buere. Sed alius ordo genusque hominum ab iis A πάθους καιρόν. Ἕτερον δὲ τάγμα παρὰ τούτοις ἑξουdiversum, abjectum habuerunt.. Quinam illi nisi populus ex circumcisione? Ideo sic concludit postea, et abjectio plebis. Nam illudentes ei atque deridentes eum, hæc loquebantur" : Vah! qui dem struis templum, et in tribus diebus adificas ipsum. Alios salvos fecit, salvum faciat seipsum. Si Rex Israel est, descendat nunc de cruce, et credemus ei.

cas, populi duces, tauros nuncupavit. In praesenti D ὠνόμασε, τοὺς δὲ τῶν λαῶν ἡγουμένους ταύρους. Καὶ

7 Mattb. XXVII, 40-42. • ibid. 40-45. 9 Psal. LXVII, 31.

11

αἷμα αὐτοῦ ἐφ' ἡμᾶς καὶ ἐπὶ τὰ τέκνα ἡμῶν. A per liberos nostros '', Aquila vero, Sicut leo, inquit,

Ακύλας δέ· Ὡς λέων, φησὶν, ἁλίσκων καὶ βρυχώμενος· κατὰ δὲ τὸν Σύμμαχον· Ὡς λέων θηρεύων βρυχώμενος. Οἱ γὰρ αἵματος διψῶντες, καὶ τοῖς ἑαυ τῶν τέκνοις ἐπισπώμενοι τὸ τοῦ Σωτῆρος αἷμα, βρυ χωμένου λέοντος οὐδὲν διέφερον.

capiens et rugiens; Symmachus, Sicut leo venans rugiensque. Nam qui sanguinem sitiebant, suosque liberos Salvatoris sanguine reos esse procurabant, a leone rugiente nihil differebant.

VERS. 17-19. Quoniam circumdederunt me canes multi, concilium malignantium obsedit me. Post Judæos, gentilium milites commemorat. Ipsis enim Judæi Christum tradiderunt. Quare rerum ordinem prophetia servavit. Jure autem tauros illos, hosce canes vocavit; illi namque sub jugo legis erant, etiamsi manifeste legem transgrede. rentur; hi vero secundum legem impuri erant. Sic ipse Dominus Chananæam appellavit. Non licet

