(34) Ant. Aug. arch. Tarr. dial. 4, libri 11, de emendatione Gratiani, testatur Calixti epistolas rejectas fuisse a selectis viris qui Romæ operam navarunt in Gratiano corrigendo. Idem sentiunt viri eruditi et res ipsa claniat. A B (35) Jejunium. Jejunium Quatuor temporum non a Callisto pontifice, sed ab apostolis institutum esse, præter expressum sancti Leonis testimonium, ipse quoque Callistus hac epistola indicat, verbis sequentibus hisce : quod ter in anno aprd nos celebrare didicisti; affirmans jam ante sua tempora trium temporum jejunia in Ecclesia servari esse solita; a se vero, quarti duntaxat temporis jejunium superadditum esse, ne Judæi, secundum prophetiam Zachariæ capite octavo, quater in anno jejunantes, in virtutis temperautia exercitio prompliores et alacriores esse dici possint. Jejunium mensis decembris, quod est unum atque præcipuum ex quatuor, tempore apostolorum, a Christianis observatum esse, indicat Lucas Actor. xxvi, his verbis: Incipiebat enim periculosa esse navigatio, quia jejunium jam præterierat; quasi diceret, ut exponunt Chrysostomus et CEcumenius, Quia hibernum illud decimi mensis jejunium præterierat, incipiebat esse periculosa navigatio, propterea quod hiems ageretur, qua navigantibus gravissima pericula imminent. Hoc igitur jejunium Callistus integrum non instituit: sed institutum ab apostolis C scripto confirmavit, et, ut Bellarminus concedit, quarto superaddito saltem ampliavit. Vide Bellarminum De bon. oper. in part. lib. 11, cap. 19; Baron. ann. Christi 57, num. 6 et 7. SEV. BIN. (36) Quod ter in anno. Baron. anno Christi 226, num. 6, putat legendum esse, quater, ex eo quod prophetiam Zachariæ citat, quæ quater in anno jejunandum esse admonet aliter sentit Bellarm. loco prædicto, cujus expositio textui conformior esse videtur. Id. (37) Ut sicut annus per quatuor. His verbis Callisti pontificis tres causæ jejunii quatuor temporibus observandi indicantur. Prima, ne Christiani Judæis hac in parte remissiores viderentur. Constat enim ex verbis prophetiæ sequentibus Judæos quater in anno jejunasse solemni jejunio: æquum igitur fuit at Christiani, qui perfectiores Judæis esse debeLant, etiam sua quatuor tempora haberent; quibus J. De temporibus jejuniorum. Jejunium (35), quod ter in anno (36) apud nos celebrare didicisti, convenientius nunc per quatuor tempora fieri decernimus, ut sicut annus per quatuor (37) volvitur tempora, sic et nos quaternum solemne agamus jejunium, per anni quatuor tempora. Et sicut replemur frumento, vino et oleo ad alenda corpora, sic repleamur jejunio ad alendas animas, juxta prophetæ Zachariæ vocem, qui ait: solemni ac communi jejunio per totum orbem jejunarent. Hanc eamdem rationem instituti jejunii quatuor temporum, reddit etiam sanctus Leo sermone 7 de jejunio septimi mensis. Item sermone 4 et 6 de jejunio decimi mensis. Secunda est, ut his temporibus Deo supplicaremus pro frugibus ac fructibus terræ ac pro iisdem perceptis gratias ageremus. Nam in iis quatuor temporibus, aeris temperies maxime variatur, ac fructus omnes cum frugibus vel seruntur, vel nascuntur, vel maturantur, vel colliguntur. Hanc rationem affert sanctus Leo sermone 2, 5 et 8 de jejunio decimi mensis. Tertia causa est, ut singulis mensibus certum aliquod stativum ac solemne jejunium servetur, sicut singulis annis quadragesimale, singulis hebdomadibus feria sexta et quarta olim, nunc sabbato jejunatur, ac proinde quatuor anni temporibus tribus diebus unius hebdomadæ jejunemus, pro tribus mensibus: nimirum mense Martio jejunamus semel tribus diebus, pro primo, secundo ac tertio mense; mense Junio circa Pentecosten jejunamus per dies tres, pro tribus sequentibus mensibus, Junio videlicet, Julio, et Augusto; mense Septembri, pro