ἦν. Καὶ δὴ πολλῶν ὑπομνημάτων συνετῶς αὐτῷ γε- A scripta prudenter et docte edidit, tum de Paschale γραμμένων, καὶ τὸ περὶ τοῦ Πάσχα ἐκτίθεται σύγ librum composuit, in quo descriptione temporum πολύτου. XVII. Auctor anonymus in Serm. de pseudoprophetis. In Append. ad tom. VIII Opp. S. Joannis Chrysostomi, pag. 79, B., noviss. edit. Paris. Ποῦ Εὐόδιος, ἡ εὐωδία τῆς Ἐκκλησίας καὶ τῶν ἁγίων ἀποστόλων διάδοχος καὶ μιμητής; Ποῦ Ἰγνά της, τὸ τοῦ Θεοῦ οἰκητήριον; Ποῦ ὁ Διονύσιος, τὸ πετεινὸν τοῦ οὐρανοῦ; Ποῦ Ἱππόλυτος ὁ γλυκύτατος καὶ εὐνούστατος ; XVIII. Ubi est Evodius, bonus odor Ecclesiæ et sanctorum apostolorum successor, et imitator? Ubi Igna tius, Dei domicilium? Ubi Dionysius, volucris cali Ubi Hippolytus dulcissimus et benignissimus? Auctor Calena Patrum Græcorum in Jeremia xvi, 11, tom. II edit. Ghisleriana, pag. 449. (11) Τοῦ ἁγίου Ἱππολύτου. Οὐ μάτην ὁ προφήτης Sancti Hippolyti. Non frustra hæc locutus est ἀπεφήνατο τὸ ῥητόν, κ. τ. λ. Propheta, etc. (11) Locus desumptus ex libro de Antichristo, cap. 55. S. HIPPOLYTI EPISCOPI PORTUENSIS ET MARTYRIS QUE SUPERSUNT OPERA ET FRAGMENTA Primum a Joanne Alberto Fabricio et Andrea Gallandio collecta, nunc demum recensita, aucta et illustrata. (Fabric., Opp. Hippolyti, t. I; Galland., Biblioth., I, 477, 485; Catena Li interpr. in Octateuch., t. I; Acta Martyrum Ostiensium, passim; Daniel secundum Septuaginta, p. 95; Bandini, Catalog. Bibl. Laurent; Mai, Scriptorum velerum collectio nova, t. VII; Bibliotheca nova Patrum, t. VII, parte 1). Apud S. Joannem Damascenum in Sacris Parallelis, Opp. t. II, p. 787 (Ex Galland.) S. Hippolyti episcopi Romæ. Hæc porro nos oportuit edisserere, ut multorum A suspicionem adimamus. Nonnulli siquidem dicere volunt, paradisum in cœlo exsistere, nec esse ex rebus conditis. Quando itaque oculis nostris cernuntur fluvii qui ex ipso profluunt, quos omnes qui voluerint, etiamnum licet intueri; unusquisque igitur inferat, non in cœlis, sed vere inter res creatas plantatum illum fuisse. Atqui locus etiam est Orientis, ac prædium electionis. (1) Εἰς τὴν ἐξαήμερον scripsisse sanctus Hippolylus traditur ab Eusebio Hist. eccl. lib. vi, cap. 22, atque inde ab Hieronymo, Syncello, Honorio, Frecullo aliisque junioribus. Sed non omittendus locus ejusdem Hieronymi ex epistola 41, al. 65, ad Τοῦ ἁγίου Ιππολύτου Ῥώμης. Ταῦτα δὲ κατ ̓ ἀνάγκην ἔχομεν διηγήσασθαι, ὅπως τὴν ὑπόνοιαν τὴν τῶν λοιπῶν ἀνέλωμεν. Τινὲς γὰρ βούλονται λέγειν, εἰς τὸν οὐρανὸν εἶναι τὸν παρ ράδεισον, καὶ μὴ εἶναι ἐκ τῆς κτίσεως. Οπότε τοίνυν ὁρῶνται οἱ ποταμοὶ ὑπὸ τῶν ὀφθαλμῶν ἡμῶν ἐκπορευόμενοι ἐξ αὐτοῦ, ἐν οἷς καὶ σήμερον ἔστι πάντας ἱστορεῖν τοὺς θέλοντας, ἄρα λογιζέσθω πᾶς, ὅτι οὐκ εἰς οὐρανὸν, ἀλλ ̓ ὄντως ἐν τῇ κτίσει πεφύτευται. Ἔστι δὲ καὶ τόπος τῆς Ἀνατολῆς, καὶ χωρίον ἐκλογῆς. Pammachium et Oceanum: Nuper, inquit, sanctus Ambrosius sic Hexaemeron Origenis compilavit, ut magis Hippolyti sententias Basiliique sequeretur. FABRIC. IN GENESIN. Fragmenta excerpta ex Commentario in Genesin ex LXXxvm Patribus collecto, qui exstat ms. in Bibliotheca Vindobonensi. (Apud Galland.). Exstant etiam in Catena in Matihæum anno 1772 Lipsiœ edita cui titulus : ΣΕΙΡΑ... ΕΙΣ ΤΗΝ ΟΚΤΑΤΕΥΧΟΝ ΚΑΙ ΤΑ ΤΩΝ ΒΑΣΙΛΕΙΩΝ... ἐπιμελείᾳ Νικηφόρου ἱερομόν... ἐν Λειψία... ἔτει αψεβ. Τόμος πρῶτος. Καὶ ἐγένετο ἐσπέρα, καὶ ἐγένετο πρωί ἡμέρα μία. Α HIPPOLYTUS : Οὐκ εἶπεν νυχθήμερον, ἀλλ' ἡμέρα μία, εἰς τὴν τοῦ φωτὸς προσηγορίαν. Οὐκ εἶπεν ἡμέρα πρώτη· εἰ γὰρ πρώτη ἡμέρα εἶπεν, ἀνάγκην εἶχεν εἰπεῖν καὶ β' γινομένην. Αλλ' ἔδει μὴ πρώτην λέγειν, ἀλλὰ μίαν, ἵνα διὰ τοῦ μίαν εἰπεῖν ταύτην δείξῃ κυκλουμένην καὶ ἑβδομάδα διατελοῦσαν, μίαν δὲ ὑπάρχουσαν. Καὶ εἶπεν ὁ Θεός· Γενηθήτω στερέωμα ἐν μέσῳ τοῦ ὕδατος. HIPPOLYTES : Τῇ μὲν πρώτῃ ἡμέρᾳ ἐποίησεν ὁ θεός, ὅσα ἐποίησεν, ἐκ μὴ ὄντων. Ταῖς δὲ ἄλλαις οὐκ ἐκ μὴ ὄντων, ἀλλ ̓ ἐξ ὧν ἐποίησε τῇ πρώτῃ ἡμέρᾳ, μετέβαλεν, ὡς ἠθέλησεν. Καὶ ἔστω διαχωρίζον ἀνὰ μέσον ὕδατος καὶ ὕδατος. Καὶ ἐγένετο οὕτως. Καὶ ἐποίησεν ὁ Θεὸς Β τὸ στερέωμα· καὶ διεχώρισεν ὁ Θεὸς ἀνὰ μέσον τοῦ ὕδατος, ὃ ἦν ὑποκάτω τοῦ στερεώματος, καὶ ἀνὰ μέσον τοῦ ὕδατος, τοῦ ἐπάνω τοῦ στερεώμα της. Καὶ ἐγένετο οὕτως. HurPOLYTUS : Τῆς τοῦ ὕδατος περισσείας επιφερο μένης εἰς τὸ πρόσωπον τῆς γῆς, διὸ καὶ ἀόρατος ἦν ἡ γῆ καὶ ἀκατα σκεύαστος· ἡνίκα ἠθέλησεν ὁ πάντων Δεσπότης ὁρατὸν τὸ ἀόρατον ποιῆσαι, τότε τὸ τρίτον μέρος τῶν ὑδάτων πήγνυσιν ἐν μέσῳ· τὸ τρίτον δὲ εἰς τὸ ἄνω ἐχώρισεν ἀναλαμβάνων τῇ ἑαυτοῦ δυνάμες ἅμα τῷ στερεώματι· τὸ δὲ τρίτον εἰς τὸ κάτω κατέλιπε πρὸς χρῆσιν καὶ ἀπόλαυσιν τοῖς ἀνθρώποις. (Ενθα κεῖται ἀστερίσκος. Κεῖται μὲν ἐν τῷ Εβραϊκῷ, οὐ φέρεται δὲ παρὰ τοῖς 0'.) Gen. 1, 5 : Ει fuit vespera et fuit mane dies unus. Non dixit nox et dies, sed dies unus, ad lucem significandam. Non dixit, dies primus : si enim premus dies dixisset, oportuisset et secundum diem factum dicere. At fas erat non primum diem dicere, sed unum; ut unum dicendo, ostenderet eum in orbem redire, atque