Austria's young monarch, whose imperial sway | Rais'd of themselves, their genuine charms they Sceptres and thrones are destin'd to obey,
Whose boasted ancestry so high extends
That in the pagan gods his lineage ends,
Comes from afar, in gratitude to own
The great supporter of his father's throne:
What tides of glory to his bosom ran,
Clasp'd in th' embraces of the godlike man!
How were his eyes with pleasing wonder fixt
To see such fire with so much sweetness mixt,
Such easy greatness, such a graceful port,
So turn'd and finish'd for the camp or court!
Achilles thus was form'd with every grace,
And Nireus shone but in the second place;
Thus the great father of almighty Rome
(Divinely flusht with an immortal bloom,
That Cytherea's fragrant breath bestow'd)
In all the chaims of his bright mother glow'd.
The royal youth by Marlborough's presence
charm'd,
Taught by his counsels, by his actions warm'd,
On Landau with redoubled fury falls,
Discharges all the thunder on its walls,
O'er mines and caves of death provokes the fight,
And learns to conquer in the hero's sight.
The British chief, for mighty toils renown'd,
Increas'd in titles, and with conquests crown'd,
To Belgian coasts his tedious march renews,
And the long windings of the Rhine pursues,
Clearing its borders from usurping foes,
And blest by rescued nations as he goes.
Treves fears no more, freed from its dire alarms;
And Traerbach feels the terrour of his arms:
Seated on rocks her proud foundations shake,
While Marlborough presses to the bold attack.
Plants all his batteries, bids his cannon roar,
And shows how Landau might have fall'n before.
Scar'd at his near approach, great Louis fears
Vengcance reserv'd for his declining years,
Forgets his thirst of universal sway,
And scarce can teach his subjects to obey;
His arms he finds on vain attempts employ'd,
Th' ambitious projects for his race destroy'd,
The works of ages sunk in one campaign,
And lives of millions sacrific'd in vain.
Such are th' effects of Anna's royal cares:
By her, Britannia, great in foreign wars,
Ranges through nations, wheresoe'er disjoin'd,
Without the wonted aid of sea and wind.
By her th' unfetter'd Ister's states are free,
And taste the sweets of English liberty:
But who can tell the joys of those that lie
Beneath the constant influence of her eye!
Whilst in diffusive showers her bounties fall
Like Heaven's indulgence, and descend on all,
Secure the happy, succour the distrest,
Make every subject glad, and a whole people best.
Thus would I fain Britannia's wars rehearse,
In the smooth records of a faithful verse;
That, if such numbers can o'er time prevail,
May tell posterity the wondrous tale.
When actions, unadorn'd, are faint and weak,
Cities and countries must be taught to speak;
Gods may descend in factions from the skies,
And rivers from their oozy beds arise;
Fiction may deck the truth with spurious rays,
And round the hero cast a borrow'd blaze,
Marlborough's exploits appear divinely bright,
And proudly shine in their own native light;
And those who paint them truest praise them most
COWLEY'S EPITAPH ON HIMSELF.
TRANSLATED BY MR. ADDISON.
FROM life's superfluous cares enlarg'd,
His deat of human toil discharg'd,
Here Cowley lies! beneath this shed,
To every worldly interest dead;
With decent poverty content,
His hours of ease not idly spent;
To fortune's goods a foe profest,
And hating wealth by all carest.
'Tis true he's dead; for oh! how small
A spot of earth is now his all:
Oh! wish that earth may lightly lay,
And every care be far away;
Bring flowers; the short-liv'd roses bring,
To life deceas'd, fit offering:
And sweets around the poet strow,
Whilst yet with life his ashes glow.
INAUGURATIO REGIS GULIELMI1, 1659.
Tityrus.
Hic inter corylos, umbrosa cacumina, densas,
Nos cantare pares quoniam convenimus ambo,
Dicamus laudes heroum (ut, Mopse, solemus)
Tempora transibunt sic læta canentibus, & nuac
Dic age, quos nostro celebrari carmine sumes.