septimo, octavo et nono; Decembri, pro decimo, undecimo ac duodecimo mense anni, scilicet pro Decembri, Januario ac Februario. Idque majoris commoditatis gratia factum est. Hæc Leo serm. 9 de jejunio septimi mensis; et serm. 8 de jejunio decimi mensis, Amalarius De offic. eccles., lib. 11, c. 2. Quarta causa instituti jejunii Quatuor temporum est ordinatio clericorum quæ cum his temporibus ordinarie per universam Ecclesiam fiat, omnes et singuli Christi fideles exemplo primitivæ Ecclesiæ, quam Actor. xi, tempore ordinationis jejunasse constat, merito cum jejunio orant, ut Christus Dominus fideles operarios in vineam suam mittere dignetur. Et quanquam primi summi pontifices, ut perspicuum est ex libro Pontificali, ac testimonio Amalarii lib. 11 De offic. eccles., cap. 1, mense Decembri tantum ordines sacros contulerint, tamen crescente ordinandorum numero, recte institutum est, ut aliis etiam tribus temporibus sacri ordines conferrentur ita Gelasius epistola prima. Vide Bellarm. prædicto loco. ID. Factum est verbum Domini ad me, dicens: Hæc dicit A quia indignum est, ut doctor stulto et indocto, Dominus exercituum: Sicut cogitavi, ut affligerem vos, cum ad iracundiam provocassent me patres vestri, et non sum misertus; sic conversus cogitavi in diebus istis, ut benefaciam Jerusalem et domui Juda. Nolite timere. Hæc sunt verba quæ facietis : loquimini veritatem unusquisque cum proximo suo; veritatem et judicium pacis judicate in portis vestris, et unusquisque malum contra amicum suum ne cogitetis in cordibus vestris, et juramentum mendax ne diligatis. Omnia enim hæc sunt quæ odivi, dicit Dominus exercituum. Et factum est verbum Domini exercituum ad me, dicens: Hæc dicit Dominus exercituum : Jejunium quarti, et jejunium quinti, et jejunium septimi, el jejunium decimi erit domui Juda in gaudium, et in lætitiam, et in solemnitates præclaras; veritatem B tantum et pacem diligite, dicit Dominus exercituum. In hoc ergo omnes nos 5 unanimes oportet esse, ut secundum apostolicam doctrinam, idipsum dicamus omnes, et non sint in nobis schismata. Simus autem perfecti in eodem sensu, et in eadem sententia, in cujus operis devotione gratulamur dilectionem tuam esse consortem. Non decet enim a capite membra dissidere, sed, juxta sacræ Scripturæ testimonium, omnia membra caput sequantur 8. Nulli vero dubium est (38), quod apostolica Ecclesia mater sit omnium Ecclesiarum, a cujus vos regulis nullatenus convenit deviare. Et sicut Dei Filius venit facere voluntatem Patris, sic et vos voluntatem vestræ impleatis matris 10, quæ est Ecclesia, cujus caput, ut prædictum est, Romana exsistit Ecclesia. Quidquid ergo " sine discretione justitiæ contra hujus disciplinam actum fuerit, ratum haberi ratio nulla permittit. De criminationibus doctorum. Criminationes vero contra doctorem nemo suscipiat, quia non oportet filios reprehendere patres, nec servos dominos lacerare. Filii ergo sunt doctorum, omnes quos instruunt. Et sicut filii patres carnales, sic et hi patres debent diligere spirituales. Non enim bene vivit, qui non recte credit, aut patres reprehendit, vel detrahit suos. Doctores ergo, qui et patres vocantur, magis portandi quam reprehendendi sunt, nisi in recta fide erraverint. Nullus ergo doctorem per scripta accuset, nec nisi fideli ét legitimo, qui etiam irreprehensibilem vitam ac conversationem ducat, accusatori respondeat: 17 C D rum 17 atque reprehensibiliter viventi, respondeat juxta stultitiam suam, dicente Scriptura : Non respondeas stulto juxta stultitiam suam 12. Non bene vivit, qui non recte 13 credit. Nihil mali vult, qui fidelis est. Si quis fidelis est, videat ne salsa loquatur, aut cuiquam insidias ponat. Fidelis homo semper fideliter agit, et infidelis