Ὅτι ἐκύκλωσάν με κύνες πολλοί, συναγωγὴ πονηρευομένων περιέσχον με. Μετὰ τοὺς Ἰουδαίους τῶν ἐξ ἐθνῶν μνημονεύει στρατιωτῶν. Τούτοις γὰρ ἐκεῖνοι παρέδοσαν. Διὸ καὶ τὴν τάξιν ἡ προφητεία τῶν πραγμάτων ἐφύλαξεν. Εἰκότως δὲ ταύρους μὲν ἐκείνους, κύνας δὲ τούτους ὠνόμασεν· οἱ μὲν γὰρ ὑπὸ τὸν τοῦ νόμου ἦσαν ζυγὸν, εἰ καὶ προφανῶς τὸν νό μον παρέβαινον· οἱ δὲ κατὰ νόμον ἦσαν ἀκάθαρτοι. Οὕτω δὲ καὶ ὁ Κύριος τὴν Χαναναίαν ὠνόμασεν. Οὐκ ἔστι γάρ, φησί, λαβεῖν τὸν ἄρτον τῶν τέκνων, καὶ Β enim, inquit, accipere panem filiorum, et dare caniδοῦναι τοῖς κυναρίοις. Αλλ' ὅμως μετὰ τὸ πάθος οἱ πάλαι κύνες διὰ τῆς πίστεως εἰς τὴν υἱῶν μεταβεβήκασι τάξιν· οἱ δὲ πάλαι τὴν τῶν υἱῶν ἐσχηκότες κηδεμονίαν, τὴν κυνῶν προσηγορίαν ἐδέξαντο, ἅτε δὴ κυνῶν δίκην κατὰ τοῦ Δεσπότου λυττήσαντες. Περί τούτων ὁ μακάριος Παῦλος βοᾷ. Βλέπε τοὺς κύνας βλέπετε τοὺς κακοὺς ἐργάτας· βλέπετε τὴν και τατομήν. Ὁ μέντοι προφητικός λόγος κύνας προσαγορεύσας ἔφη· Συναγωγὴ πονηρευομένων περιἔσχον με· ὤρυξαν χεῖράς μου καὶ πόδας μου, ἐξηρίθμησαν πάντα τὰ ὀστᾶ μου. Καὶ τοῦτο δὲ δῆλόν ἐστι καὶ σαφὲς καὶ τοῖς λίαν φιλονεικοῦσιν· ἀκούομεν γὰρ ἐν τοῖς ἱεροῖς Εὐαγγελίοις αὐτοῦ τοῦ Κυρίου προς τοὺς ἁγίους αὑτοῦ λέγοντος μαθητάς· Βλέπετε τὰς χειράς μου, καὶ τοὺς πόδας, ὅτι αὐτὸς ἐγώ εἰμι. C Καὶ μέντοι καὶ τῷ Θωμᾷ τῶν ἤλων τοὺς τύπους ὑπ ἔδειξε, καὶ τὴν ἀπὸ τῆς λόγχης πληγήν· τότε δὲ ἐξη ρίθμησαν πάντα τὰ ὀστᾶ μου· τουτέστιν, οὕτω διέτειναν προσηλοῦντες, ὥστε ῥᾴδιον εἶναι τῷ βουλομένῳ καὶ τὸν τῶν ὀστῶν ἀριθμὸν διαγνῶναι. Αὐτοὶ δὲ κατενόησαν καὶ ἐπεῖδόν με· ἀντὶ τοῦ ἐπιτωθάζοντες καὶ γελῶντες· Διεμέρισαν τὰ ἱμάτιά μου ἑαυτοῖς, καὶ ἐπὶ τὸν ἱματισμὸν ἔβαλον κλῆρον καὶ τοῦτο δὲ σαφέστερον ἡ τῶν ἱερῶν Εὐαγγελίων Ιστορία διδάσκει.

Οἱ φοβούμενοι τὸν Θεὸν, αἰνέσατε αὐτόν· ἅπαν τὸ σπέρμα Ἰακώβ, δοξάσατε αὐτόν· φοβηθήτωσαν αὐτὸν ἅπαν τὸ σπέρμα Ἰσραήλ. Τοῦ παντὸς Ἰουδαίων ἔθνους εἰς τρία τάγματα διῃρημένου, πρῶτ τον μὲν εἰς τὸ κοινὸν πλῆθος τοῦ ἔθνους, ὅπερ έχα-D λεῖτο Ισραήλ· ἔπειτα εἰς τὸ ἱερατικὸν, ὅπερ ἦν οἷ κος Ααρών, καὶ τρίτον εἰς τὸ τῶν ἱερέων ὑπηρετικὸν, ὅπερ ἦν οἶκος Λευΐ. Τα τρία καταριθμησάμενος ἕτερος ψαλμός, ἕτερον τάγμα τέταρτον παρὰ τὰ προ ειρημένα εἰσάγει, τὸ τῶν φοβουμένων τὸν Κύριον. Τοῦτο δὲ ἦν τὸ ἐξ ἐθνῶν ἐπὶ τὸν Θεὸν ἐπιστρεφόντων. Εφη γάρ· Οἶκος Ἰσραὴλ, εὐλογήσατε τὸν Κύ ριον· ὁμοίως δὲ καὶ οἶκος Ααρών, καὶ οἶκος Λευΐ· ἐπὶ τέλει δὲ οἱ φοβούμενοι τὸν Κύριον. Αλλ' ἐν τούτῳ μὲν προετάττοντο τῶν φοβουμένων τὸν Κύριον οἱ ἐκ τοῦ Ἰσραήλ· ἐνταῦθα δὲ μετὰ τὴν ἀνάστασιν τοῦ Σω

