Изображения страниц
PDF
EPUB

que genera fossilia, e vicinis montibus tertiariis eruta, attestantur, interque ea Veneres, Cardia, Donaces, Mactras, Crassatellas, Spirorbes, Bullinas, Rissoas aliaque id genus Testacea colligere licet; quo quidem effici potuerit, ut Pisces quoque alii marini, quorum tamen exuvias facillime destruendas in calcareo lapide non exspectes, caspii maris incolae fuissent antediluviani. Neque inficias ire possumus, propter aquarum caspiarum imminutam copiam salis particulas sensim adauctas fuisse nimiamque amaritiem aquarum, salsugini adsociatam, perniciem parasse vitae animali, ac pedetentim nec non nostra quoque memoria varia periisse genera Testaceorum, Piscium etiam aliorumque marinorum animalium.

Neque postremo id reticendum est, Pontum ob continuam cum mediterraneo mari communionem, hujus quoque animalium genera apte excipere posse et enutrire tanquam sua, etiamsi potius advenae sint, huic ipsi ab initio extranea: referas huc natantia Mammalia, ut Delphinum delphidem et phocaenam, porro Pisces complures mediterraneos, ut Blennios, Trachinos, Callionymos, Pleuronectos, Scombros, Triglas, Sciaenas, Scorpaenas, Mullos, Mugilos, Cottos, Labros, Sparos, Belonas, Engraulides, Enchelyopos, Trygones, Rajas, Squalos, aliosque complures, quibus denique addas varias Medusas noctu lucentes exiguas et Nereides, innumera quoque Testaceorum genera, scilicet Ostreas, Donaces, Solenes, Teredines, Veneres, Mactras, Pectines, Tellinas, Lucinas, ChitoPatellas, Calyptraeas, Balanos, Trochos, Turbines, Nassas, Buccina, Conos, Mitras, Columbdellas, Littorinas, Rissoas, Phasianellas, Cerithia aliaque complura, a caspio mari aliena, inque Ponto vulgata.

nes,

Quod si itaque utrumque mare contulerimus, in nullo sane major generum animalium ipsorumque speciminum inopia deprehenditur, quam in caspio, et littora Derbendense, Tjukkaraganense, Balchanense et reliqua fere omnia, cum ipsis majorum amnium ostiis, plane omnibus

animalibus privata adparent, ut igitur in excelso lacu locupletiorem haudquaquam deprehendas Faunam; neque tamen refellere in animo est antiquam utriusque maris per Maeotidem communionem, quae hodiedum fluvio Manytsch, hinc inde in lacus majores ampliato, sistitur. Utcunque talis communio antiquissimum jam telluris aevum spectat, assumere tamen non licet, tunc temporis unam eandemque Faunam tam in Ponto, ad mediterraneum mare proxime accedente, quam in caspio, ab hoc remotissimo, exstitisse, quin potius jam illo aevo alia ibi genera adfuisse suspicaris, tantoque magis, quum ipse Pontus ad orientalem oram alia enutriat animalia, quam ad occidentalem propeque fretum Byzantinum, quod nova continuo maris mediterranei genera, navibus et ipsis adjuvantibus, permeant illumque accedunt, Teredinis navalis exemplo, quae novissime demum navibus ad Hypanin advecta est, ubi iis noviter constructis summa affert damna.

I. DE MAMMALIBUS.

Caucasia sylvosa, cum montosa, tum devexa speciminibus complurium Mammalium minus abundant, quae tamen in temperatis rossicis frequentiora sunt, ut Ursi, Lupi, Capreoli, Suesque feri; nam quo temperatior regio, eo quoque major ejusdem speciei Mammalium copia; alia contra fera in rossico-lithuanicis sylvis a venatoribus paullatim exstirpata, multo jam frequentiora hodie deprehenduntur in Caucasiis sylvosis, Cervorum exemplo; addas quoque iis Bisontes. In devexis denique magnae greges Antilopum, ut A. subgutturosa, Saiga, in montosis praecipue A. rupicapra et Capra caucasia, satis frequenter offenduntur.

Equinum genus ferum ubique plane desideratur, ut itaque Onagri quoque et Hemioni, in orientali ipso littore caspio hodie desint; at fera illa, ut Tigres, Pantherae, Catolynges, Hyaenae imprimis frequentiores deprehenduntur.

