐν ἀγάπῃ (38) ἐν τῷ αἴ 15 al. εἰς τόν. 16 Ezech. xv, 23, 32 et xxxIII, 11, et II Petr. 111, 9. 17 al. πεπληρωμένη. (28) Ὑπὲρ ὧν ἐδέξασθε αὐτούς· προσδέξεται Υπέρ ó καὶ ὑμᾶς ὁ Κύριος. Vet. vulgat. « Rogans ut suscipiatis eos in Domino; ut et vos suscipiat Jesus Christus. » Anglican. « quoniam recepistis ipsos ; ut et vos Dominus. » UssER. (29) Οἱ δὲ ἀτιμάσαντες αὐτούς. Anglican. « Qui autem inhonoraverunt ipsos. » Vet. vulgat. « Qui enim eos diffamaverunt,» sicJacobus Faber edidit: ubi ms. Baliolensis « dehonoraverunt >> habet, Magdal « honoraverint, » et Petavianus « dehonoraverint. » ID. (30) Ἡ ἀγάπη τῶν ἀδελφῶν. Hanc Nydprucciani codicis et Plantinianarum editionum lectionem retinuimus rejecta illa Augustani codicis altera ev ἀγάπῃ τῶν ἀδελφῶν. Ita vet. vulgat. « dilectio fratrum, » Anglicanus vero : « Charitas multorum. » Eisdemque ipsis verbis in Epistola ad Smyrnæos salutatio hac concepta legitur: Ασπάζεται ὑμᾶς ἡ ἀγάπη τῶν ἀδελφῶν τῶν ἐν Τρωάδι, ὅθεν καὶ γράφω ὑμῖν διὰ Βούργου. ID. (31) Βούργου. Νoster interpres et hic et in Epi stola ad Smyrnæos, «Burrum» hunc appellat : qui (ut ex utriusque loci collatione liquet) tum Smyrnæorum,tum Ephesiorum (qui ad Ignatium salutandum Smyrnam venerant)rogatu. Ignatium Troadem usque comitatus, illius tam ad Smyrnæos quam ad Philadelphenos litteras inde reversus, secum retulit. Ut non alius omnino hic fuerit,quam « Birrus » ille (vel « Burrus, » ut interpres vetus vulgatus eum nominat) Ephesiorum diaconus; quem, una cum episcopo suo Onesimo, Ignatium Smyrnæ invisisse, ex Epistola ad Ephesios intelligimus. ID. (32) Τῇ κοινῇ ἐλπίδι ἡμῶν. Similiter et uterque vetus interpres : « Communi spe nostra.» Ita enim D ex Magdalenensi ms.reposuimus ; ubi alii mendose legerunt, cum omni spe nostra. » Vid. supr. Io. (33) Πεπληροφορημένη. Codex Nydpruccianus (consentiente vetere utroque Latino interprete) legit, πεπληρωμένῃ. ID. (34) Ανυστερήτῳ. Anglican. «< indeficiente. »> Vet. vulg. « fundatæ, » vel ut in Magdalenensi ms. legitur, «< infraudatæ. » ID. (35) Smyrna notissima est civitas Ionia, non Lycia, ut corruptum textum Act. xxvii, 5, Pseud Hieronymus (De locis et Act. apost.) et ilium Stapulensis, et hunc (in hujus Epistolæ argumento Mstræus secutus,credidit. Ominium autem frequentis sime ab antiquioribus citata reperitur hæc ad Smyrnaos Ignatii Epistola : Eusebio nimirum, Hiero nymo, Theodoreto, Ephremio Antiocheno, Maximo, Joanni Damasceno. Ephræmii locus, ex libro II. De sacris Antiochiæ legibus, in Bibliotheca Photii, num. 229, habetur iste: Καὶ ὁ Θεοφόρος δὲ Ἰγνά τιος καὶ μάρτυς, Σμυρναίοις ἐπιστέλλων, ὁμοίως κέ χρηται τοῦ ἄρθρου. « Divinus