Mopsus. Tityre, nunc reddantur eis pia munera
lauduin,
Otia qui dederint nobis placidamque quietem;
Scilicet illorum resonent encomia sylvæ,
Qui dignabantur regni fulcire ruinas.
T. Tanta haud conveniunt humili tenuique Sed quoniam in magnis, dicunt, voluisse sat esse; Ipse tuas, Gulielme, canam laudesque Mariæ; Nam, quos junxit amor, nemo sejungere debet. M. Tunc mihi Phœbe fave, Musæque favete canenti,
Ne culpa ingenii illorum minuautur honores.
T. Ast ego nec Phoebum curo, Phœbive sorores, Carmina namque mihi cedit nunc lemma canenti. M. Sint licet illustri proavorum stemmate clari, Sunt magis ornati propriis virtutibus ambo.
T. Si rex est regit immanes qui pectoris æstus; Tum quot regna tenet Gulielmus! quotque Maria! M. Inclytus hic Mavors, sapiens hæc altera Pallas,
Vulnerat ille armis, forma sed vulnerat illa.
T. Quando vias Pelagi tentârunt, mole superbum
Sustulit ad nubes mare se, fastuque tumebat.
M. Quando tellurem tetigerunt, Arcades omnes
Pani deo Arcadia tenerum maetavimus agnum.
T. Tunc iterum totus resonat modulamine
campus,
Miscent pastores iterum nymphæque choreas.
M. Lætus gramineis lusit tunc agnus in agris,
Floribus atque novis bodi insiluere petalci.
T. Quantus erat victor Gulielmus, quando po-
Vicit corda, hostes vicit, vicitque seipsum! [pelli
1 These verses occasioned Mr. Addison's being elected into Magdalen College.
M. Participat sponsi virtutem & regna Maria, Digna tribus regnis, et tanto digna marito.
T. Primus hic imperio, nulli est virtute secundus, Sic sol, quam stellæ, majori luce refulget.
I, decus, i, nostrum! agnoscat fera Gallia dexVictricem, et quæ te vidit prima arma gerentem, Sentiat expletas maturo in corpore vires.
M. Sed qualis stellas micat inter luna minores, Talis, cum cincta est sociis, regina videtur. [mur, T. At quæ non illis nunc, Tityre, digna prece-Sed caveas, dum te in bellum rapit impetus ardens, Ludere qui pecori, pecorisque dedere magistris ? M. Eternam inveniam, quam donavere, quieT. Et sero cœlos exornet sidus utrumque ! [tem! JOSEPHUS ADDISON, Commensalis è Coll. Reg.
ON THE RETURN OF KING WILLIAM FROM IRELAND,
AFTER THE BATTLE OF THE BOYNE'.
CUM Domini impatiens excussit Ierna catenas,
Tota ruens in Martem, intestinosque labores,
Integri quicunque graves vidêre tumultus
(Constitit heu! tanti virtus) in vincula missi,
Exosam luctuque trahunt et carcere vitam.
Latè agri dumis horrescunt, aspera rura
Luxuriant segete spinarum, autumnus Iernæ
Nullus adest, cultorque deest quærentibus arvis.
Passim turba dolis instat peregrina secundis,
Nativamque premit lasciva potentia plebem;
In lacrymas gens omnis abit, manifestat ubique
Communes luctus, vultuque laborat in uno.
Præceps in tardas sic crevit Hibernia pœnas,
Et sic venturæ maturuit illa ruinæ :
Facta esset tanto nequaquam vindice digna,
Si minor horrendas Gulielmi fenserat iras.
Anglia in ignavam dudum resoluta quietem,
Imperiis rediviva tuis, Nassove, veternum
Excutit, et longum sopitos suscitat ignes.
Te duce quas fecit strages! quæ prælia movit!