callide insidiatur, atque fideles et pie ac juste viventes perdere nititur, quia similis similem sibi quærit. Infidelis homo mortuus est in corpore vivente. Et contra sermones fidelis hominis vitam custodiunt auditorum. Doctorem enim 1 catholicum, et præcipue Domini sacerdotem, sicut nullo errore implicari, ita nulla oportet machinatione aut cupiditate violari. Dicente quippe Scriplura sancta: Post concupiscentias tuas non eas, el a voluntate tua avertere 15: multis hujus mundi illecebris, multis vanitatibus resistendum est, ut veræ continentiæ obtineatur integritas. Cujus prima est labes superbia, initium transgressionis et origo peccati: quoniam mens sponte avida, nec abstinere novit, nec pietati adhibere consensus. Nullus bono16 inimicum habet, nisi malum, qui ideo esse permittitur, ut aut corrigatur, aut per ipsum bonus exerceatur. Quidquid ergo "7 irreprehensibile êst, catholica defendit Ecclesia. Nulli imperatori 18 vel cuipiam pietatem custodienti, licet aliquid contra mandata divina præsumere. Injustum ergo judicium et diffinitio injusta, regio metu aut jussu, aut cujuscunque episcopi aut potentis, a judicibus ordinata vel acta, non valeat. Homini religioso parum esse debet 19 inimicitias aliorum non exercere, vel augere male loquendo, nisi etiam eas exstinguere bene loquendo studuerit. Melior est 2o in malis factis humilis confessio, quam in bonis superba gloriatio. Omnes vero qui amant 1 vitam beatam, maluni eam tranquillitatis suæ et justitiæ statu currere, quam nostrorum peccatorum pœnis ultricibus interpolari. Memor enim sum 22, me sub illius nomine Ecclesiæ præsidere (39), cujus a Domino nostro Jesu Christo est glorificata confessio, et cujus fides omnes semper destruit errores. Et intelligo aliter mihi non licere, quam ut omnes conatus meos ei causæ, in qua universalis Ecclesiæ salus. infestatur, impendam. Spero autem adfuturam * misericordiam Dei, quod cooperante ejus clementia, omnis pestifer morbus, ipso pellente, auferatur. et quidquid ipso inspirante atque auxiliante poterit salubriter fieri, cum tuæ fidei et devotionis laude 14 13 Zach. vIII, 1-19. S. Leo ep. 33 et 84. I Petr. III. 7 distin. 12: Non decet a capite. 8 I Cor. XII. ⚫ Joan. vi, 38. 10 idem habetur infra in decr. 2 Stephaniet Sixti papæ III. 11 Adrian, coll. 5 et 67. 13 Prov. XXVI, 4. 13 Sixti sententiæ 6, 167, 189, 203. S. Leo ep. 53. 15 Eccl. xvm, 30. 16 Prosperi sent. 202, ex Aug. in ps. Liv. canon. 9 conc. Nicæni. 18 conc. Rom. VI, sub Symmacho papa, 11, q. 3, Injustum judicium,etc. 19 S. Prosperi sent. 179, ex S. Aug. 1x Confess. c. 9. ejusdem ex eodem in ps. 21 S. Ambr. ep. 21. 2 S. Leo ep. 32. 23 S. Leo ep. 31, cujus verba ut præcedentium auctorum detractis additisve quibusdam interpolata. XCIII. (38) Nulli vero dubium. Romanam Ecclesiam matrem et caput esse omnium aliarum Ecclesiarum, evidens testimonium notatu dignissimum hic traditur plura testimonia vide apud Bellarm. De Rom. pont. SEV. BINIUS. 20 (39) Memor enim sum, me sub illius nomine Ecclesia præsidere. Romanum pontificem successorem Petri esse, hic indicatur. Plura testimonia vide apud Bellarmin. De Roman. pont. lib. 1, cap. fà, el multis aliis sequentibus. ID. peragatur. Quoniam res omnes aliter tutæ esse non A recipiendi ", nec eorum vel anathematizatorum possunt, nisi, quæ ad divini muneris famulatum vox, ullum nocere vel accusare potest. pertinent, sacerdotalis defendat auctoritas. Data undecimo Kalendas Decembris, Antonino et Alexandro viris clarissimis consulibus **. EPISTOLA II. AD OMNES GALLIARUM EPISCOPOS. De conspirationibus et reliquis illicitis causis, ne fant, et de reparatione lapsi post pœnitentiam. Dilectissimis fratribus per Gallias constitutis, universis episcopis, Callistus. Plurimorum relatu comperimus 25 dilectionem vestram fervore Spiritus sancti ita Ecclesiæ gubernacula firmiter contra impetus tenere et regere, ut naufragia aut naufragiorum detrimenta, Deo auctore, non sentiat. Talibus igitur gloriantes indiciis, rogamus, ne in illis partibus contra statuta apostolica quidquam fieri sinatis, sed nostra fulti auctoritate, nociva compescite, illicita prohibete. 