Expulit autumnum frigidiore vice,"
Attulit et secum ventos, glaciemque, geluque,
Et quicquid gelido triste ferumque sinu;
Nos læto hybernas sermone fefellimus horas,
Dum bibit alternos auris utrinque sonos.
Quam sponsæ jucunda fluebat ab ore loquela,
In vultus acies dum mea fixa suos!
Oscula cum vicibus lætis non dura darentur,
Cumque sinu molli rite recline caput,
Ne spatium noctisque moras sentire queamus,
Qui calet amborum pectore, præstat amor.
Persuasit placidum cum nox provecta soporem,
Et sera jam fessas presserat arcta fores,
Omnipotens cœli numen de more precati,
Fovimus in casto mutua membra toro.
Quo venti fremuere magis, magis hæserat ulnis,
Et collo effudit brachia cara meo.
Dum talis, dixi, portus, carissima, detur,
Infusus tepido membra beata sinu,
Insurgant venti tempestatesque sonoræ,
Diraque turbatum concitet æquor hyems.
Cum ver jam rediit, cum jam mitissimus annus,
Et Maia ornatum protulit alma caput,
Sponsa meos comitata gradus per florea rura
(O quot deliciis conscia rura meis!)
Purpurea aurora, vel solis pulchrior ortu,
Quotidie placidum læta ferebat iter.
Vos, tacitæ sylvæ, vos, conscia flumina, testor,
Ad quorum vitreas sæpe resedit aquas,
Se nemore umbroso, viridis se margine ripæ
Naiada cen visam, ruricolamve deam.
Tu nostrum testis, philomela fidelis, amorum,
Cui tacita est cordi sylva, sacrumque nemus.
Vocibus, ah! quoties Catharina attenta canoris,
Pressisti incoeptum vere tepente melos!
Ah! quoties minimo dixerunt murmure nymphæ,
Ut vespertino præteriere gradu,
Quam felix sponsa conjux, et conjuge sponsa!
Hic, O! hic vere est connubialis amor!
At mihi jam misero fugit irrevocanda voluptas,
Truditur atque dies luridiore die.
Nunc me captivus, nunc me felicior exul,
Ignoto externas qui stupet orbe plagas :
Ipse licet patriam infelix suspiret, et optet
Nequicquam reducem quæ ferat inde ratem.
Nunc quocunque libet misero prorepere solus,
Quem fugisse velim, sum comes ipse mihi.
Quæcunque occurrunt oculis mihi causa dolendi,
Et quod sum memorant, hei mihi! quodque fui.
Ah! quoties nymphæ juvenem dare brachia collo
Cernimus, in vernis ut spatiantur agris ;
Protinus ex imo suspiria corde petuntur,
Et madidum ex oculis lacryma cogit iter.
O felix, inquam, juvenis, comitante puella!
Ægrotanti animo dum Catharina subit.
Nunc frustra effundit vernos mihi campus honores,
Nequicquam lenis dulce susurrat aqua:
Nequicquam læto vestitur lumine cœlum,
Nequicquam in sylvis dulce queruntur aves.
Non est quæ tacitam fallat amore viam.
Nequicquam illecebris præstanti corpore nympha
Provocat, et veneres exhibet ore suas.
Jamdudum est extinctus amor, sopitaque flamma;
Quæ nobis potuit sola placere, fugit.
Nympharum cœtus, irritamenta doloris,
Quæ revocant animo gaudia prisca meo,
Qua licet effugio: vis condonate puellæ,
Cui miserandus amor causa sit una fugæ.
Te quondam nymphas inter non segnior ibam,
Nec minor in Paphio, Cæciliane, choro.
Tum mea mordaci luctu non læsa juventa est,
Nec novi quid sit ferre dolentis onus.
Cum nostros autem ploro importunus amores,
Lætari est æquum, dulcis amice, tuis.
Nuncius ad nostras pergratum pertulit aures,
Te nuper sacri jura iniisse tori.
Ergone tandem avidis premitur tua Laura lacertis,
Et datur in uiveo luxuriare sinu!
O demum felix, O terque quaterque beate,
Cui nova largitur gaudia dulcis Hymen!
Sic, O! sic multos numeres feliciter annos,
Crescentique ævo crescat avarus amor.
Cum ruis in tepidas adamatæ uxorius ulnas,
Candidaque infusus colla sinumque premis,
Cumque genas avido depascis amore calentes,
Ah! memor Albini commiseresce tui.
Commiseresce mei, gelido cui frigida lecto,
Direpta misero conjuge, membra jacent.
Sic olim, dicas, Catharinam Albinus amavit,
Suspirat viduo nunc miser ille toro.
Te, dulcis conjux, nimis, heu! securus amavi,
Immemor instantis falce rigente necis.
Ah! minime rebar, cum te, inea sola voluptas,
Comprimerem in casto comprimererque toro,
Quod tute in gelido, conjux adamata, sepulcro
Tam cito sis carum depositura caput.
Nunc tumulus gelidos moestus tibi comprimit artus,
Nuper in amplexu qui caluere meo.
Jam torus est pulvis, thalamus jam triste sepulcrum,
Jam pro me conjux est tibi vermis edax.
Disce meo miseri casu sapienter amare,
Securum nimio ne premat atra dies.
Forsitan (avertat miserum DEUS Optimus omen,
Nec tibi tam dirum, tam tibi triste canam,)
Dum blandis conjux dilecta amplexibus hæret,
Jam matura rogo est, jam moritura jacet.
Ah! potius videas canos albere capillos,
Et Laura frontem ruga senilis aret.