41 Matth. ΧΧVΗ, 25. 11 Matth. xv, 26.

bus 19. Attamen post passionem, qui olim canes fuerant, per fidem in filiorum conditionem translati sunt ac qui olim filiorum loco probe educti fuerant, canum nomen adepti sunt, utpote qui, canum instar, contra Dominum rabidi fuerint. De iis ita clamat Paulus : Vide canes, videte malos operarios, videte concisionem 13. Propheticus itaque sermo postquam canes vocavit, ita loquitur, Synagoga malignantium obsedit me: foderunt manus meas ci pedes meos, dinumeraverunt omnia ossa mea. Quod quidem clarum et apertum vel contentiosioribus fuerit. Nam in sacris Evangeliis ipsum Dominum audimus sanctos discipulos suos sic alloquentem: Videle manus meas et pedes meos, quia ego ipse sum 1 Atenim ipsi Thomæ clavorum vestigia ostendit, necnon inflictum a lancea vulnus. Tunc porro, dinumeraverunt omnia ossa mea, videlicet, ita extenderunt, dum me clavis affigerent, ut cuilibet volenti ossium numerum computare liceret. Ipsi vero consideraverunt et inspexerunt me, id est, illuserunt atque irriserunt; diviserunt sibi vestimenta mea, et super vestem meam miserunt sortem, quod apertius enarrat sacrorum Evangeliorum historia.

VERS. 24, 25. Qui timetis Dominum, laudate eum: universum semen Jacob, glorificate eum: timeat eum omne semen Israel. Cum Judæorum natio tres in ordines distributa sit, primo scilicet in infimam gentis plebem, quæ vocabatur Israel; secundo in sacerdotalem ordinem, quæ erat domus Aaron; tertio in sacerdotum ministros, quæ erat domus Levi : postquam tria illa genera alius psalmus enumeravit, alium hic prædictis quartum ordinem adjecit, videlicet timentium Dominum. Eratque ille ex gentilibus ad Deum conversis constitutus. Ait quippe : Domus Israel, benedicite Dominum 18 ; similiterque, domus Aaron et domus Levi in fine tandem timentes Dominum annectit. Sed in illo quidem psalmo, qui ex domo Israelis sunt, timrentibus Dominum præmittuntur; hic contra, post 10 Psal. CXXXΙ,

** Luc. xxix, 39. 13 Philipp. 11, 2.

19,

Salvatoris resurrectionem, Israeli anteponuntur ii Α τῆρος προτάττονται τοῦ Ἰσραὴλ οἱ φοβούμενοι τὸν

B

Β

D

19 ibid. 59.

salutari lumine ipsos collustrante, reminiscentur sibi Dominum esse, universorum revera dominatorem cui etiam subjecti erant ii qui ab ipsis domini reputabantur. Cum porro Domini sui meminerint, ad ipsum confugient : ac quem olim, inimicorum insidiis circumventi, aversati sunt, ipsum agnoscent esse sibi Dominum, atque ad ipsum convertentur. At ne quis arbitretur id de Judaico populo dictum, apposite adjicitur hæc apud universi orbis nationes implenda esse. Ac deinde enuntiatur, quid in conspectu ejus facturæ sint post conversionem universæ familiæ gentium pro quo Symmachus et Aquila, universæ cognationes gentium, ediderunt, et quidem admodum accurate. Quæ

ἐθνῶν. "Οτι τοῦ Κυρίου ἡ βασιλεία, καὶ αὐτὸς A mini est regnum, et ipse dominatur gentium. Nam δεσπόζει τῶν ἐθνῶν. Τοῦ γὰρ σωτηρίου φωτὸς αὐτ τοῖς ἐπιλάμψαντος, ἀναμνησθήσονται, ὡς ἄρα ἦν τις αὐτοῖς Κύριος, ὅ γε ἀληθῶς τῶν ὅλων δεσπότης· οἱ γὰρ νενομισμένοι αὐτοῖς ἦσαν Κυρίου· εἰς ἀνάμνησιν δὲ ἐλθόντες τοῦ σφῶν δεσπότου, ἐπ' αὐτὸν καταφεύξονται· καὶ ἂν πάλαι ἀπεστράφησαν, κατά τινα ἐχθρῶν ἐπιβουλὴν, τοῦτον Κύριον αὐτῶν ὄντα ἐπι γνώσονται, καὶ ἐπιστραφήσονται πρὸς αὐτόν. Αλλ' ἵνα μή τις νομίσειε ταῦτα λέγεσθαι περὶ τοῦ Ἰου δαίων ἔθνους, ἀκριβῶς ὁ λόγος προστίθησιν, ὡς ἄρα ταῦτα πληρωθήσεται ἐπὶ πάντα τὰ καθ' ὅλης τῆς οἰκουμένης ἔθνη· εἶτ ̓ ἐπιστραφέντες τί ποιήσουσιν ἐνώπιον αὐτοῦ πᾶσαι αἱ πατριαὶ τῶν ἐθνῶν· ἀνθ' οὗ Σύμμαχος καὶ ̓Ακύλας, πᾶσαι αἱ συγγένειαι τῶν ἐθνῶν, εἰρήκασι σφόδρα ἀκριβῶς. Ποῖον γὰρ ἔθνος Β etenim natio non aliquas cognationes habeat ad