1. De iis qui conspirant adversus episcopos, vel qui eis consentiunt. : B II. De iis qui excommunicatis communicant, vel infi delibus. Excommunicatos quoque a sacerdotibus 33, nullus recipiat ante utriusque partis justam examina tionem nec cum eis in oratione, aut cibo, aut potu, aut osculo communicet, nec ave eis dicat: quia quicunque in his vel aliis prohibitis, scienter excommunicatis communicaverit, juxta apostolorum institutionem (40), et ipse simili excommunicatione subjacebit. Ab his ergo clerici et laici se absti.. neant, qui eadem pati noluerint. Infidelibus quotionem habere. Talia vero agentes, non fideles, que nolite conjungi, nec cum eis ullam participased infideles judicantur. Unde ait Apostolus: Quæ pars fideli cum infideli ? aut quæ participatio justi... tiæ cum iniquitate 35? II!. 40 Ut nullus episcopus de alterius parochia aliquid præ- Conspirationum vero crimina vestris in partibus. vigere audivimus, et plebes contra episcopos suos conspirare nobis manifestatum 26 est. Cujus criminis astutia non solum inter Christianos abominabilis est: sed etiam inter ethnicos, et ab exteris legibus prohibita. Et idcirco hujus criminis reos non solum ecclesiasticæ, sed etiam sæculi damnant leges et non solum conspirantes, sed etiam C consentientes eis 7. Antecessores vero nostri cun plurima turba episcoporum, quicunque eorum in sacerdotali honore sunt positi, aut exsistunt clerici, honore, quo utuntur, cadere 28 præceperunt: cœteros vero communione privari, et ab Ecclesia extorres fieri jusserunt; omnesque simul utriusque ordinis viros infames esse censuerunt; et non solum facientes, sed et eis consentientes. Justum est enim, ut qui divina contemnunt mandata, et inobedientes patrum exsistunt jussionibus, severioribus corrigatur vindiciis, quatenus cæteri talia committere timeant, et omnes gaudeant 30 fraterna concordia, et cuncti sumant severitatis atque bonitatis exemplum.Nam si, quod absit, ecclesiasticam sollicitudinem 31 vigoremque negligimus, perdit desidia disciplinam, et animabus fidelium profecto uocebitur. Hi vero in nullius accusationem sunt 26 ann. 222. 25 Simplicius ep. 1. 26 mandatum Gr. textu concilii Chalced. c. 28, legitur ÈXTITTÉTwoAv. gaudeat. 31 S. Greg. ep. 11, lib. x. 33 2, q. 4: Conspiratores in nul. 33 21, q. 5: Excommunicalos quoque a. 3 Apost. can. 11, 12. 35 II Cor. vi, 14. 36 9, q. 2: Nullus alterius terminos. 27 Adr. col. 16. 38 Anianus const. 2, tit. 16, lib. iv, Cod. Theod. 39 Prov. xxi, 28. 40 9, q. 2: Nullus primas, nul. 41 Adr. col. 43. (40) Juxta apostolorum institutionem. Canones apostolorum 11 et 12 intelligit, in quorum notis vide quæ diximus de excominunicatis vitandis. SEV. BIN. (41) Quod ab apostolis. Canone 35 et 36, quibus singulis episcopis apostolica lege præcipitur, ne dicceseos suæ terminos transgrediantur, verum polius cinguli intra suos fines sese contincant. Vide quæ diximus in notis ad allegatos canones. ID. (42) Comprovincialium agatur pontificum. Locus notabilis, unde perspicue constat pontificis et episcopi nomen commune fuisse omnibus omnino episcopis Romano dignitate et officio inferioribus; adeoque nemini mirum videri debeat, Romanum pontificem et episcopum, cui maxima cura Eccle B fugite in aliam 9. Si autem utilitatis causa fuerit De conjunctionibus consanguineorum; et de iis, qui Conjunctiones autem consanguineorum