Dum fervet cædes, et campo sanguis inundat,
Assiduæ sudant peragendo pensa sorores,
Et stipata gemit sub pondere cymba Charontis.
Terga premens Cæsar fugientia corripit hostes
Vindex, atque trahit partem sua quamque ruina:
Plumbea tempestas hanc obruit, eminùs illa
Glande cadit, frustraque evitat missile ferrum.
Altera dum pœnas differt fugiendo sequaces,
Infidæ sese credit moritura paludi.
His gradibus longo se solvit Hibernia luctu,
Imperium expulsi tandem indignata tyranni
Nobiliora petit vincla, optatasque catenas
Induit, atque jugo Gulielmi ornata superbit.
Gens nimium dilecta Deo! nimiumque Britanni
Felices! hæc si exundantia gaudia nullus
Frænâsset dolor, et ducis 2 haud ignobile fatum
Lætitiæ nimios non castigaverat æstus.
Ille triumphato toties securus ab hoste,
Exulibus Dîs ille, ille aris fidus avitis
Ah! tanden occubuit pietate insignis et armis.
Hei mihi! quale jaces venerandâ mole cadaver!
Qualis honor vultûs! et frontis læta senectus!
Heu pietas! heu prisca fides! et bellica virtus
Quando habitura parem!
Musa, tamen taceas intempestiva dolores, Melpomene, taceas; non hoc sine numine Divûm
1 From the Academiæ Oxoniensis Gratulatio pro exoptato serenissimi Regis Gulielmi ex Hibernia reditu. Oxoniæ, è Theatro Sheldoniano, Auno Dom. 1690.
* The great duke of Schomberg, whose death has been lamented by many of our poets.
O caveas, nimio ne marte impulsus in hostes
Irrueres, latamque darent tria regna ruinam.
Insano tandem parce indulgere labori,
Parce, Jacobe, ultra Lodöici innitier armis.
Discerptos frustra nunc luges frontis honores;
Sera sibi veniunt tandem suspiria, serò
Nunc quereris, quanquam, nisi mens tibi læva
Et nisi credideras fallaci uxorius arti, [fuisset,
Jam lætus poteras placidis dare jura Britannis,
Et rexisse gregem, fato meliore, paternum;
Sed nunc Parcæ obstant, et non revocabilis ordo.
Jos. ADDISON, è Coll. Magd
HONORATISSIMO VIRO
CAROLO MONTAGUE, ARMIGERO,
SCACCARII CANCELLARIO, ERARII PRÆFECTO, REGI A SECRETIORIBUS CONSILIIS, &c. CUM tanta auribus tuis obstrepat vatum nequissimorum turba, nihil est cur queraris aliquid inusitatum tibi contigisse, ubi præclarum hoc argumentum meis etiam numeris violatum conspexeris. Quantum virtute bellica præstant Britanni, recens ex rebus gestis testatur gloria; quam vero in humanioribus pacis studiis non emnineamus, indicio sunt quos nuper in lucem emisimus versiculi. Quod si Congrevius ille tuus divino, quo solet, furore correptus materiam hanc non exornasset, vix tanti esset ipse pax, ut illa lætaremur tot perditissimis poetis tam misere decantata. At, dum alios insector, mei ipsius oblitus fuisse videor, qui haud minores forsan ex Latinis tibi molestias allaturus sum, quam quas illi ex vernaculis suis carminibus attulerunt; nisi quod inter ipsos cruciatus lenimentum aliquod dolori tribuat tormenti varietas. Nec quidem unquam adduci possem, ut poema patrio sermone conscriptum oculis tuis subjicerem, qui ab istis conatibus cæteros omnes scribendo non minus deterres, quam favendo excitaveris.
![[blocks in formation]](https://books.google.ru/books/content?id=gLY5AAAAIAAJ&hl=ru&output=html_text&pg=PA537&img=1&zoom=3&q=virtue&cds=1&sig=ACfU3U0nZJqhZHtddojEdF8SvPj3EC9vsQ&edge=0&edge=stretch&ci=470,1105,455,446)
Horroremque loci, et funestós stragibus agros.