quoque ignatius martyr, Smyrnais scribens, similiter hoc articulo utitur.» Reliquorum citationes suis deinceps locis notabuntur. ID. (36) Τὸν Θεὸν καὶ Πατέρα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησ σοῦ Χριστοῦ. Anglican. « 'Jesum Christum Deum.» ID. (37) Σοφίσαντα. Vet. vulg. : « Tantum illuminarit. » Anglican. : « Sapientes fecit; • hac eliam glossa apposita : « Unum est verbum in Græco, Latine : sapientificavit. » In. (38) Ἐν ἀγάπῃ. Dei additur in editis veteris vulgat. interpretis codicibus; sed non in tribus illis quibus nos usi sumus mss. ID. omnis creaturæ 18, Deus Verbum, unigenitum Filium ortum autem ex genere Davidis secundum carnem 19, ex Maria vir4ine; baptizatum a Joanne, ut impleretur ab eo omnis justitia 20; sancte conversatum sine peccato: et sub Pontio Pilato ac Herode tetrarcha, vere affixum cruci pro nobis, in carne 21. A quo et nos sumus, per divine beatam passionem ejus, ut elevet signum in sæcula per resurrectionem, sanctis et fidelibus suis 22, sive in Judæis sive in gentibus, in uno corpore Ecclesiæ ματι τοῦ Χριστοῦ, πεπληροφορημένους (39), ὡς ἀλη- A strum Jesum Christum, Filium Dei, primogenitum θῶς, εἰς τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν, τὸν τοῦ Θεοῦ Υἱόν, τὸν πρωτότοκον πάσης κτίσεως, τὸν Θεὸν Λόγον, τὸν μονογενῆ Υἱὸν (40), ὂντα δὲ ἐκ γένους Δαβὶδ κατὰ σάρκα, ἐκ Μαρίας τῆς παρθένου βεβαπτισμένον ὑπὸ Ἰωάννου, ἵνα πληρωθῇ πᾶσα δικαιοσύνῃ ὑπ' αὐτοῦ· πολιτευσάμενον ὁσίως ἄνευ ἁμαρτίας (41)· καὶ ἐπὶ Ποντίου Πιλάτου, καὶ Ἡρώ δου τοῦ τετράρχου, καθηλωμένον ὑπὲρ ἡμῶν ἐν σαρκὶ ἀληθῶς (42) 'Αφ' οὗ καὶ ἡμεῖς ἐσμεν (43), ἀπὸ τοῦ θεομακαρίστου αὐτοῦ πάθους, ἵνα ἄρῃ σύσσημον (44) εἰς τοὺς αἰῶνας, διὰ τῆς ἀναστάσεως, εἰς τοὺς ἁγίους καὶ πιστοὺς αὐτοῦ, εἴτε ἐν Ἰουδαίοις, εἴτε ἐν ἔθνεσιν, ἐν ἑνὶ σώματι τῆς Ἐκκλησίας αὐτοῦ. ΙΙ. Ταῦτα γὰρ πάντα ἔπαθε δι' ἡμᾶς (45). Καὶ ἀλη θῶς ἔπαθε, καὶ -3 οὐ δοκήσει, ὡς καὶ ἀληθῶς ἀνέ στη (46). 'Αλλ' οὐχ ὥσπερ τινὲς τῶν ἀπίστων, ἐπαι· σχυνόμενοι τὴν τοῦ ἀνθρώπου πλάσιν (47), καὶ τὸν σταυρὸν, καὶ αὐτὸν τὸν θάνατον, λέγουσιν, ὅτι δοκή σει, καὶ οὐκ ἀληθείᾳ ἀνείληφε τὸ ἐκ τῆς Παρθένου σῶμα, καὶ τῷ δοκεῖν πέπονθεν 25 (48)· ἐπιλαθόμενοι τοῦ εἰπόντος· Ὁ λόγος σάρξ ἐγένετο (49). Καί· Αύ σατε τὸν ναὸν τοῦτον, καὶ διὰ τριῶν ἡμερῶν ἐγε μῶ αὐτόν. Καί· Ἐὰν ὑψωθῶ ἀπὸ τῆς γῆς, πάντας ἑλκύσω πρὸς ἐμαυτόν. Οὐκοῦν ὁ Λόγος ἐν σαρκί ᾤκησεν. Ἡ σοφία γὰρ (50) ἑαυτῇ ᾠκοδόμησεν οἶκον. Ὁ λόγος τὸν ἑαυτοῦ ναόν, λυθέντα ἀπὸ τῶν χριστομάχων Ἰουδαίων (51), ἀνέστησε τῇ τρίτῃ ἡμέ ρα. Ο Λόγος, ὑψωθείσης αὐτοῦ τῆς σαρκὸς, κατὰ τὸν ἐν τῇ ἐρήμῳ χαλκοῦν ὅριν, πάντας είλκυσε πρὸς ἑαυτὸν εἰς σωτηρίαν αἰώνιον, ΙΙΙ. Εγὼ δὲ (52) οὐκ ἐν τῷ γεννᾶσθαι καὶ σταυροῦσθαι γινώσκω αὐτὸν ἐν σώματι γεγονέναι μόνον, ἀλλὰ καὶ μετὰ τὴν ἀνάστασιν ἐν σαρκὶ αὐτὸν οἶδα (53), καὶ suæ. II. Omnia enim hæc passus est propter nos, Et B vere perpessus est, non opinione ; quemadmodum et vere resurrexit 24. Sed non veluti quidam increduli, qui erubescunt hominis formationem, et cruccm, atque ipsam mortem, dicunt, quod opinione, non autem revera ex Virgine corpus assumpserit, et quod sola opinione passus sit; obliti illius qui dicit: Verbum caro factum est 26. Item : Solvite templum hoc, et in tribus diebus excitabo illud 27. Et : Si exaltatus fuero a terra, omnes traham ad me. ipsum 28. Itaque Verbum in carne habitavit. Sapientia enim ædificavit sibi domum. 29 Verbum, suum ipsius templum, quod solutum erat a Judæis Christum oppugnantibus, excitavit tertia die 30. Verbum carne sua ad similitudinem ænei in eremo serpentis exaltata, omnes ad se traxit in salutem æternam 31. C 20 Matth. 1, 15. (39) Πεπληροφορημένους. Citatur a Theodoreto, in Ατρέπτῳ. Vide Prolegom. cap. 4. Usssn. (40) Τον πρωτότοκον πάσης κτίσεως, τὸν Θεὸν Λόγον, τὸν μονογενῆ Υἱόν. Pro his, in Theodoreto habetur: Κατὰ θεότητα καὶ δύναμιν, et in nostro interprete: « Secundum voluntatem et potentiam Dei. » ID. (41) Πολιτευσάμενον ὁσίως ἄνευ ἁμαρτίας. Vid. Prolegom. cap. 11. Ib. (42) Ἐν σαρκὶ ἀληθῶς. Theodoretus σαρκί tantum habet, et noster interpres, « in carne. » ID. (43) Αφ' οὗ καὶ ἡμεῖς ἐσμεν. Anglican. : « Α cujus fructu nos. » ID. (44) Ἵνα άρῃ σύσσημον. Anglican., . ut levet signum » (ut apud LXX in Isa. v, 26, et XLIX, 22). Vet. vulg. : « Ut tollat secum sibi conjunctos, » ac si συσσώμους (ut apud Bpostolum, Ephes. III, 6) vel simile quid legisset. Ib. (45) Έπαθε δι' ἡμᾶς. « Ut salvemur, » additur in Anglican. ID. (46) ̓Αληθῶς ἀνέστη. Vet. vulgat., << resurrexit. >> Anglican. : « Vere resuscitavit seipsum. » ID. (47) Τὴν τοῦ ἀνθρώπου πλάσιν. Christi incarnationem intelligit. Ib. (48) Τῷ δοκεῖν πέπονθεν. Pro sequentibus in Anglicano interprete ista substituuntur : « Ipsi secundum videri exsistentes, et quemadmodum sa PATROL. GR. V. D III. Ego vero non in eo solum quod natus est et cruci affixus, cognosco ipsum in carne fuisse ; sed et post resurrectionem novi eum in carne, et credo 21 I. Const. ap. vi, 11 et vu, 36 et viii, 12. 22 Isa. 25 ms. πεπονθέναι. 26 Joan. 1, 14. 27 Joan. 11,19. Pseudo-Ignat. ad Philipp. 