fieri prohibentur, quando has et divinæ et sæculi prohibent leges. Leges ergo divinæ hoc agentes, et eos qui ex eis prodeunt, non solum ejiciunt, sed et maledictos appellant. Leges ergo sæculi, infames tales vocant, et ab hæreditate repellunt. Nos vero sequentes patres nostros, et eorum vestigiis inhærentes, infamia eos notamus, et infames esse censemus, quia infamiæ maculis sunt aspersi. Nec eos viros, nec accusationes eorum, quos leges sæculi rejiciunt, suscipere debemus. (Quis enim dubitat, leges humanas, rationi et honestati non repugnantes, esse amplectendas, præsertim ubi vel publicæ consulunt utilitati vel ecclesiasticæ dignitatis auctoritatem defendunt, ac pro adminiculo tuentur 5?) Eos autem consanguineos dicimus "3, quos divinæ et imperatorum, ac Romanorum atque Græcorum leges consanguineos appellant, et in hæreditatem suscipiunt, nec repellere possunt. Talium enim conjunctiones nec legitimæ sunt, nec manere possunt, sed sunt repellendæ. (Et si quæ ausu temerario tentatæ sint, auctoritate apostolica rescindendæ veniunt **.) 53 nec aliquo dominationis fastu, sed humillima et A Domino: Si persecuti vos fuerint in una civitate, concordi administratione, sicut Dominus ait: Non seni ministrari, sed ministrare 42. Et alibi: Qui major est vestrum, erit minister vester 43, et reliqua. Similiter et ipsi comprovinciales episcopi cuncta cum ejus consilio, nisi quantum ad proprias pertinet parochias, agant, juxta sanctorum constituta patrum (qui quamvis aliquo temporum intervallo nos antecesserint, ab uno tamen eodemque puritatis fonte, veritatis et fidei lumen hauserunt, et eodem illustratore et directore spiritu, Ecclesiæ Dei stabilimentum, et omnium Christianorum communem quæsiverunt utilitatem **), ut uno animo“, uno ore concorditer sancta glorificetur Trinitas in sæcula. Nullus primas, nullus metropolitanus, nullusque reliquorum episcoporum, alterius adeat civitatem, aut ad possessionem accedat, quæ ad eum non pertinet et alterius episcopi est parochiæ, super cujusquam dispositioue, nisi vocatus ab eo, cujus juris esse dignoscitur; aut quidquam ibi disponat, vel ordinet, aut judicet, si sui gradus honore potiri voluerit. Sin aliter præsumpserit, damnabitur ; et non solum ille, sed cooperatores, eique consentientes: quia sicut ordinatio, ita eis et judicatio, et aliarum rerum dispositio prohibetur. Nam qui ordinare non poterit, qualiter judicabit? Nullatenus procul dubio judicabit, aut judicare poterit; quoniam sicut alterius uxor, nec adulterari ab aliquo, vel judicari aut disponi, nisi a proprio viro, eo vivente, permittitur: sic nec uxor episcopi (43), quæ ejus Ecclesia vel parochia indubitanter intelligitur, eo vivente, absque ejus judicio et voluntate, alteri judicari vel disponi, aut ejus concubitu frui, id est, ordinatione, ullatenus conceditur. Unde ait Apostolus: Alligata est uxor legi, quandiu vir ejus vivit ; eo vero defuncto, soluta est a lege viri. Similiter et sponsa episcopi (quia sponsa uxorque ejus dicitur Ecclesia) illo vivente ei est alligata; eo vero defuncto, soluta est, et cui voluerit, nubat, tantum in Domino, id est, regulariter. Si enim, eo vivente, alteri nupserit, adultera judicabitur. Similiter et ille, si alteram sponte duxerit, adulter æstimabitur, et communione privabitur. Si autem persecutus fuerit in sua Ecclesia, fugiendum illi est ad alteram, eique est associandus, dicente D de raptoribus, vel eis qui seniores impetunt, fieri 42 Matth. xx, 28. 3 Marc. x, 15. 44 quæ ansulis clausa sunt, non leguntur in c. Just. Ita et in Luc. 45 Adr. coll. 43, qq. interjectis a superioribus verbis sejuncta. In Decret. Ivon. 1. iv. 47.7, q. 1: Sicut alterius uxor. 48 Rom. vil, 46 Adr. coll. 46. 8. 49 Matth. X, 23. 