Jamque super vallum et mudimiua longa virescit
Expectata seges, jam propugnacula rident
Vere novo; insuelos mirabitur incola culmos,
Luxuriemque soli, et turgentem a sanguine messem.
Aspicis ut totu excitus venit advena mundo
Bellorum invisens sedem, et confusa ruinis
Oppida, et eversos flammarum turbine muros!
Ut trepidos rerum Annales, tristemque laborum
Inquirit seriem, attonitis ut spectat ocellis
Semirutas turres, et adhuc polinta cruore
Flumina, famososque Ormondi volnere campos!
Hic, ubi saxa jacent disperso infecta cerebro,
Atque interruptis hiscunt divortia inuris,
Vexil um intrepidus' fixit, cui tempora dudum
Budenses palmæ, peregrinaque laurus obumbrat.
Ille ruens aciem in mediam, qua ferrea grando
Sparsa fuerit circum, et piumbi den issimus imber,
Sulphuream noctem, tetrasque bitumine nubes
Ingreditur, crebroque rubentem fulgure fumuin.
Ut vario anfractu, et disjectis undique saxis
Monia discedunt, scopulisque immane miuantur
Desuper horrificis, & formidabile pendent!
Hic pestem occultam, & fœcundas sulphure
Cernere erat, magno quas inter mota tumultu Prælia fervebant; sub to cum claustra fragore Horrendum disrupta tonant, semiustaque membra, Fumantesque artus, laniataque corpora lethum Corripit informe, et rotat ater in æthere turbo.
Sic, postquam Enc-ladi dejecit fulmine fratres Coelicolûm pater, et vetuit contemnere divos: Divulsam terræ faciem, ingentesque ruinas Mortales stupuele, altum hinc mirantur abesse Pelion, invertique imis radicibus Ossam: Hic fluvium moles inter confusaque saxa Reptare, atque aliis discentem currere ripis. Stant dubii, et notos montes umbrasque requirunt, Errore ambiguo elusi, et novitate locorum.
Nempe hic Auriaci nuper vexilla secuta Confluxere acies, hic, aspera corda, Britanni, Germanusque ferox, et juncto fœdere Belga; Quique truci Borex, et cælo damnatus iniquo Vitam agit in tenebris; et qui dudum ore perusto Decolor admoti prodit vestigia Phobi: Undique conveniunt, totum conscripta per orbem Agmina, Nasso ique latus socialibus armis [cent, Circumfusa tegunt, fremitusque et murmura misTam vario disjuncta situ, tot dissona linguis.
Te tamen e mediis, ductor 2, fortissime, turmis Exere. Tu vitam (si quid mea carmina possunt) Accipies, populique encomia sera futuri, Quem varias edoctum artes, stud isque Minervæ Omnibus ornatum, Maiti Rhedycina furenti Cred dit invita, et tanto se jactat alumno. [æstus Hunc nempe ardorem, atque immensos pectoris Non jubar Arctoùm, aut nostri penuria cœli, Sed plaga torridior, qua sol intentius omnes Effundit radios, totique obnoxia Phœbo India progenuit, tenerisque incoxit ab annis Virtutem immodicam, et generosæ incendia mentis. [ton, Jám quoque torpentem qui infelix suspicit ArcBrumamque æternamn frigusque perambulat, urse
'Honoratissimus D. Dominus Cutts, Baro de Gowran, &c.
Insig. Dom. Christoph, Codrington, unus ex regii satellitii præfectis.
![[blocks in formation]](https://books.google.ru/books/content?id=gLY5AAAAIAAJ&hl=ru&output=html_text&pg=PA538&img=1&zoom=3&q=virtue&cds=1&sig=ACfU3U2mP_3ECPGRfv4TMgvHE4OUAGgvBQ&edge=0&edge=stretch&ci=515,111,447,510)
Nassovium ingeminant! video cava littora circum
Fervere remigibus, subitisque albescere velis..