Quorum tamen omnium ferorum vellus minus pretiosum est, ac vestitui hominum et ornatui minus convenit; constat enim, quo magis in Sibiriam orientalem et alpinam asiatici jugi altitudinem tendas, eo pretiosiora esse vellera, ac praestantiora, pejorisque notae pelles temperatarum regionum et meridionalium, propterea quod ibi pili rariores et, non nisi hieme brevissima, praestantes quodammodo evadant, omnesque fere pelles ideo e Rossia in Caucasum evehantur.

Hisce igitur universis notionibus circa Mammalia praemissis, jam ad distributionem singularum specierum transeamus.

Jam vero e Quadrumanorum ordine plures Vespertilionum species, minus tamen hucusque observatae et illustratae, in montosis Caucasiis maritimisque caspiis commemorantur, in quarum numero Rhinolophus unihastatus Geoffr. in Colchide, Radshensi provincia (*), Imeretia, Iberia, aliisque transcaucasiis vulgatus, citra Caucasum in devexis quoque obvius est; Plecotus dein auritus Geoffr. et Vespertilio murinus L., porro V. noctula L. et pipistrellus L. Gm. aliique, in montosis Caucasi, Iberia ad Cyrum aliosque ejus affluentes, nec non in Colchide.

Ex ordine Ferorum caspio-caucasia complures species rariores incolunt ; sic Erinaceus auritus Pall., in devexis caspiis arenosis, orientalibus aeque ac occidentalibus frequentissimus, E. vero europaeus L. ad eximiam Caucasiorum montium altitudinem adscendit, una cum Talpa europaea L., summa cacumina, ut in Helvetia ad ipsam usque regionem nivalem accedente nec non agros infestante. Sorices e contra rariores in Caucasiis; S. araneus L. et S. Güldenstädtii Pall. in variis Iberiae locis, ut prope Duschetiam, passim reperiuntur; etiam S. carinatus Penn. in transcaucasiis adesse dicitur.

Frequentior tamen ibidem inque aliis caucasiis est Meles vulgaris Storr., frequentior eo Ursus arctos L., in sylvosis utriusque Caucasiae declivitatis, ut in Cachetia, Albania, Mingrelia.

Mustelarum dein species, ut M. sarmatica Pall., martes L., foina L., et M. vulgaris L. in septentrionali potissimum et occidentali Caucasi declivitate, et M. putorius L. in orientalis orae caspiae jugo ustürtensi

() Verpertilio alpinus auctore Güldenstädt (Reise in den Kaucasus I. P. 290.) prope Oni, pan mmontosum Radshensem, observatur.

rarius observantur; at Lutra vulgaris Storr. ad Terekium ejusque collaterales fluvios, nec non ad Cyrum amnem inque meridionalibus maritimis caspiis, in Masanderanensi provincia, obsoletus est.

E canino genere multo plures jam species offenduntur; sic Canis lupus L. in toto Caucaso una cum C. aureo Cuv. in Caucasiis occidentalibus et imprimis vero in apricis meridionalibus sylvosis ad Cyrum inque Hyrcania frequentissimus, inde ad orientem maris etiam adscendit; inertes tamen in calidis hisce regionibus, parvique lupi cum asperis et trucibus illis frigidiorum plagarum conferri nequeunt.

Hic quoque locorum C. corsac L. haud infrequens est; jam quidem ad Volgae amnis ripam, et dehinc in utraque Caucasi declivitate inque orientali caspii maris littore.

Neque deest in orientali ora caspia inque Caucasiis C. vulpes L., in ipso passim jugo summo, ubi pelles melioris notae, quam in devexis sylvosis pallidiores sunt et raropilosae, minorisque pretii; cum eodem porro nigra etiam varietas (an Lycaon?) adesse videtur.

C. caragan Gm. (melanotis Pall) in extremae Albaniae montibus, Cubensis provinciae, atque frequentior etiam in deserto Kirgisorum orientali arido vagatur.

Canes denique familiares numerosis varietatibus in Caucasiis obvii sunt, jamque antiquitus, ut Albanenses illi, excellebant venatione, non arte magis, quam studio, quod rei impendebant (*).

[ocr errors]

Hyaena striata Storr. ulteriorem incolit Caucasi declivitatem; in devexis vero Iberiae Albaniaeque, neque procul ab urbe Tiflisiis deest illa, pariter ac in Ghilanensi atque Talyschensi provincia, Hyrcania et alibi. Cujus quoque ululatus varias genuit fabulas, uti Plinius (**) narrat: eam

(*) Strab. lib. geogr. xI. cap. IV, §. 5. pag. 427. (**) L. c. lib. VIII. cap. 30.

« ПредыдущаяПродолжить »