unus cum sit, hebdomadem perficere. Gen. 1, 6 : Et dixit Deus: Fiat firmamentum in medio aqua. Primo quidem die ex non exsistentibus fecit Deus quæcunque fecit. At per cæteros dies non ex non exsistentibus, sed ex his quæ primo die fecerat, ut voluit, immutavit. Gen. 1, 6, 7: Et sit discernens inter aquam et aquam. Et factum est sic. Et fecit Deus firmamen tum et divisit Deus inter aquam quæ erat sub firmamento, et inter aquam quæ supra firmamentum. Et factum est ita. Cum aquæ copia super facie terræ ferretur, invisibilis erat terra et incomposita. Omnium itaque Dominus, quod invisibile erat visibile volens reddere, tertiam aquarum partem in medio statuit : tertiam in sublime suscipiens potentia sua separavit in firmamento : tertiam infra reliquit, ut homines illa uterentur ac fruerentur. (lloc loco positus est asteriscus. Leguntur hæc in Hebraico, sed apud LXX interpretes non exstant.) Καὶ ἤκουσαν τῆς φωνῆς Κυρίου τοῦ Θεοῦ πε- G - Gen. 111, 8 : Et audierunt vocem Domini Dei deamριπατοῦντος ἐν τῷ παραδείσῳ τὸ δειλινόν. HIPPOLYTUS : Μάλλον δι' αὔρας τινὸς ἐνενόουν τὴν τοῦ Κυρίου ἐπιφοίτησιν. Εὐθὺς τοίνυν ἡμαρτηκόσιν ὁ θεὸς ἐπεφάνη, αἴσθησίν τε τοῦ ἁμαρτήματος ἐμποιῶν καὶ πρὸς μεταμέλειαν ἐκκαλούμενος. Ρουδὴν πρωτότοκός μου, σὺ ἰσχύς μου, καὶ ἀρτὴ τέκνων μου, σκληρὸς φέρεσθαι, καὶ σκληρὸς αυθάδης. Εξύβρισας ὡς ὕδωρ, μὴ ἐκζέσης. Ρουβείμ (2) πρωτότοκός μου, σὺ ἰσχύς μου, καὶ κεφάλαιον λύπης μου. Περισσὸς ἄρσει καὶ περισσὸς κράτει· ἐθάμβευσας ὡς ὕδωρ, μὴ πε ρισσεύσης. Ρουβείμ πρωτότοκός μου καὶ ἀρχὴ ὀδύνης μου (3). Περισσὰ λαβεῖν, καὶ ἐκ περισσοῦ ὑπερζέσας ὡς ὕδωρ, οὐκ ἔσῃ περισσότερες. (2) Ρουβείμ. Hexapla Origeniana lectiones Aquilæ et Symmachi plenas exhibent Ρουβήν, sicut et LXX, quæ lectio cum Hebræo consonat. Plerique tamen PATROL. GR. X. bulantis in paradiso ad vesperam. Potius per auram quamdam intellexerunt Domini praesentiam. Statim itaque simul ac peccaverunt, Deus illis apparuit, sensumque indidit peccati, et ad pœnitentiam eos invitavit. Gen. xLix, 5 : Ruben primogenitus meus, tu fortitudo mea et principium filiorum meorum, durus ad ferendum et durus pervicax. Fecisti contumeliam sicut aqua, ne effervescas. AQUILA Ruben primogenitus meus, tu fortitudo mea, et caput doloris mei. Præstans dignitate, præstans fortitudine ; obstupuisti ut aqua, ne excellas. D SYMMACHUS Ruben primogenitus meus et principium doloris mei. Abundanter accipiendo et ex abun danti effervescens ut aqua, non eris