3. s' Num. xxi, 9; piunt, et accidet ipsis exsistentibus incorporeis et dæmoniacis. » ID. (49) Σὰρξ ἐγένετο. « Et habitavit in nobis, »> in vet. vulg. additur, ex Joan. I, 14. ID. (50) Ἡ σοφία γάρ. Locus Proverb. ix, 1, ad Incarnationem Christi ab interpolatore accommodatur, ut infra etiam in Epist. ad Philippens. et in Constitut. apostol., lib. v, cap. ult. Ib. (54) Ὑπὸ τῶν Χριστομάχων Ἰουδαίων. Vet. vulgat. : « ab adversariis. » Vid. Prolegomen. cap. 14. ID. (52) Εγώ δέ. Citatur hic locus ab Eusebio, lib. 111, κεφ. λς', Hieronymo. in Script. ecclesiastic. Ca talogo, et Theodoreto in dialogo 'Ασυγχύτῳ. Vid. Prolegomen. cap. 4. ID. (53) Οίδα. Vet. vulgat., « novi. » Anglican. et Hieronymus, « vidi,» ac si soov legisset; quomodo et Sophronius reddidit, Græcus Hieronymi interpres Neque verum tamen est, quod ad hunc locum adnotat Mæstræus (quem inconsulte nimis Gasp., Barthius est secutus, in Adversar. lib. LVII, cap. 1) ex eo collegisse Hieronymum, Theodoretum et Eusebtum,» Christum Dominum post resurrectionem suam ab Ignatio in carne visum fuisse; » indeque se « tantorum virorum auctoritate et antiquitate fretum, » interpretatum esse, « vidi. » Verba enim loci hujus citant illi tantum ; quod fingit Mæstræus, 27 θεν (54), ἔφη αὐτοῖς· Λάβετε, ψηλαφήσατέ με, καὶ ἴδετε, ὅτι οὐκ εἰμὶ δαιμόνιον ἀσώματον (55). Πνεῦμα γὰρ σάρκα καὶ ὀστέα οὐκ ἔχει, καθὼς ἐμὲ θεωρεῖτε ἔχοντα (56). Καὶ τῷ Θωμᾷ λέγει· Φέρε τὸν δάκτυλόν σου 33 ὧδε (57) εἰς τὸν τύπον τῶν ἤλων, καὶ φέρε τὴν χεῖρά σου, καὶ βάλε 34 εἰς τὴν πλευράν μου (58). Καὶ εὐθὺς ἐπίστευσαν 36 (59) ὡς αὐτὸς εἴη ὁ Χριστός. Διὸ καὶ Θωμᾶς φησιν αὐτῷ. Ο ó Κύριός μου, καὶ ὁ Θεός μου. Διὰ γὰρ τοῦτο καὶ θα 35 Joan. xx, 27, 28. 36 ms. ἐπίστευσεν. esse. Et quando ad eos qui cum Petro erant venit. Α πιστεύω ὄντα. Καὶ ὅτε πρὸς τοὺς περὶ Πέτρον ἦλinquit ipsis: Apprehendite, palpate me, et videte quod non sum dæmonium incorporale. Spiritus enim carnem et ossa non habet, sicut me videtis habere 3*, Ac Thomæ dicit : Infer digitum tuum huc in firuram clavorum, et affer manum tuam, et mitte in latus meum 35. Et continuo crediderunt ipsum esse Christum. Quare et Thomas dicit ipsi : Dominus meus et Deus meus Ob id enim mortem etiam contempserunt; parum quippe fuerit dicere, injurias et 32 Luc. XXIV, 39. 33 deest in ms. 3 al. Biλe. inde non colligunt: neque hujusmodi aliq: id verbis illis significatum volebat ipse Ignatius.In Græco enim illius contextu (non eo tantum quo nos hodie, sed etiam quo Eusebius et Theodoretus olim sunt usi) non sidov, sed olda hic legitur. Unde et a Rufino, vetere Eusebii interprete, ita locus habetur expressus : « Ego autem post resurrectionem quoque in carne eum scio fuisse, et credo; » et ab Ignatii recentiore interprete. Hieronymo Vairlenio: « Et post resurrectionem scio eum in carne fuisse, et credo etiam nunc esse. » Unde doctissimus Grotius, in Matth. xvi, 17: « Si quis locum Ignatii cum cura inspiciat, videbit rectam esse lectionem olda, neque de visus sensu ibi agi, sed de fide, quam non suo, sed aliorum testimonio confirmat. » Quibus et Chrysostomi accedat auctoritas, qui conquisitis omnibus quæ ad Ignatium efferendum faciebant,Christum tamen conspexisse illum unquam negat: : Οὐδὲ ἑωρακότα αὐτὸν, οὐδὲ ἀπολελαυκότα αὐτ Toù tỷs Guvovalas (tomo V edit. Savil., pag. 503). USSER. (54) Οτε πρὸς τοὺς περὶ Πέτρον ἦλθεν. Οἱ πε pl tov deiva, Græcorum loquendi genere, vel hominem ipsum simpliciter significare potest, vel hominem et comitatum ejus, aut sodalitatem, ut ostendit, in Commentariis linguæ Græcæ, Guill. Budæus, utriusque significationis. ex Plutarchi Demetrio, exemplo producto, prioris, in verbis illis: 'Ev Tμε κοινοῦ συνεδρίου γενομένου, ἡγεμὼν ἀνηγορεύθη τῆς Ἑλλάδος, ὡς πρότερον, οἱ περὶ Φίλιππον καὶ Αλέξανδρον posterioris in illis: Οἱ δὲ περὶ τὸν Φαληρέα, πάντες μὲν φοντο δέχεσθαι τὸν κρατοῦντα, ὅμως δὲ πρέσβεις δεομένους ἀπέστειλαν. In Novo quoque Testamento, prioris exemplum videri potest in Joan.x,9, posterioris in Act. x. 13. Posteriore vero modo locum hunc acceperunt omnes veteres interpretes; ut noster, « eos qui circa Petrum ; » Vulgatus, post Hieronymum (in Catalogo) « eos qui cum Petro erant; et Rufinus, « Petrum cæterosque, hic convertens. Ad unicum certe Petrum sermonem non spectare, pluralia illa arguunt: Aźβετε, ψηλαφήσατέ με, καὶ ἴδετε, et quod de eventu apud Eusebium, Rufinum, Hieronymum et Theodoretum (demptis intermediis illis, ex Luc. XXIV, 29, et Joan. xx, 27, ab interpolatore additis) subjungitur: καὶ εὐθὺς αὐτοῦ ἢψαντο, καὶ ἐπίστευ σαν. ΙD. ་་ (55 Οὐκ εἰμὶ δαιμόνιον ἀσώματον. Ita et nostra habent Græca Ignatiii exemplaria, es quibus olim usi sunt, tum Eusebius et Theodoretus, tum veteres nostri duo Latini Ignatii interpretes. Similiter enim uterque reddidit: «Non sum dæmonium incorporeum;» sicut et ante utrumque Rufinus fecerat, in sua Origenis Hep? apyv et Ecclesiastica Historiæ Eusebii versione; in quo posteriore loco Christophorsonus, sensu prorsus eodem, « spiritum corporis expertem » substituit ; quomodo et dziμóvia *зp in libro VI Constitut. apostolic, cap. 25, nominata invenimus. Quod minus animadvertens Baronius (ad ann. 34, § 196), illa de « dæmonio incorporali» verba, « in recentiori Eusebii translatione desiderari » pronuntiat joculari quoque hoc C D addito commento : « Non dicam oscitantia interpretis, sed codicis depravatione hoc accidere potuit. » B. Hieronymus « incorporale habet dæmonium,» tam in proœmio libri XVIII in Isaiam, quam in Scriptorum ecclesiasticorum Catalago, licet hic apud Sophronium, Græcum