50 In Decret. Ivon. 1. u. 51 q. 2, 3 Conjunctiones consanguineorum. 135, 52 absunt a ms. Just. et a Luc. neorum conjunctiones. 5 inscite hinc arguitur distinctio impp. in Romanos et Græcos. 53 3, q. 4: Consangui86 in Decret. Ivon. lib. iv. 55 absunt a ms. siæ commissa est, qui non tantum universæ plebis, sed etiam totius cleri, omnium sacerdotum et episcoporum pastoralem curam habere debet, discriminis causa atque officio suo convenienter pontificem maximum et episcopum episcoporum appellari. Vide quæ diximus supra in notis ad vitam Zephy rini, et ad epistolam Sixti. SEV. BIN. (43) Uxor episcopi. Sicut virgines per votum emissum, dicuntur Christo nubere ejusque sponse, tota causa 27, quæst. 1, ita merito Ecclesia ejus, cui quis per ordinationem ascriptus est, uxor esse C V. Qui non debeant admitti ad accusationem, vel ad testimonium: nec nisi de iis quæ in præsentia acta sunt, testimonium dandum. Quisquis ergo non est legitime conjunctus 5, vel absque dotali titulo ac benedictione sacerdotis constat copulatus, sacerdotes vel legitime conjunctos criminari, vel in eos testificari minime potest, quoniam omnis incesti macula pollutus infamis, est, et accusare supradictos non permittitur. Non solum ergo hi rejiciendi sunt et infames efficiuntur, sed etiam omnes eis consentientes. Similiter dicitur. Unde recte apostolica constitutione, quæ exstat canonibus apostolorum 14, 15 et 16, constitutum est, ne episcopi aliive curata beneficia possidentes dioceses ac parochias suas sine gravi causa lud, quod qui post sacros ordines susceptos, quanmajoris utilitatis, sua sponte mutent; sicut et iltumvis invalide, matrimonium in facie Ecclesiæ contrahere præsumpserint, interpretativam, quam vocant bigamiam, adeoque irregularitates, aliasque pœnas incurrant, can. Quotquot, 27, quæst. 1. JD. censemus. Hos ergo sæculi leges interficiunt, sed A enim 69 tempore indigemus, ut aliquid maturius nos, misericordia præeunte, sub infamiæ nota ad pœnitentiam recipimus. Ipsam quoque infamiam, qua sunt aspersi, delere non possumus, sed animas eorum per pœnitentiam publicam et Ecclesiæ satisfactionem sanare cupimus, quia manifesta peccata non sunt occulta correctione purganda 57. Omnes ergo qui in recta fide suspecti sunt, in accusatione sacerdotum et eorum, super quorum fide non hæsitatur, minime recipiantur, et in testimonio humano dubii habeantur. Infirmari ergo oportet eorum vocem, de quorum fide dubitatur, nec eis 58 omnino esse credendum, qui rectam fidem ignorant. Quærendum est ergo in judicio 58 cujus sit conversationis et fidei, is qui accusat, et is qui accusa agamus. Nec præcipitemus consilia et opera nostra, neque ordinem corrumpamus. Sed si aliquis lapsus quocunque modo fuerit, non perdamus eum 70, sed fraterno corripiamus affectu, sicut ait beatus Apostolus: Si præoccupatus fuerit homo in aliquo delicto, vos qui spirituales estis, instruite hujusmodi in spiritu lenitatis, considerans teipsum, ne et tu tenteris. Alter alterius onera portule, et sic adimplebitis legem Christi ". Porro S. David de criminibus mortiferis egit pœnitentiam 79, et tamen in honore permansit. Beatus quoque Petrus amarissimas lacrymas fudit, quando Dominum negasse pœnituit, sed tamen apostolus permansit. Et Dominus per prophetam peccantibus pollicetur, di tur, quoniam hi qui non sunt rectæ conversationis B cens: Peccator in quacunque die conversus inge ac fidei, et quorum vita est accusabilis, non permittuntur majores natu accusare, nec quorum fides, vita et libertas nescitur. Neque viles personæ in eorum recipiantur accusationem 59. Rimandæ vero sunt enucleatim personæ accusatorum, quæ sine scripto difficile, per scriptum autem nunquam recipiantur: quia per scripturam nullus accusare vel accusari potest 60, sed propria