XLIII

Then might 'st thou more appal; or, less desired, Be homely and be peaceful, undeplored

For thy destructive charms; then, still untired, Would not be seen the armed torrents pour 'd Down the deep Alps; nor would the hostile horde Of many-nation'd spoilers from the Po

Quaff blood and water; nor the stranger's sword Be thy sad weapon of defence, and so,

Victor or vanquish'd, thou the slave of friend or foe.

XLIV

Wandering in youth, I traced the path of him,
The Roman friend of Rome's least-mortal mind,
The friend of Tully as my bark did skim
The bright blue waters with a fanning wind,
Came Megara before me, and behind
Egina lay, Piræus on the right,

And Corinth on the left; I lay reclined

Along the prow, and saw all these unite

In ruin, even as he had seen the desolate sight;

XLV

For Time hath not rebuilt them, but uprear'd
Barbaric dwellings on their shatter 'd site,
Which only make more mourn'd and more endear 'd
The few last rays of their far-scatter'd light,
And the crush'd relics of their vanish'd might.
The Roman saw these tombs in his own age,
These sepulchres of cities, which excite
Sad wonder, and his yet surviving page

The moral lesson bears, drawn from such pilgrimage.

ԽԳ

Յայնժամ՝ յաւէտ ահարկու կամ թէ նըւազ տարփելի
Նստեալ Հեզիկ ի քում տան վայելէիր յանդորրու,
Եւ ոչ լայիր ըզչարեացդ առիթ ըզգեղ նազելի .

{Ոչ եւս էր յայնժամ դիտել ընդ վախս Ալպեայց վայրիջու
Հեղեղազայր Հրոս զինուց եւ խառն ի խուռն ազանց գրո՜ս,
Ասպատակել եւ լափել յԵրիդանու ջուրս զարիւն .
Եւ ոչ պաշտպան ցաւագին կայր քեզ սուսեր այլազգւոյն,
Որով թէպէտ եւ յաղթող թէպէտ յաղթեալ յօտարաց՝
Այսպես ըստրուկ լինէիր բարեսիրաց կամ՝ չարաց :

Դ

ի մանկութեանս յածաչու զՀետս երթայի մըտերմին Մերձագունի անմաՀից Հռովմէական հանճարոյն 50 Տուլլեայ ասեմ` մըտերմի. եւ ի Հերձուլ իմ նաւին Դաշըն Հողմով ըզպայծառ ծովուն կապոյտ դաշտ սիրուն . ինձ Մեգարա յառաջոյ ու ի թիկանց կայր Եգինէ . ԸզՊիրէովն ունէի յաջմէ, ձախմէ զկորընթոս, Եւ ընկողմնեալ ի նաւուն ի խելս աչօք վայրաղբօս Համանգամայն դիտէի զնոցուն սըփիւռ աւերակ, Որպէս եւ նայն դիտէր յայնժամ ամայի նոյնգունակ ։

ԽԵ

Քանզի չեւ եւս ըզնոսին վերակառոյց ժամանակ . Այլ տաղաւարք բարբարիկք ի դերբուկս անդ կանգնեցան Ողբալիս եւս յարդարեալ եւ սըխրալիս Հանգունակ Ըզնըւազեալ ճառագայթ լուսոյ նոցին ցիրեւցան Եւ ըզնըշխար ջախջախեալ Հարըստութեանցն անցելոց ։ Տեսանէր յայնժամ՝ ուրեմն Հռովմայեցին գերեզմանս Դամբանարան քաղաքաց որ տըխրագին տան զարմանս . Եւ արդ պատճէն խրատական գրոց նորին մընայուն վարդապետէ զոր ուսաւն ի տարաշխարհն անդ ի չուն :

XLVI

That page is now before me, and on mine
His country's ruin added to the mass

Of perish'd states he mourn'd in their decline,
And 1 in desolation: all that was

Of then destruction is; and now, alas!

Rome Rome imperial, bows her to the storm,
In the same dust and blackness, and we pass

The skeleton of her Titanic form,

Wrecks of another world, whose ashes still are warm.

XLVII

Yet, Italy! through every other land

Thy wrongs should ring, and shall, from side to side; Mother of Arts! as once of arms; thy hand

Was then our guardian, and is still our guide;

Parent of our Religion! whom the wide
Nations have knelt to for the keys of heaven!
Europe, repentant of her parricide,

Shall yet redeem thee, and, all backward driven,
Roll the barbarian tide, and sue to be forgiven.