Anglia solve metus, et inaues mitte querelas,
Nas ovi secura tui, desiste tumentes
Prospicere in fluctus animo suspensa, trucesque
Objurgare notos, tardamque requirere puppim:
Optatus tibi Cæsar adest, nec ut ante videbis
Sollicitum belli studiis, fatalia Gallo -
Consilia et tacitas versantem in pectore pugnas,
Olli grata quies et pax tranquila verendum
Composuit vultum, lætosque adlavit honores.
Ut denso circum se plurimus agmine miles
Agglomerat lateri! ut patriam veteresque penates
Respicit exultans! juvat ostentare recentes
Ore cicatrices, et vulnera cruda, notasque
Mucronum insigues, afflataque sulphure membra.
Chara stupet conjux, reducisque incerta inariti
Vestigat faciem; trepida formidine proles
Stat procul, et patrios horrescit nescia vultus.
Ille graves casus, duri et discrimina belli
Enumerat, tuinidisque instaurat prælia verbis.
Sie, postquam in patriam fœcunda heroibus Argo
Phryxeam attulerat pellem, lanamque rigentem
Exposuit Graiis, et tortile velleris aurin,
Navita terrificis infamia littora monstris
Describit, mixto spirantem incendia fumo
Serpentem, vigilesque feras, paustroque gemen-
Insolito tauros, et anhelos igne juvencos.
Te tamen, O quantis Gulielme erepte periclis, Accipimus reducem: tibi diva Britannia fundit Plebemque et proceres: medias quacunque per urbes
Ingrederis, crebræ consurgunt undique pompæ,
Gaudiaque et plansus: mixto ordine vulgus euntem
Circumstat fremitu denso: Tibi Jupiter aunum
Serius invertit, luces mirata serenas
Ridet Hyems, festoque vacat cœlum omne trium-
pho.
[ventæ
Jamque Nepos tibi parvus adest, lætoque ju
Incessu, et blando testatur gaudia risu.
Ut patrius vigor atque elati gratia vultus
3 Moscoviæ imperator.
⚫ Celsissimus princeps dux Glocestrensis.
Cæsareum spirant, majestatemque verendam
Infundunt puero! ut mater formosa serenat
Augustam frontem, et sublimia temperat ora!
Agnosco faciem ambiguam, mixtosque parentes.
Ille tuas, Gulielme, acies, et tristia bella,
Pugnasque innocua dudum sub imagine lusit.
Nunc indignanti similis fugitiva pusillæ
Terga premit turmæ, et falsis terroribus implet,
Sternitque exiguum ficto cognonime Gailum.
Nunc simulat turres, et propugnacula parvá
Nominibus signat variis; subitoque tumultu
Sedulus infirmas arces, humilemque Namurcam
Diruit: interea generosa in pectore flammæ
Assurgunt sensim juveni, notat ignis honestas
Purpureo fervore genas, et amabilis horror.
Quis tamen Augustæ immensas in carmine
Instruct, in luteos ubi valgo effusa canales
Vina rubent, variatque infectas purpura sordes?
Quis lapsus referet stellarum, et fictile cœlum,
Qua laceram ostendunt redolentia compita chartam,
Sulphuris exuvias, tubulosque bitumine cassos?
En procul attonitam video clarescere noctem
Fulgore insolito! ruit undique lucidus imber,
Flagrantesque hyemes; crepitantia sidera passim
Scintillant, totoque pluunt incendia cœlo.
Nec minus id terris Vulcanus mille figuras
Induit, ignivomasque feras, et fulgida monstra,
Terribiles visu formas! hic membra leonis
Hispida mentitur, tortisque comantia flammis
Colla quatit, rutilasque jubas; hic lubricus anguem
Ludit, subsiliens, et multo sibilat igne.