voce, et præsente eo, quem accusare voluerit, suam quisque agat accusationem 1. Nec absente co 62, quem accusare voluerit, cuicunque accusatori credatur. Similiter testes per quamcunque scripturam testimonium non proferant, sed præsentes, de his quæ viderunt et noverunt, veraciter testimonium dicant. Nec de aliis causis vel negotiis dicant testimonium, nisi de his quæ sub præsentia eorum acta esse noscuntur. Accusatores vero consanguinei 63, adversus extraneos testimonium non dicant, nec familiares vel de domo prodeuntes: sed si voluerint, et invicem consenserint inter se, parentes tantummodo testificentur, et non in alios. Nec accusatores vel testes suspecti recipiantur : quia propinquitatis, et familiaritatis, ac dominationis affectio, veritatem impedire solet. Amor carnalis, et timor 65, atque avaritia, plerumque sensus hebetant humanos et pervertunt opiniones; ut quæstum pietatem pulent, et pecuniam quasi mercedem prudentiæ. Nemo enim in dolo loquatur ad proximum suum Fovea alta est os malevoli 7. Innocens dum credit facile, cito labitur. Sed iste lapsus, surgit ; et tergiversator suis artibus præcipitatur, unde nunquam exsiliat atque evadat. Ponderet ergo unusquisque sermones suos, et quod sibi loqui non vult, alteri non loquatur. Unde bene sacra ait Scriptura : Quod tibi non vis fieri, alteri ne facias 68. Nos 66 C 78 Si possit sacerdos post lapsum ministrare. Errant enim, qui putant Domini sacerdotes post lapsum, si condignam egerint pœnitentiam, Domino ministrare non posse, et suis honoribus frui, si bonam deinceps vitam duxerint, et suum sacerdotium condigne custodierint. Et ipsi qui hoc putant, non solum errant, sed etiam contra traditas Ecclesiæ claves disputant 7 et agere videntur, de quibus dictum est: Quæcunque solveritis in terra, erunt soluta et in cœlo. Alioquin hæc sententia, aut Domini non est, aut vera est. Nos vero indubitanter, tam Domini sacerdotes quam reliquos fideles, post dignam satisfactionem posse redire ad honores credimus 77, testante Domino per prophetam : Nunquid qui cadit, non adjiciet ut resurgat? et qui aversus est, non revertetur 78 ? Et alibi: Nolo, inquit Dominus, mortem peccatoris, sed ut convertatur et vivat 79. Et propheta David pœnitentiam agens, dixit: Redde mihi lætitiam salutaris tui, et spiritu principali confirma me 3°. Ipse namque post pœnitentiam et alios docuit, et sacrificium Deo obtulit, dans exemplum doctoribus sanctæ Ecclesiæ, si lapsi fuerint, et condignam pœnitentiam Deo gesserint, utrumque facere posse. Docuit enim quando dixit: Docebo iniquos vias tuas, et impii ad te convertentur 81. Et sacrificium Deo pro se obtulit, dum dicebat: Sacrificium Deo spiritus contribulatus. Videns enim Propheta scelera sua mundata per pœnitentiam, non dubitavit, prædicando et Domino libando, curare aliena. Lacrymarum ergo effusio movet animi passionem. Satisfactione autem impleta, avertitur animus ab ira. Qui enim non igno D 61 3, 4. 9: "S. Isid., Sent. 46. 58 Adr. col. 4. 58 2, quæst. 7: Quærendum est. Et in Carthag. conc. IV, tap. 96. Adr. I col. 5 et 15. 59 2, q. 8: Accusatorum. 60 3, q. 9: Absente eo quem. Testes per quas. accusatores. 70 68 Tob. 62 vide cod. Theod. et Anianum aliosque jurisconsultos. 63 2, q. 3: Consanguinei Anian Veritatis professionem propinquitatis affectio impedire cognoscitur. "S. Ambr. ep. 44, quam legendam moneo. 66 Psal. XXIII, 4. 67 Prov. XXVI, juxta LXX. 79 S. AuIV, 16. S. Ambr. epistola 39. 71 Galat. vi, 1, 4. portemus eum, et fr. c. affectu. gust. ep. 50 de iisdem Davide et S. Petro. 75 S. 73 Ezech. XVIII, in Decr. Ivon. lib. IV, August. ibid. 76 Matth. XVIII, 79 Ezech. XVIII, 18. 78 Jerem. VIII, 4. 77 S. Greg. ep. 54 libri vi. 32, et xxxm, 11. 80 Psal. L, 81 Ibid. 15. 14. 21, 22. |