Hieronymi interpretem, swuztixó, id est « corporale » perperam legatur; quemadmodum, ad eum locum, a Mariano Victorio ita est adnotatum : « Incorporale legen dum esse, hoc est ȧowpatixóv, non corporale, seu Guztizóv, ut Erasmus ex Sophronio vitiato legit, tum alia antiqua, quæ nos vidimus, manuscripta exemplaria, tum sensus ipse,et Evangelio verba, in hunc eumdem sensum prolata docent, cum dicitur: Palpate, et videte, quia spiritus carnem etossa non habet, sicut me videtis habere. » Ita enim in nostro Ignatio statim sequitur. ID. (56) Πνεῦμα γὰρ σάρκα καὶ ὀστέα οὐκ ἔχει, καθώ ὡς ἐμὲ θεωρεῖτε ἔχοντα. Quæ quidem si consta ret, germana fuisse Ignatii, doctissimo Vedelio haud gravate concessissem, ex sententia verborum Luc. xxiv, 37, 39, deductum fuisse superius testimonium. Sen cum ex parallelismo a nobis in Prolegomenis, cap. 4, proposito manifeste appareal,et ista, et quæ de Thoma sequuntur, non a nostro solum interprete, sed etiam ab Eusebio, Rufino, Hieronymo et Theodoreto, haudquaquam fuisse agnita; neutiquam mirandum est. vel professum fuisse Eusebium, nescivisse se unde illud ab Ignatio desumptum fuerit testimonium, vel affirmasse Hieronymum, ex Evangelio nuper a se translato fuisse depromptum, quemadmodum in eorumdem Prolegomen. cap. 2, indicavimus. Illud vero intelligit hic Evangelium Hieronymus cujus, in Procmio libri xvní Commentar. in Isaiam, ita meminit : <«< Cum apostoli eum putarent spiritum vel juxta Evangelium quod Hebræorum lectitant Nazarei, incorporale dæmonium, dixit eis: Quid turbati estis?» (ut Luc. XXIV, 38, 39.) Ex quo secundum Hebræos Evangelio, cum aliam historiam a Papia, Joannis apostoli discipulo,propositam fuisse significet Eusebius (libri Histor. ecclesiast. capite ultimo) ex eodem quoque et hanc ab ejus condíscipulo Ignatio produci potuisse, nihil est quod quis mirari debeat. Origenes, lib. 1 Hepi apyv, in Doctrinæ Petri libello (sive idem, sive ab hoc diversus ille fuerit) inventum etiam hoc fuisse indicat. «< Si quis (inquit) velit nobis proferre ex illo libello,qui Petri doctrina appellatur, ubi Salvator videtur ad discipulos dicere, [quod] non sit dæmonium incorporeum respondendum est ei, quoniam ille liber inter libros ecclesiasticos non habetur; et ostenden. dum, quia neque Petri est ipsa scriptura, neque alterius cujusquam, qui spiritu Dei fuerit inspiratus. >> ID. (57) Φέρε τὸν δάκτυλόν σου ὧδε. Vet. vulgat. « Injice (vel, « Mitte, » ut habet codex Magdalen.) digitum tuum. » ID. (58) Βαλέ (vel βάλλει εἰς τὴν πλευράν μου, Idem addit, ex Joan. xx, 27; « et noli esse incredulus, sed fidelis. » ID. (59) 'EnioTevoav. Eusebius, Rufinus, Hierony |