Lætitiam ingentem atque effusa hæc gaudia civis Jam tandem securus agit, positoque timore Exereet ventos, classemque per ultima mundi Impune educit, pelagoque licentius errat: Seu constricta gelu, mediisque horrentia Cancri Mensibus arva videt; seu turgida malit olenti Tendere vela noto, qua thurea fiamina miscet Bolus, et placidis perfundit odoribus auras.
Vos animæ illustres heroum, umbræque recentes, Quarum trunca jacent et adhuc stillantia crudis Corpora vulneribus, quibus hæc optabilis orbi Parta quies, nondum Nassovo abducite vestro Fida satellitia, at solitis stipate catervis Ductorem, et tenues circum diffundite turmas. Tuque Maria, tuos non unquam oblita Britannos, O diva, O patiens magnum expectare maritum, Ne terris dominum invideas, quanquam amplius illum
Detineant, longamque agitent sub vindice pacem.
BAROMETRI DESCRIPTIO.
QUA penetrat fossor terræ cæca antra, metallo
Fecunda informi, rudibusque nitentia venis;
Dum stupet occultas gazas, nummosque futuros,
Eruit argenti latices, nitidumque liquorem;
Qui nullo effusus prodit vestigia tractu,
Nec terram signo revolubilis imprimit udo,
![[blocks in formation]](https://books.google.ru/books/content?id=gLY5AAAAIAAJ&hl=ru&output=html_text&pg=PA539&img=1&zoom=3&q=virtue&cds=1&sig=ACfU3U3I7cJnX1I4gHSPq3rqEu4zxCtsQQ&edge=0&edge=stretch&ci=447,118,475,277)
Nam quoties liquor insurgit, vitreoque canali
Sublatum nequeunt ripe cohibere priores;
Tum lætos sperare dies licet, arva fatentur
Æstatem, et large diffuso lumine rident.
Sin sese immodicum attollens argenteus humor,
Et nimium oppressus, contendat ád ardua vitri,
Jam sitiunt herbæ, jam succos flamma feraces
Excoquit, et languent consumto prata virore.
Cum vero tenues nebulas spiracula terræ
Fundunt, et madidi fluitant super æquora fumi,
Pabula venturæ pluviæ; tum fusile pondus
Inferiora petit; nec certior ardea cœlos
Indicat humentes, medias quando ætheris oras
Tranando, crassa fruitur subliimus aura,
Discutit et madidis rorantia nubila pennis.
Nunc guttæ agglomerant, dispersas frigora stipant
Particulas, rarusque in nimbum cogitur humor:
Prata virent, segetem fœcundis imbribus æther
Irigat, et bibulæ radici alimenta ministrat.
Quin ubi plus æquo descendens uda metalli
Fundum amat, impatiens pluviæ, metuensque pro-
cellam,
Agricolæ caveant; non hoc impune colonus
Aspicit; ostendet mox fœta vaporibus aura
Collectas hyemes, tempestatemque sonoram.
At licet argentum mole incumbente levatum
Subsidat, penitusque imo se condat in alveo,
Cætera quæque tument; eversis flumina ripis
Expatiata ruunt, spumantibus æstuat undis
Diluvium, rapidique effusa licentia ponti.
Nulla tacet secreta poli mirabile vitrum,
Quin varios cœli vultus et tempora prodit,
Ante refert, quando tenui velamine tutus
Incedes, quando sperabis frigidus ignem.
Augurio hoc fretus, quanquam atri nubila cæli Dirumpunt obscura diem, pluviasque minantur; Machina si neget, et sudum promittat apertum, Audax carpat iter nimbo pendente viator;
Nec metuens imbrem, poscentes messor aristas Prosternat: terræ jam bruma incumbit inermis, Frigoraque haud nocitura cadunt, feriuntque pa
SIVE PRELIUM INTER PYGMEOS ET GRUES COMMISSUM.