excellentior. codices, teste cl. Montfauconio, legunt Ρουβείμ, ut hic. (3) Οδύνης μου. Deest μου in Hexaplis Origene 19 EXEGETICA. HIPPOLYTUS : Ἐπὶ γὰρ τῷ πρωτοτόκῳ ἐξ Αἰγύπτου λαῷ πολλὴ ἰσχύος ἐπίδειξις γέγονε παρὰ Θεοῦ. Ἐχολάζετο γὰρ κατὰ πλείστους τρόπους τῶν Αἰγυπτίων ἡ χώρα. Ὁ πρῶτος λαὸς ὁ ἐκ περιτομῆς ἰσχύς μου καὶ ἀρχὴ τέκνων μου· καθὼς ὑπέσχεν ὁ Θεὸς τῷ Αβραὰμ τὴν ἐπαγγελίαν καὶ τῷ σπέρματι αὐτοῦ. Σκληρὸς δὲ φέρεσθαι, ἐπειδὴ παρεσκληρύνθη ὁ λαὸς πρὸς τὴν ὑπακοὴν τοῦ Θεοῦ. Καὶ σκληρὸς αὐθάδης, ὅτι οὐ μόνον σκληρὸς πρὸς τὴν ὑπακοὴν τοῦ Θεοῦ, ἀλλ' ὅτι καὶ αὐθάδης ἐγένετο πρὸς τὸ χεῖρα ἐπιβαλεῖν τῷ Κυρίῳ. Ἐξύβρισας, ἐπειδὴ διὰ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐξύβρισεν ὁ λαὸς τὸν Πατέρα. Μὴ ἐκζέσῃς δὲ λέγει τὸ Πνεῦμα παρακλητικῶς, ἵνα μὴ τέλεον ἐκζέσας ὑπερχυθῇ, ἐλπίδα δοὺς αὐτῷ σωτηρίας. Τὸ γὰρ ἐκ έσαν καὶ ἐκχυθὲν ἀπώλετο. Erga primogenitum suum ex Ægypto populum, A multa virtutis demonstratio facta a Deo fuit. Nam plurimis modis punita ab eo est regio Ægyptiorum. Primus ille populus ex circumcisione, fortitudo mea et principium filiorum meorum ; sicut Deus promiserat Abrahamo et semini ejus. At durus populus ille ad ferendum, siquidem ad obsequium Deo præstandum obduruit. Durus et pervicax : quandoquidem non tantum durus ad obsequium Deo præstandum, sed etiam pervicax ut manus Domino inferret. Fecisti contumeliam, quoniam per Dominum nostrum Jesum Christum contumelia Patrem populus affecit. Ait autem Spiritus, ne effervescas, consolationis causa, ne penitus effervescendo effundatur; sed spem ipsi adhuc dat salutis. Quod enim efferbuit effusumque est, periit. Gen. xLix, 4 : Ascendisti enim super cubile patris tui. Primum quidem rem exponit: quod nimirum diebus ultimis populus insidias struet lecto Patris, hoc est sponse Ecclesiæ, eamdem volens corrumpere. Quod et hodie etiamnum facit, dum insidias ipsi molitur per blasphemias. Gen. xLix, 5 : Simeon et Levi fratres. Quoniam ex Simeone scribæ, et ex Levi sacerdotes. Scribæ enim et sacerdotes perpetrarunt injustitiam, atque voluntate sua in unam sententiam conspirantes, Dominum occiderunt. : Gen. xLIX, 5 : Simeon et Levi fratres consummaverunt iniquitatem propositi sui in consilium corum non veniat anima mea, et in congregatione eorum non contendant viscera mea; quia in furore suo interfecerunt homines, et in cupiditate sua subnervarerunt taurum. Hoc ait de conspiratione, qua essent coituri adversus Dominum. Quod enim