οὐχὶ συγγενείας ἔχει ἐπιστραφείσας πρὸς τὸν τῶν ὅλων Θεόν ; Ποία δὲ πόλις, ἢ ποια χώρα, ἢ ποῖος οἶκος οὐκ ἔχει τινὰς ἀφωρισμένους καὶ ἐξειλεγμένους τῷ Θεῷ ; Πῶς δ ̓ ἔμελλον ἀποτίθεσθαι μὲν τὴν ἑαυ τῶν λήθην, ἀνάμνησιν δὲ ποιεῖσθαι τοῦ τῶν ὅλων Θεοῦ αἱ συγγένειαι τῶν ἐθνῶν· πῶς δὲ ἐπιστρέφειν πρὸς αὐτὸν πάντα τὰ πέρατα τῆς γῆς, ἐπιλέγει ἑξῆς· "Οτι τοῦ Κυρίου ἡ βασιλεία, καὶ αὐτὸς δεσπόζει τῶν ἐθνῶν. Οἱ γὰρ πάλαι κρατήσαντες δαίμονες καὶ διάβολος κατελύθησαν, καὶ μόνη ἡ τοῦ ἐπὶ πάντων Θεοῦ βασιλεία ἐπεκράτησε. Τάξει οὖν ὁ λόγος καὶ ἀκολουθίᾳ κέχρηται, πρῶτον φήσας· Μνησθήσον ται, εἶτα δεύτερον, ἐπιστραφήσονται, καὶ τρίτον, προσκυνήσουσι. Ταῦτα δὲ πάντα ἔσται, "Οτι τοῦ Κυρίου ἡ βασιλεία, καὶ αὐτὸς δεσπόζει τῶν ἐθνῶν.

Ἔφαγον καὶ προσεκύνησαν πάντες οἱ πίονες τῆς γῆς· ἐνώπιον αὐτοῦ προσπεσοῦνται πάντες οἱ καταβαίνοντες εἰς τὴν γῆν. Καὶ ἡ ψυχή μου αὐτῷ ζῇ, καὶ τὸ σπέρμα μου δουλεύσει αὐτῷ. Ἔστι δὲ καθ ̓ ἑκάστην ἀναστάσιμον ἡμέραν τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν, τὴν καλουμένην κυριακὴν, ὄψει παραλαβεῖν τοὺς τῆς τροφῆς τῆς ἁγίας καὶ τοῦ σώματος τοῦ σωτηρίου μεταλαμβάνοντας, καὶ μετὰ τὸ φαγεῖν προσκυνοῦντας τὸν δοτῆρα καὶ χορηγὸν τῆς ζωοποιοῦ τροφῆς, θαυμάσαι τε τῶν λόγων τὸ ἀποτέλεσμα, καὶ κατ' αὐτὴν τὴν πρόχειρον λέξιν δι' ἔργων πληρούμενον. Ἀντὶ δὲ τοῦ· οἱ πίονες τῆς γῆς, ἡρμήνευσεν ὁ Σύμμαχος, οἱ λιπαροὶ τῆς γῆς. Σημαίνονται δὲ διὰ τούτων οἱ ἐκ τῆς οὐρανίου τροφῆς τὰς ψυχὰς εὐτραφεῖς καὶ ῥωμαλέοι. Αλλ' οὗτοι μὲν ἔφαγον καὶ προσεκύνησαν. Ἐπειδὴ δὲ δεῖ αὐτῷ πᾶν γόνυ κάμψαι ἐπουρανίων καὶ ἐπιγείων καὶ καταχθο νίων, εἰκότως ἑξῆς ἐπισυνάπτει λέγων· Ἐνώπιον αὐτοῦ προσπεσοῦνται πάντες οἱ καταβαίνοντες εἰς γῆν· ἀνθ ̓ οὗ ὁ μὲν Ἀκύλας· Εἰς πρόσωπον αὐτοῦ κάμψουσι πάντες οἱ καταβαίνοντες εἰς ̇ χοῦν, ἐκδέδωκε. Σαφῶς δὲ διὰ τούτων καὶ τὸ σχῆμα τῶν γόνυ κλινόντων ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ τοῦ Θεοῦ παρίσταται, ἐν ᾗ γόνατα κλίναντες, καὶ τὰ μέτωπα εἰς γῆν ἐρείσαντες, τοῦτον προσκυνεῖν εἰώθασε τὸν τρ