XLVIII

But Arno wins us to the fair white walls,
Where the Etrurian Athens claims and keeps
A softer feeling for her fairy halls.

Girt by her theatre of hills, she reaps

Her corn,
and wine, and oil, and Plenty leaps
To laughing life, with her redundant horn.
Along the banks where smiling Arno sweeps
Was modern Luxury of Commerce born,

And buried Learning rose, redeem 'd to a new morn.

ԽԶ

Մատեան նորա կայ'ռաջի իմ, եւ յիմում՝ մատենիս
Յաւելուն արդ աւերակք երկրի նորա յայնոսիկ՝
Զոր անչըքեալս ողբայր նա , եւ ես ողբամ՝ ամայիս .
Առ Հասարակ որպէս էր՝ կայ խանգարեալ աւադիկ.
Եւ Հռովմ՝ ինքն իսկ այժմիկ, Հրամանահանն ինքըն Հոով,
Աւաղ ի նոյն ի մրըրկէ տապաստ դընի ոտընՀար

Ընդ նոյն մածեալ ընդ փոշի, ընդ նոյն մըռայլ եւ մըթար .
Եւ անցանեմք ընդ անկեալ տիտանակերպն ընդ կըմախ .
Նըշխարք այլոյ աշխարՀի, որոց դեռ ջերմ է գազախ:

ԽԷ

Ալտըխատանք քոյին ով իտալիա, անվըկանդ Առ Հասարակ ընդ երկիր բացէ ի բաց Հընչեսցին, Ո՛վ արուեստից դու դայեակ, որպէս զինուց երբեմն անդ . Յայնժամ՝ պաշտպան մեզ եւ այժմ՝ առաջնորդ աջ է քոյին . Դու եւ կրօնից մերոց մայր, յորմէ՝ ազինք աշխարհաց Ծունըր կրկնեալ առաջի՝ ժըտին զերկնից բանալիս : ի զեղջ եկեալ Եւրոպայ՝ ընդ մայրատեացն իւր ոճիրս Յազատութիւն Հանցէ զքեզ, ընկրկելով յետս անդրէն Ջալիս խուժիցն ամեՀեաց, գտցէ ներումն առ ի քէն :

ԽԸ

81

Արդ ի սպիտակս անդր Առնոս հրաւիրէ զմեզ պերճ յորմունս Ետրուրական ուր Աթէնք Հռչակ Հարեալ ծաւալեն 8 Գեղադիտակ դահլըճօքն՝ անոյշ ի սիրտ ըզգացմունս . Թատերաձեւ շուրջ պատեալ բլրօք, յորոց ամբարեն Առ ապէս ըզցորեան իւր, ըզգինեակ եւ ըզձէթ . Սոնք յղփութիւն անդ կայթէ ամաթեղջիւր ի բըռին : Յափունս անդ ուր խաղք Առնդ ծիծաղագեղ դեգերին՝ Մընան այժմու վաճառուց եւ ճոխութեանց Հեթեթանք, Ու իր նոր կենաց լոյս բացան մակացութեանց գերեզմանք :

XLIX

There, too, the Goddess loves in stone, and fills
The air around with beauty; we inhale
The ambrosial aspect, which, beheld, instils
Part of its immortality; the veil

Of heaven is half undrawn; within the pale
We stand, and in that form and face behold

What mind can make, when Nature's self would fail;
And to the fond idolaters of old

Envy the innate flash which such a soul could mould:

L

We gaze and turn away, and know not where,
Dazzled and drunk with beauty, till the heart

Reels with its fulness; there

- for ever there

Chain'd to the chariot of triumphal Art,

We stand as captives, and would not depart.
Away! there need no words, nor terms precise,
The paltry jargon of the marble mart,

Where Pedantry gulls Folly - we have eyes:

Blood, pulse, and breast confirm the Dardan Shepherd's prize.

LI

Appear'dst thou not to Paris in this guise?
Or to more deeply blest Anchises? or,
In all thy perfect goddess-ship, when lies
Before thee thy own vanquish'd Lord of War?
And gazing in thy face as toward a star,
Laid on thy lap, his eyes to thee upturn,
Feeding on thy sweet ckeek! while thy lips are
With lava kisses melting while they burn,

Shower'd on his eyelids, brow, and mouth, as from an urn?