de hac coitione loquitur, manifestum est nobis, cum dicat beatus David Principes congregati sunt contra Dominum 1, et quæ sequuntur. Hunc eventum prædixit Spiritus, cum ait : Ne contendant viscera mea : cupiens eos, si fieri possit, eripere, ne per illos malum illud futurum perficeretur. Interfecerunt homines, et subnervaverunt laurum. Per taurum validum, Christum innuit. Hunc subnervaverunt, quando ad lignum afiixi nervos perforarunt. In ira sua subnervaverunt taurum. Vide dicti sententiam: Interfecerunt homines, et subnervaverunt taurum. Morte affecerunt sanctos, qui usque ad resurrectionis tempus mortui manent. Sed Christus, sicut vitulus subnervatus, quodammodo humi procubuit, cum mortem carnis volens subierit at morti non succubuit. Verum licet mortuus fuerit tanquam homo, attamen secundum divinitatis naturam mansit vivus. Taurus itaque Christus, robustum ut maxime animal purumque et sacrificio aptum. Dominus vero virtutum, Filius, qui peccatum non admisit, se ipsum * Peal. 11, 2. B C Ανέβης γὰρ ἐπὶ τῆς κοίτης τοῦ πατρός σου. HIPPOLYTUS : Πρῶτον μὲν τὸ συμβὰν λέγει· ὅτι ἐπ' ἐσχάτων τῶν ἡμερῶν μέλλει ὁ λαὸς ἐπιβουλεύειν τῇ κοίτῃ τοῦ Πατρὸς, τουτέστιν τῇ νύμφη Ἐκκλησίᾳ, πρὸς τὸ βούλεσθαι αὐτὴν διαφθεῖραι. Ὅπερ καὶ πράττει μέχρι καὶ τήμερον ἐπιβουλεύων αὐτῇ διὰ τῶν βλασφημιών. Συμεὼν καὶ Λευῒ ἀδελφοί. HIPPOLYTUS : Ἐπειδήπερ ἐκ τοῦ Συμεών γραμ ματεῖς, ἐκ τοῦ Λευὶ ἱερεῖς. Γραμματεῖς γὰρ καὶ ἱερεῖς συνετέλεσαν ἀδικίαν ἐξαιρέσεως αὑτῶν, μίαν γνώμην ἔχοντες ἀνεῖλον τὸν Κύριον. Συμεὼν καὶ Λευῒ ἀδελφοὶ συνετέλεσαν ἀδικίαν ἐξαιρέσεως αὐτῶν. Εἰς βουλὴν αὐτῶν μὴ ἔλθοι ἡ ψυχή μου, καὶ ἐπὶ τῇ συστάσει αὐτῶν μὴ ἐρίσαι τὰ ἤπατά μου· ὅτι ἐν τῷ θυμῷ αὐτῶν ἀπέκτειναν ἀνθρώπους, καὶ ἐν τῇ ἐπιθυμίᾳ αὐτῶν ἐνευρικόπησαν ταῦρον. HIPPOLYTUS : Τοῦτο λέγει ἐπὶ τῇ συνελεύσει, ᾗ ἔμελλον συνέρχεσθαι ἐπὶ τὸν Κύριον. Ὅτι δὲ ταύτην τὴν συνέλευσιν λέγει, δηλόν ἐστιν ἡμῖν· ψάλλει γὰρ ὁ μακάριος Δαυΐδ· "Αρχοντες συνήχθησαν κατὰ τοῦ Κυρίου, καὶ τὰ ἑξῆς. Ἐπὶ ταύτην δὲ τὴν συνέλευσιν προηγόρευσε τὸ Πνεῦμα λέγον· Μὴ ἐρίσαι τὰ ἤπατά μου· ῥύσασθαι βουλόμενος αὐτοὺς ὡς, εἰ δυνατὸν, μὴ γενέσθαι δι' αὐτῶν τὸ μέλλον κακόν. Ἀπέκτειναν μὲν τοὺς ἀνθρώπους, ἐνευροκόπησαν D δὲ τὸν ταῦρον. Ὅτι ταῦρον ἰσχυρὸν Χριστὸν λέγει. Ἐνευροκόπησαν δὲ, ἐπειδὴ ἐν τῷ ξύλῳ πεπηγότος αὐτοῦ διέτρισαν τὰ νεῦρα. "Οτι καὶ ἐν τῷ θυμῷ αὐτ τῶν ἐνευροκόπησαν ταῦρον. Καὶ ὅρα τοῦ λόγου τὴν ἐπιτήρησιν· ̓Απέκτειναν μὲν γὰρ τοὺς ἀνθρώπους, ἐνευροκόπησαν δὲ τὸν ταῦρον. Θανάτῳ μὲν γὰρ περιβεβλήκασι τοὺς ἁγίους, καὶ μεμενήκασι νεκροί τὸν τῆς ἀναστάσεως καιρὸν περιμένοντες. Αλλ' απά τις μόσχος νευροκοπούμενος ἔκλασε μὲν οἰονείπως εἰς γῆν, ὁ Χριστὸς ἑκὼν ὑπομείνας τὸν τῆς σαρκὸς θάνατον· πλὴν οὐ γέγονε τῷ θανάτῳ κάτοχος. Ἀλλ ̓ εἰ καὶ γέγονεν ἐν νεκροῖς ὡς ἄνθρωπος, ἀπομεμένηκε ζῶν τῇ τῆς θεότητος φύσει. Ταῦρος γὰρ ὁ Χριστός" 3 εὐσθενὲς γὰρ ὅτι μάλιστα ζῶον καὶ καθαρόν τε καὶ A autem potius obtulit pro nobis in odorem fragrantiæ ἱερατικόν. Κύριος δὲ τῶν δυνάμεων ὁ Υἱὸς, ὃς οὐ πεποίηκεν ἁμαρτίαν, ἑαυτὸν δὲ μᾶλλον ἔθυε ὑπὲρ ἡμῶν εἰς ὀσμὴν εὐωδίας τῷ Θεῷ καὶ Πατρί. Ακουέ τωσαν τοίνυν οἱ τὸν οὕτως σεπτὸν νευροκοπήσαντες ταῦρον· Ἐπικατάρατος ὁ θυμὸς αὐτῶν ὅτι αὐθάδης, καὶ ἡ μῆνις αὐτῶν ὅτι ἐσκληρύνθη. Αλλ' ἔγε τῶν Ἰουδαίων δῆμος τετόλμηκεν εἰπεῖν νευροκο πῶν τὸν ταῦρον· Αἱ χεῖρες ἡμῶν ἐξέχεον τοῦτο (4), ἕτερον γὰρ οἶμαι παρὰ τοῦτό ἐστιν οὐδὲν, τὸ ἀσυνέ τως εἰπεῖν· Τὸ αἷμα αὐτοῦ, καὶ τὰ ἑξῆς. ̓Ανακαλεῖτα: Μωϋσῆς τὴν κατὰ τοῦ Λευῒ κατάραν, μᾶλλον καὶ εἰς εὐλογίαν αὐτὴν ἀνατρέπει διὰ τὸν ὕστερον ὑπὲρ τοῦ Θεοῦ ζῆλον τῆς φυλῆς καὶ τοῦ Φινεῖ. Τὴν μέντοι κατὰ τοῦ Συμεὼν οὐκ ἀνεκαλέσατο, διὸ δὴ καὶ εἰς ἔρω γον ἐξέβη. Ὁ γὰρ Συμεὼν οὐκ εἴληφε μὲν ὡς αἱ λοιπαὶ φυλαὶ κληρονομίαν, ἐν γὰρ μέσῳ τοῦ Ἰούδα κατοικήθη. Ἐσώζετο δέ, εἰ καὶ ὀλίγη τὸν ἀριθμὸν ἦν. Δεσμεύων πρὸς ἄμπελον τὸν πώλον αὐτοῦ, καὶ τῇ ἔλικι τὸν πῶλον τῆς ὄνου αὐτοῦ· πλυνεῖ ἐν οἴκῳ τὴν στολὴν αὐτοῦ, καὶ ἐν αἵματι σταφυλῆς τὴν περιβολὴν αὐτοῦ. Deo et Patri. Audiant igitur qui vere venerabilem subnervaverunt taurum: Maledictus furor eorum, quia pervicax; et ira eorum, quia indurata esta. Sed Judæorum populus ausus est jactare se taurum subnervasse : Manus nostræ hunc sanguinem effuderunt. Nihil enim aliud est, ut opinor, quod insipienter dixerunt: Sanguis ejus super nos 3, et quæ sequuntur. Revocat Moyses * maledictum adversus Levi; vel potius convertit in benedictionem propter zelum quem tribus illa pro Deo postea testata est, et propter Phineam. Sed maledictum adversus Simeonem non revocavit : quare etiam eventus illud comprobavit. Neque enim Simeon ut cæteræ tribus hæreditatis sortem consecuta est, Β sed in medio Juda habitavit. Servala tamen est, licet exiguo numero. HIPPOLYTUS : Πῶλον λέγει τὴν ἐξ ἐθνῶν· ἄλλον, τὴν ἐκ περιτομῆς κλῆσιν· ὄνον δὲ μίαν· τουτέστιν ἐκ μιᾶς πίστεως οἱ δύο πῶλοι· ὅπερ ἐστὶν αἱ δύο κλήσεις. Καὶ τὸν μὲν πῶλον προσδεδέσθαι ἐν τῇ ἀμε πέλῳ, τὸν δὲ ἕτερον ἐν τῇ ἕλικι. Ητοι τὴν μὲν ἐξ ἐθνῶν