* Philipp. 11, 10.

Deum universorum conversas? Quæ civitas, quis locus, quæ domus non quospiam saltem habent Deo segregatos et electos? Quo pacto autem illæ cognationes gentium oblivionem illam suam deposituræ sint, et recordaturæ Deum universorum; quomodo item convertendi ad eum sint universi fines terræ; sub hæc explicat his verbis : quoniam Demini est regnum, et ipse dominatur gentium. Nam qui olim dominium obtinebant dæmones atque diabolus, jam abrogati sunt; ac solum omnium Demini Dei regnum viget. Ordine igitur ac consequentia sermo constat; nam cum primo dixisset, reminiscentur; secundo, convertentur; tertio demum adjicit, adorabunt. Hæc porro omnia evenient, quaC niam Domini est regnum, et ipse dominatur gentium.

VERS. 50, 51. Manducaverunt et adoraverunt omnes pingues terræ; in conspectu ejus cadent omnes qui descendunt in terram. Et anima mea illi vivit, et semen meum serviet ipsi. Singulis resurrectionis Salvatoris nostri diebus, quæ Dominicæ vocantur, ipsis oculis cernere est eos qui sacrum cibum et salutare corpus accipiunt, post ipsum esum, vivifici alimenti largitorem et promum adorare, atque mirari verborum hujusmodi eventum, et re gesta, quoad planiorem dicti sententiam, impletum vaticinium. Ejus autem loco, pingues terra, Symmachus,saginatos terræ, interpretatus est. Hisque indicantur ii qui ex cœlesti cibo, opima mentis habitudine ac viriD bus valent. Sed hi quidem manducaverunt et adoraverunt. Quoniam vero opus est ut ipsi omne genu flectatur cœlestium, terrestrium et infernorum 2, jure postea additur, in conspectu ejus cadent omnes qui descendunt in terram: pro quo Aquila, in vultum ejus flectent se omnes qui descendunt in pulverem. Queis manifeste eorum qui in Ecclesia Dei genua fectunt morem declarat: ibi enim genua flectentes, atque frontibus suis terræ incumbentes, hunc adorandi ritum servant. Deinde adjicitur, et anima mea illi vivit, et semen meum serviet ipsi. Quæ clarius Symmachus hæc una copulans interpreta