PENNATAS acics, et lamentabile bellam
Sed fractus sparsim in globulos formam usque ro- Pygmæadum refero: parvas ta, Musa, cohortes
Instrue; tu gladios, mortemque minantia rostra, Offensosque Grues, indignantesque pusillam Militiam celebra; volucrumque hominumque tu
Heroum ingentes animos et tristia bella Pieridum labor exhausit, versuque sonoro
Jussit et æterna numerorum assurgere pompa:
Quis lectos Graiûm juvenes, et torva tuentem
Thesea, quis pedibus velocem ignorat Achillem?
Quem dura Æneæ certamina, quem Gulielmi
Gesta latent? Fratres Thebani, et flebile fatum
Pompeii quem non delassavere legentem?
Primus ego intactas acies, gracilemque tubarum
Carmine depingam sonitum, nova castra secutus;
Exiguosque canam pugiles, Gruibusque malignos
Heroas, nigrisque ruentem è nubibus hostem.
Qua solis tepet ortu, primitiisque diei
India læta rubet, medium inter inhospita saxa
(Per placidam vallem, et paucis accessa vireta)
Pygmæum quondam steterat, dum fata sinebant,
Imperium. Hinc varias vitam excoluere per
Seduli, et assiduo fervebant arva popello.
Nunc si quis dura evadat per saxa viator,
Desertosque lares, et valles ossibus albas
Exiguis videt, e vestigia parva stupescit.
Desolata tenet victrix impune volucris
Regna, et securo crepitat grus improba nido:
Non sic, dum muitos stetit insuperabilis annos
Parvula progenies; tum, si quis cominus ales
Congredi, et immixtæ auderet se credere pugnæ,
Miles atrox aderat, sumptisque feroculus armis
Sternit bumi volucrem moribundam, humerisque
reportat
Ingentem prædam; cæsoque epulatur in hoste.
Sæpe improvisas mactabat, sæpe juvabat
Diripere aut nidum, aut ulcisci in prole parentem.
Nempe larem quoties multa construxerat arte,
Aut uteri posuisset onus, volucremque futuram;
Continuo vultu spirans immane minaci
Omnia vastaret miles, fœtusque necaret
Immeritos, vitamque abrumperet imperfectam,
Cum tepido nondum maturuit hostis in ovo.
Hinc causæ irarum, bella hinc, fatalia bella,
Atque acies letho intent, volucrumque virûnque
Commissa strages, confusaque mortis imago.
Non tantos motus, nec tam memorabile bellum,
Mæonius quondam sublimi carmine vates
Lusit; ubi totam strepituque armisque paludem
Miscuit: hic (visu miserabile!) corpora murum
Sparsa jacent juncis transfixa, hic gutture rauco
Rana dolet, pedibusque abscisso poplite ternis
Reptat humi, solitis nec sese saltibus effert.
Jamque dies Pygmæo aderat, quo tempore cæsi
Poenituit fætus, intactaque maluit ova.
Nam super his accensa graves exarsit in iras
Grus stomachans; omnesque simul, quas Strymo-
nis unda,
Aut stagnum Mareotidis, imi aut uda Caystri
Prata tenent, adsunt; Scythicaque excita palude,
Et conjurato volucris descendit ab Istro.
Stragesque immensas et vulnera cogitat absens,
Exacuitque ungues ictum meditata futurum,
Et rostrum parat acre, fugæque accommodat alas.
Tantus amor belli, et vindictæ arrecta cupido.
Ergo ubi ver nactus proprium, suspensus in alto
Aere concussis exercitus obstrepit alis,
Terræque immensos tractus, semotaque longe
quora despiciunt, Boreamque et nubila tranant
Innumeri: crebro circum ingens fluctuat æther
Flamine, ct assiduus miscet cœlum omne tumultus.