Ἐκκλησίαν προσδεδέσθαι τῷ Κυρίῳ· τὸν δ' ἐκ περιτομῆς τῇ τοῦ νόμου παλαιότητι. Πλυνεῖ ἐν οἴνῳ τὴν στολὴν αὐτοῦ. Τουτέστι διὰ τοῦ ἁγίου Πνεύ ματος καὶ τοῦ Λόγου τῆς ἀληθείας καθαρίσει τὴν σάρκα, ὅπερ ἐμφαίνει την στολήν. Καὶ ἐν αἵματι σταφυλῆς θλιβείσης καὶ ἀνιείσης αἷμα, ὅπερ ἐστὶν ἡ σὰρξ τοῦ Κυρίου, πᾶσαν τὴν ἐξ ἐθνῶν κλῆσιν καθα ρίζει. Χαροποιοὶ οἱ ὀφθαλμοὶ αὐτοῦ ἀπὸ οἴνου, καὶ λευκοὶ οἱ ὀδόντες αὐτοῦ ἢ γάλα. Ζαβουλών παράλιος κατοικήσει, καὶ αὐτὸς παρ' ὅρμον πλοίων, καὶ παρατενεῖ ἕως Σιδῶνος. Ισσάχαρ τὸ καλὸν ἐπεθύμησεν, ἀναπαυόμενος ἀνὰ μέσον τῶν κλήρων. Καὶ ἰδὼν τὴν ἀνάπαυσιν ὅτι καλὴ, καὶ τὴν γῆν ὅτι πίων, ὑπέθηκε τὸν ὦμον αὐτοῦ εἰς τὸ πονεῖν, καὶ ἐγενήθη ἀνὴρ γεωργός. HIPPOLYTES : Τουτέστι, φαιδροὶ οἱ ὀφθαλμοὶ αὐ τοῦ, ὡς ἀπὸ τοῦ λόγου τῆς ἀληθείας· ἐπιβλέπουσι γὰρ ἐπὶ πάντας τοὺς πιστεύοντας εἰς αὐτόν. Καὶ λευκαὶ οἱ ὀδόντες αὐτοῦ ἢ γάλα. Τὸ φωτοειδὲς αὐτοῦ τῶν ῥημάτων δηλοῖ· διὰ τοῦτο λευκοὺς ὀνομάζει, γάλακτι δὲ παρεικάζει, ὥσπερ καὶ σάρκα καὶ ψυχὴν διατρέφοντα. Ζαβουλὼν δὲ ἑρμηνεύεται εὐωδία καὶ ευλογία. Genes. XLIX, 11 : Alligans ad vilem pullum suum, et ad helicem pullum asinæ suæ; lavabit in vino stolam suam, et in sanguine uræ amic!um suum. { Pullum vocat vocationem ex gentibus ; alterum, ex circumcisione vocationem; asinam vero unam, id est unam fidem, ita ut ex una fide sint duo pulli, hoc est duæ vocationes. Et unum quidem pullum alligatum esse viti, alterum helici. Hoc est, Ecclesiam e gentibus alligatam esse Domino; illorum vero e circumcisione antiquæ legi. Lavabit in vino stolam suam. Hoc est, per Spiritum sanctum et per Verbum veriC tatis mundabit carnem, quæ per stolam significatur. Et in sanguine uvæ calcatæ et sanguinem emittentis, quæ est Domini caro, omnem e gentibus vocationem purgat. Deinde post Cyrilli nonnulla. HIPPOLYTUS : Πάλιν ἀποῤῥήτως τῆς Καινῆς Διαθή κῆς τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν τὰ μυστήρια ἡγοῦμαι διαγο ρεύειν, καὶ λευκοὶ οἱ ὀδόντες αὐτοῦ ἢ γάλα, τὸ λαμπρὸν καὶ καθαρὸν τῆς μυστηριώδους τροφῆς δηλοῦν. Καὶ τὸ, λευκοὶ οἱ ὀδόντες αὐτοῦ ἢ γάλα, 1 Gen. xLIS, 7. › Matth. xxvii, 25. * Deut. XXXIII, 8. (4) Εξέχεον τοῦτο. Post τοῦτο, cum ex versione, tum maxime ex contextu videtur excidisse τὸ αἷμα. Iterum mystice puto Novi Testamenti Salvatoris nostri sacramenta innui. Nam verba candidi dentes ejus præ lacle, præclarum purumque in sacramento cibum significant. Eadem porro verba, candidi dentes ejus præ lacte, in eam sententiam accipimus, |