20

tur, ante ipsum genua flectent omnes qui descendunt Α πον. Εἶθ ̓ ἑξῆς εἴρηται· Καὶ ἡ ψυχή μου αὐτῷ ζῇ· in terram: cujus anima vivet, semen autem colet καὶ τὸ σπέρμα μου δουλεύσει αὐτῷ. Ο δὴ σαφές ipsum. Illi omnes, inquit, procumbentes et genua στερον ἡρμήνευσεν ὁ Σύμμαχος συνάψας καὶ εἰπών· flectentes adorabunt, quibus spes est ut anima vi- *Εμπροσθεν αὐτοῦ ὀκλάσουσιν ἅπαντες οἱ καταvat, et quorum semen colet ipsum. Quod si quis ex βαίνοντες εἰς κόνιν· οὗ ἡ ψυχὴ ζήσει, σπέρμα persona Salvatoris hæc dicta velit excipere, et δὲ λατρεύσει αὐτῷ. Πάντες γὰρ αὐτοί, φησὶν, ἐκλά anima mea illi vivit, secundum versionem Septua- σαντες, καὶ γόνυ κλίναντες προσκυνήσουσιν· ὧν ginta Interpretum; et illud, semen meum serviet ἐλπὶς ζήσεσθαι τὴν ψυχὴν, καὶ ὧν τὸ σπέρμα λατρεύ ipsi; is dicat hæc a Salvatore pronuntiari, qui to- σει αὐτῷ. Εἰ δὲ ἐκ προσώπου τοῦ λέγοντος Σωτῆρος tum hunc psalmum de qualibet anima sibi addicta, βούλοιτό τις ἀκοῦσαι τό· Καὶ ἡ ψυχή μου αὐτῷ ζῇ, necnon de semine suo, protulerit. Semen autem ejus κατὰ τὴν τῶν Ἑβδομήκοντα ἑρμηνείαν· καὶ, Τὸ quodnam esse dixeris, nisi eos qui ipsi per genera- σπέρμα μου δουλεύσει αὐτῷ· εἴποι ἂν ταῦτα λέtionem Spiritus sancti filii orti sunt; qui cum Pa- γεσθαι ὑπὸ τοῦ Σωτῆρος, τοῦτον πάντα τὸν ψαλμὸν trem ejus coluerint, æternam ac beatam vitam διεξιόντος περὶ πάσης ψυχῆς αὐτῷ ἀνακειμένης, καὶ consequentur. περὶ τοῦ αὐτοῦ σπέρματος. Σπέρμα δὲ αὐτοῦ τί ἂν εἴποις ἢ τοὺς διὰ γεννήσεως ἁγίου Πνεύματος γεννωμένους αὐτῷ υἱοὺς, οἳ καὶ δουλεύσαντες τῷ αὐτοῦ Πατρὶ τῆς αἰωνίου καὶ μακαρίας ζωῆς μεθέξουσιν;

VERS. 32. Annuntiabitur Domino generatio ven- B tura, et annuntiabunt cali justitiam ejus populo qui nascetur, quem fecit Dominus. Postquam Servator semen suum memoravit his verbis, et semen meum serviet ipsi, quodnam illud semen sit probe aperit, cum generationem venturam, et populum qui nascetur commemorat. Quemadmodum enim quæ gi gnuntur ex semine initium exsistendi ducunt, eodem prorsus modo nasciturum populum et generationem venturam, novam scilicet ac recentem, ex nullo initium accepturam declarat, nisi ex rationali semine suo, quod ipse præsens per apostolos in terra disseminabat, videlicet spiritum adoptionis. Loco illius, annuntiabitur Domino generatio ventura, mirum in modum Symmachus, describetur in libro Domino. Futurum erat ut annuntiaretur generatio ventura; quin etiam Domino consecraretur liber prophetiæ de generatione ventura ac de populo nascituro.

PSALMUS DAVID XXII.

C

VERS. 1, 2. Dominus pascit me, et nihil mihi decrit, in loco pascuæ ibi me collocavit. Super aquam refectionis educavit me, animam meam convertit. Deduxit me. Ovium conditio ceu medius status est inter perfectorum progressum, et eorum statum qui cum in profundo nequitia provolvantur, ideo reptilibus ferisque agrestibus comparantur. Perfectus namque vir is fuerit, cujus anima ad imaginem et similitudinem Dei facta, moribus ad virtutem concinnatis insignita est : qui Dominum, D regem sibi, non pastorem, inscribit. Qui vero ex hujusmodi statu delapsus, et qui proprio ac libero voluntatis arbitrio in ferinos mores commutatus est, is merito equus effeminatus vocetur, sive lupus rapax. Istiusmodi autem homines, serpentes, genimina viperarum, porcos, canes, vulpes Scriptura solet appellare. Qui vero ex hac misera conditione in meliorem se frugem recipiunt, tum quasi ad ingressum ac vestibulum divinæ cognitionis progressi, oves Dei jure nuncupentur ad perfectiora