Ah! potius placidi sit amoris longior æstas,
Seraque discidii flebilis adsit hyems.
Per vitæ tacitas, ubi pax bona remigat, undas,
Sorbet ubi fragilem nulla vorago ratem,
Præruptis procul a scopulis elapsa doloris
Conficiat lætum tuta phaselus iter.
At me, quem mediis luctantem videris undis,
Quem procul a portu turbida jactat hyems,
Fac longe effugias; non est spes ulla ferendi
Naufragio auxilii, nulla futura salus.
Gaudia cur nostris pergam turbare querelis?
Da veniam misero: tristia nulla loquar.
Molle merum, quo jam felix rubet amphora promas :
Si vivo et valeo, mox tuus hospes ero.
Cratera ingentem profer cyathosque capaces,
Mersa erit ingenuo ferrea cura mero.
Monte suo Alpinus mihi fac descendat amicus,
Et secum risus inde salesque ferat.
Dulce sodalitium curarum mollit amara,
Et læta uvarum purpura lenit onus.
Jamque fatigatis animisque et pollice, Iule,
Clausa erit assueto litera nostra vale.
AD POSTHUMUM QUINTILIANUM.
POSTHUME, de sociis longe carissime nostris,
Quem mihi perpetuo fœdere sacra fides,
Quem fraternus amor, quem solvi nescia veræ
Junxit amicitiæ vis, animique pares,
Ad te confectus cura excruciante recurro ;
Nec tamen auxilium tu mihi ferre potes.
Quod potes, adde precor nostris tua, Posthume, vota,
Fortiter ut sana tristia mente feram:
Fortiter ut miseris discam submittere rebus,
Atque, O! deliciis posse carere meis.
Et careo et vivo, si vitam dicere possis,
Maxima cum vitæ pars sit ademta meæ:
Si vita est vano fletu, miseroque dolore
Tarde obrepentes dimidiare dies:
Si vita est, vitæ cum mortua quæque voluptas,
Cum mihi sit, rapta conjuge, raptus amor.
Solus amor vita est, coeli dulcissima proles:
Solus largitur gaudia solus amor.
Solus amor vitæ curas variosque labores
Lenit: solus amor vivere velle docet.
Me miserum quondam hospes amor nunc deserit exul,
Quaque fugit conjux impiger iste fugit.
Exule et hoc, habitant sola mea corda querelæ :
Delicias raptas, fataque dura queror :
Nescius, heu! quid agam, cæcus queror omnia demens,
Quodque mage infelix, ipsa querela nocet.
Nocte diem exopto, cura removente soporem,
Luce data, clamo, nox, precor, alma, veni:
Utraque moesta venit misero, lacrymisque madescunt
Sole oriente meæ, sole cadente, genæ.
Hanc dicto infelix tibi, Posthume, mense Novembri,
Quo mihi non mensis gratior ullus adest.
Non mihi nunc etenim Zephyrorum lenior aura,
Sed diri Boreæ vis animosa placet.
Jam pluvios audire juvat, ventosque sonantes :
Conveniunt sorti tristia sola meæ.
Nunc lacrymis moesto datur indulgere solutis,
Quæ magis hyberno largiter imbre cadunt.
Dum cœlum involvunt nubes, tristesque tenebræ,
Atrior in nostro pectore regnat hyems.
Ut tamen assuescam lætis, quod, Posthume, suades,
Non animo requies ulla futura meo est.
Jam lætum me contristat, dolor ipsa voluptas:
Mens tormenta, etiam cum foveatur, habet.
Musica cum citharæ dulcis jam personet aures,
Hei mihi! lætitia discruciante fruor.
Cum festis ridet formosa puella choreis,
Et juveni trepidam tendit amica manum,
Solicitat lacrymas lætos vidisse coactas,
Dum calet in memori pectore prisca Venus.
Cum petit amplexus Catharinula cara paternos,
Et nectit parvas ad mea colla manus,
Illius in vultu materna resurgit imago,
Dum fixa invito lumina rore madent.
Sæpius antiquos etiam visus amicos,
Dum notum luctu prosequor æger iter,
Dilectæ valles, campique hic inde patentes
Eliciunt lacrymas rura beata novas.
Hoc natale solum Catharina uxorius inquam,
Hæc est lætitiis terra notanda meis.
Hic ego sum primos olim confessus amores,
Hic dextram, hic animos, hic dedit illa fidem.
Hoc olim quoties, Catharina, erravimus horto,
Ah, suaves inter suavior ipsa rosas!
Non sacro Edenæ quondam felicior horto,
Cum nil non lætum, nil nisi dulce fuit,
Humani generis pater ipse erravit Adamus,
Dum dilecta comes texerat Eva latus!
Torqueor, hen! quoties campanæ turribus altis
Pulsatæ lætis personuere modis.
Lætitiæ sonus hic, inquam tibi, candida Chlori,
Læta tenes carum quæ modo nupta virum.
Sic, ah! sic olim campanæ turribus altis
Lætitias sonitu concelebrare meas!
Vix lacrymas teneo, cum sacras ædis ad aras,
Me coram Corydon Phyllida ducit amans.
Dum dextram dextra complectitur illius ille,
Unus fiatis, vix mea lingua tremit.
At quali at quanta tumidum jecur ardeat ira,
(Prob scelus infandum! proh violata fides!)
Cum juvenis sacri captus fulgoribus auri,
Ad templa obscœnam ducit avarus anum!
Crimine quid tanto dignum sperare licebit ?
Quis vindex læsi sævus anioris erit?
Frigidus in gelidis hyemet sine fine lacertis,
Inque sepulcrali mœreat usque toro.
|