Nec minor in terris motus, dum bella facessit
Impiger, instituitque agmen, firmatque phalangas,
Et furit arreptis auimosus homuncio telis:
Donec turma duas composta excurrat in alas,
Ordinibusque frequens, et marte instructa perito.
Jamque acies inter medias sese arduus infert Pygmædum ductor, qui majestate verendus Incessuque gravis reliquos supereminet omnes Mole gigantea, mediamque assurgit in ulnam. Torvior aspectu (hostilis nam insculpserat unguis Ore cicatrices) vultuque ostentat honesta Rostrorum signa, et crudos in pectore morsus. Immortali odio, æternisque exercuit iris Alituum gentem, non illum impune volucris Aut ore, aut pedibus peteret confisus aduncis. Fatalem quoties Gruibus distrinxerat ensem, Truncavitque alas, celerique fugam abstulit hosti: Quot fecit strages! quæ nudis funera pullis Intulit, heu! quoties implevit Strymona fletu!
Jamque procul sonus auditur, piceamque vo
lantum
Prospectant nubem bellumque hostesque ferentem.
Crebrescit tandem, atque oculis se plurimus offert
Ordinibus structus variis exercitus ingens
Alituum, motisque eventilat aëra pennis.
Turba polum replet, specieque immanis obumbrat
Agmina Pyginæorum, et densa in nubibus hæret:
Nunc densa, at patriis mox reddita rarior oris.
Belli ardent studio Pygmæi, et lumine sævo
Suspiciunt hostem; nec longum tempus, et ingens
Turba Gruum horrifico sese super agmina lapsu
Præcipitat gravis, et bellum sperantibus infert:
Fit fragor; avulsæ volitant circum aëra plumæ.
Mox defessa iterum levibus sese eripit alis,
Et vires reparata iterum petit impete terras.
Armorum pendet fortuna: hic fixa volucris
Cuspide, sanguineo sese furibunda rotatu
Torquet agens circum, rostrumque intendit in
hostem
Imbelle, et curvos in morte recolligit ungues.
Pygmæi hic stillat lentus de vulnere sanguis,
Singultusque ciet crebros, pedibusque pusilliз
Tundit humum, et moriens unguem execratur
acutum.
Estuat omne solum strepitu, tepidoque rubescit
Sanguine, sparguntur gladii, sparguntur et alæ,
Unguesque et digiti, commistaque rostra lacertis.
Pygmæadum sævit, mediisque in millibus ardet
Ductor, quem late hinc atque hinc pereuntia cin
gunt
Corpora fusa Gruum; mediaque in morte vagatur,
Nec plausu alarum, nec rostri concidit ictu.
Ille Gruum terror, illum densissima circum
Miscetur pugno, et bellum omne laborat in uno:
Cum, subito appulsus (sic Dî voluere) tumultu
Ex inopino ingens et formidabilis ales
Comprendit pedibus pugnantem; et (triste relatu)
Sustulit in cœlum; bellator ab unguibus hæret
Pendulus, agglomerat strepitu globus undique densus
Alituum; frustra Pygmæi lumine mœsto
Regem inter nubes lugent, solitoque minorem
Heroem aspiciunt gruibus plaudentibus escam.
Jamque recrudescit bellum, grus desuper urget
Pygmæum rostro, atque hostem petit ardua morsu;
Tum fugit alta volans; is sursum brachia jactat
Vulneris impatiens, et inanes sævit in auras.
Talis erat belli facies, cum Pelion ingens
Mitteret in cœlum Briareus, solioque tonantem
Præcipitem excuteret; sparguntur in æthere toto
Fulminaque scopulique: flagrantia tela deorsum
Torquentur Jovis acta manu, dum vasta gigantum
Corpora fusa jacent, semiustaque sulphure fumant,
Viribus absumptis penitus Pygmeïa tandem
Agmina languescunt; ergo pars vertere terga
Horribili perculsa metu, pars tollere vocem.
|