(4) In Hebraico legitur, IN

Αναγγελήσεται τῷ Κυρίῳ γενεὰ ἡ ἐρχομένη, καὶ ἀναγγελοῦσι τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ λαῷ τῷ τεχθησομένῳ, ὃν ἐποίησεν ὁ Κύριος. Προονομάσας σπέρμα αὐτοῦ ὁ Σωτὴρ ἐν τῷ· Καὶ τὸ σπέρμα μου δουλεύσει αὐτῷ· τί ποτε εἴη τοῦτο τὸ σπέρμα δια σαφεῖ, γενεὰν ἐρχομένην ὀνομάζων καὶ λαὸν τεχθη σόμενον. Ὥσπερ γὰρ τὰ γεννώμενα, ἀπὸ σπερμάτων τὴν ἀρχὴν τῆς ὑποστάσεως λαμβάνει, τὸν αὐτὸν τρό πον τὸν τεχθησόμενον λαὸν καὶ τὴν ἐλευσομένην γενεὰν, νέαν οὖσαν καὶ καινὴν, οὐδαμόθεν ἕξειν τὴν ἀρχὴν παρίστησιν ἀλλ ̓ ἢ ἐκ τῶν αὐτοῦ λογικῶν σπερμάτων, ὧν ἐπὶ γῆς παρὼν κατεβάλλετο διὰ τῶν ἀποστόλων αὐτοῦ, τὸ πνεῦμα τῆς υἱοθεσίας. Ἀντὶ δὲ τοῦ· Αναγγελήσεται τῷ Κυρίῳ γενεὰ ἡ ἐρχομένη, σφό δρα θαυμαστῶς ὁ Σύμμαχος· Ἀναγραφήσεται ἐν βιβλίῳ τῷ Κυρίῳ (1). Ἤμελλεν ἀναγγέλλεσθαι ἡ γενεὰ ἡ ἐρχομένη· ἀλλ ̓ ἀνατεθήσεσθαι τῷ Κυρίῳ βίβλος προφητείας περὶ τῆς γενεᾶς τῆς ἐρχομένης, καὶ τοῦ τεχθησομένου λαοῦ.

ΨΑΛΜΟΣ ΤΩ ΔΑΥΙΔ ΚΒ'.

Κύριος ποιμαίνει με, καὶ οὐδέν με ὑστερήσει· εἰς τόπον χλόης ἐκεῖ με κατεσκήνωσεν· ἐπὶ ὕδατος ἀναπαύσεως ἐξέθρεψέ με· τὴν ψυχήν μου ἐπέστρεψεν. Ωδήγησέ με. Μέση τυγχάνει κατάστασις ἡ τῶν προβάτων τῆς τε τῶν τελείων προκοπῆς καὶ τῶν ἐν βυθῷ κακίας καλινδουμένων, καὶ διὰ τοῦτο ἑρπετοῖς καὶ θηρίοις ἀγρίοις παραβαλλομένων. ̔Ο μὲν γὰρ τέλειος γένοιτ' ἂν ὁ κατὰ τὴν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν ὁμοίωσιν αὐτοῦ τὴν ψυχὴν τοῖς κατ' ἀρετὴν τρόποις κεχαρακτηρισμένοις· ὁ καὶ βασιλέα τὸν Κύριον, ἀλλ' οὐ ποιμένα ἐπιγραφόμενος· ὁ δὲ ἐκπεσὼν ταύτης, ἐξ αὐτοπροαιρέτου δὲ διαστροφῆς ἐπὶ τὴν θη ριώδη μεταβεβληκώς ἕξιν, ἵππος θηλυμανής χρηματί σοι ἂν, καὶ λύκος ἁρπακτικός. Οφεις δὲ, καὶ γεννήματα ἐχιδνῶν, καὶ χοίρους, καὶ κύνας, καὶ ἀλώπεκας τοὺς τοιούτους εἴωθεν ὀνομάζειν ἡ Γραφή. Οἱ δὲ ἐκ τῆς τοι αὐτης καταπτώσεως μεταβάλλοντες ἐπὶ τὴν κρείττονα κατάστασιν, τέως μὲν ὥσπερ ἐν εἰσαγωγαῖς καὶ προθύροις γιγνόμενοι τῆς κατὰ Θεὸν γνώσεως, πρόβατα ἂν εἰκότως κληθεῖεν Θεοῦ· προκόψαντες δὲ ἐπὶ τὸ