Изображения страниц
PDF
EPUB

ordinum distinctionem a temporibus apostolicis, imo ab ipsis apostolis arcessit Hieronymus. In ipsa enim ad Evagrium epistola, quam adversarii tantopere sollicitant, hæc habet: Ut sciamus traditiones apostolicas sumptas de Veteri Testamento, quod Aaron et filii ejus atque levitæ in templo fuerunt, hoc sibi episcopi, presbyteri et diaconi vindicent in Ecclesia. Ubi primo aperta distinctio ordinum; alius enim ordo Aaronis, sive summi sacerdotis, qui per

inferior gradu est, apud Christum deterior erit; aut A dogmate maxime abhorrentia. Deniqne hanc ipsam Stephanus diaconus, qui primus martyrio coronatus est, minor futurus est in regno cælorum multis episcopis, et Timotheo ac Tito, quos ut subjicere non audeo, ita nec anteponere. Idem episcopatum tanquam summum in Ecclesia ordinem maximi facit, episcopo commissam esse Ecclesiam docet, eique principatum attribuit. Epistola tertia ad Nepotianum Sciat episcopus, cui commissa est Ecclesia, quem dispensationi pauperum curæque præficial. Epistola ad Theophilum, de Joanne episcopo Hiero

הכהן הראש tepeos, vel etiam & הכהן excellentiam

solymitano: Aut, quasi pontifex, cunctis æqualiter, vel N21 NT2, 8v avapaбáɣnv πpos

C

αγορεύουσι σημαίνει δὲ ἀρχιερέα, ut loquitur Josephus; alius filiorum Aaronis, seu secundariorum sacerdotum, οὕς χαναίας καλοῦσι, simpliciter

cerdotes idiotæ, vel xarà μépos; alius denique levitarum quorum diversa officia et dignitates in Scriptura referuntur, Aaroni autem, seu summo sacerdoti episcopum, sacerdotibus secundariis presbyteros, levitis diaconos in Ecclesia respondere asserit Hieronymus. Secundo, hujus ordinum distinctionis antiquitatem auctoritatemque depingit, ex apostolica enim traditione natam ad sua tempora derivatam docet. Blondellus in Apologia ad hæc nullam observationem adhibet, elucidationem in sexta illius operis sectione promittit, cum tres tautum sectiones ediderit. Sed quid ad hæc respondere potuerit, satis perspicitur ex iis, quæ in Prolegomenis ad Pseudo-Isidorum scripsit, misera et infelicia et homine vel docio vel probo prorsus indigna. Sic enim Turrianum disputantem inducit. Si fuit differentia inter Aaronis filios et levitas, sunt autem tales episcopi et presbyteri, fuit semper distinctio eorum. Atqui verum prius, teste Hieron. epist. ad Evagrium. Tum vero responsionem suam subjungit : Atqui non sunt tales episcopi et presbyteri; sed episcopi (in quibus Hieronymo, imo apostolo auctore presbyteri continentur) et diaconi. Ergo fallitur Turrianus. Duabus partibus hæc responsio constat, negativa una, affirmativa altera. Episcopi et presbyteri non sunt Aaronis filii et levitæ hæc prima.. Episcopi et diaconi sunt Aaronis filii et levitæ, hæc secunda. Sed quid hæc, amabo, ad verba Hieronymi? An Turrianus adeo insanivit, ut diceret episcopos et presbyteros tales esse, quales fuerunt

imperet; aut, quasi imitator Apostoli, universorum saluti ex æquo serviat. Commentario in Isaiam, cap. LX: « Ponam, inquit, principes tuos in pacem, et episcopos tuos in justitiam 25; in quo Scripturæ sanctæ, vel cum diminutionesa_ admiranda majestas, quod principes futuros Ecclesiæ episcopos nominavit. In Catalogo scriptorum ecclesiasticorum: Polycarpus, Joannis apostoli discipulus, et ab eo Smyrnæ episcopus ordinatus, totius Asiæ princeps fuit, Commentario in Isaiam cap. III: Sed et ad nostros principes referri potest, si atterant subjectam sibi plebem, et pauperes delinquentes publice arguant atque confundant, divitibus autem majora peccantibus ne nutum quidem facere audeant, etc. Et cap: v: Abutamur hoc testimonio adversum principes Ecclesiæ, qui de mane consurgunt ad sectandam siceram, et bibendum usque ad vesperam, etc. Commentario in Titum cap. 1: Non enim Apostolus Ecclesiæ principem formans vetat esse pugilem el pancratiasten; quæ postea explicat lib. I adversus Jovinianum,Neque enim pugilem describit sermo apostolicus, sed pontificem instituit. Epist. 3: Prudenterque Ennius: « Plebs, inquit, in hoc regi antestat loco; licet lacrymare plebi, regi honeste non licet. » Ut regi, sic episcopo; imo minus episcopo, quam regi. Quæ cum Hierony mo adeo sint familiaria, etiam illa quæ in psalmum XLIV sub ejus nomine legimus prætereunda non videntur : Constituit Christus sanctos suos super omnes populos. In nomine enim Dei dilatatum est Evangelium in omnibus finibus mundi, in quibus principes Ecclesiæ, id est episcopi constituti sunt. Præterea Hieronymus necessitatem horum graduum in Ecclesia, et quidem episcopatus, non minus quam Ignatius tuetur. Ita enim ille in Dialogo adversus Luciferianos: Ecclesia non est, quæ non habet sacerdotes. Quos autem voluerit D Aaronis filii et levitæ ? minime vero. Ille nobiscum sacerdotes, ipse satis indical, de Hilario loquens : Episcopos et presbyteros non habente; idemque ex verbis sequentibus apparet. Sed, omissis paucis hominibus, qui ipsi sibi et laici sunt et episcopi, ausculta quid de omni Ecclesia sentiendum sit. Quod ex eodem libro imprimis comprobatur: Ecclesiæ salus in summi sacerdotis dignitate pendel; cui si non exsors quædam, et ab hominibus eminens detur potestas, tot in Ecclesia efficientur schismata, quot sacerdotes. Quæ pura puta sunt Ignatiana, et ab Aerii

as Isa. LX, 17.

sic disputavit, pro Epistolis decretalibus lib. v: Hieronymus in Epistola ad Evagrium ita scribit: « Quod Aaron et filii ejus, atque levitæ in templo fuerunt, hoc sibi episcopi, presbyteri et diacont in Ecclesia vindicent. « Quis autem dicat non fuisse in templo differentiam inter summum sacerdotem Aaron, et filios ejus minores sacerdotes? Quod si fuit semper, fuit igitur semper, auctore Hieronymo, differentia in Ecclesia inter episcopos et presbyteros. Hæc sunt Turriani verba, quæ misere detorsit Blondellus, ut illis

responsionem saltem aliquam reponere videretur. A lito, Caius, Dionysius Corinthius, Dionysius Alexan

drinus, Philippus episcopus Cretensis, Musanus, Molestus, Rhodon, Miltiades, Apollonius, Serapion, Theophilus Cæsariensis, etc. Hi altique sane quamplurimi multa ad argumentum Epiphanii opportunissima scripsere, quorum nullius illc meminit; nemo tamen eum hos omnes, aliosque quos præleriit, aut iguorasse, aut contempsisse dicet. Meminit quidem epistolarum Clementis Romani, sed obiter tantum, non ut ullam ex iis sententiam ad hæresim aliquam refellendam transcriberet, sed ut adulteratum ab hæreticis fuisse librum illum ostenderet, qui sub Clementis nomine Periodus Petri vocabatur. Verba etiam quædam ex epistola ad Corinthios citat, non contra hæreticos, sed tantum ut

Disputat Turrianus de Aarone scu summo sacerdote, et filiis ejus sen minoribus sacerdotibus; eorum loco substituit Blondellus, in argumento Turriani, Aaronis filios et levitas; ac tunc respondet, non esse tales episcopos et presbyteros; quod nemo unquam dixit. At nos dicimus, secundum Hieronymum, episcopum respondere Aaroni, presbyteros Aaronis filiis diaconos levitis. Et cum episcopus vindicare debeat in Ecclesia id quod Aaron fuit in templo, distinctionem ordinis asserere, præeminentiam dignitatis assumere, subjectionem a presbyteris postulare ex apostolica traditione tenetur. Alibi eamdem comparationem instituit Hieronymus, nulla levitarum aut diaconorum facia mentione, Epist. ad Nepotianum, Quod Aaron et filios ejus, B probet Clementem episcopatum primo repudiasse. hoc episcopum, et presbyteros esse noverimus. Ubi clare episcopus singularis summo sacerdoti, presbyteri minoribus sacerdotibus conferuntur. Hoc Hieronymo solemne est. Ita ipse de seipso jam presbytero epist. 99: Omnium pene judicio dignus summo sacerdotio decernebar, hoc est episcopatu. Epist. 61, adversus Joannem Hierosolymitanum: Nisi me honor sacerdolii, et veneratio nominis refrenaret, et scirem illud Apostoli: « Nesciebam, fratres, quia pontifex est; scriptum est enim: Principi populi tui non maledices 18*, » qua vociferatione et indignatione verborum de tua narratione conquererer! licet ipse nominis tui extenues dignitatem, cum patrem pene omnium episcoporum et opere et sermone despicias. Quo præcipue spectant ea quæ ante adduximus, Ecclesiæ salus in summi sacerdotis dignitate pendet. Cum igitur Hieronymus de distinctione episcopatus a presbyteratu, de ejusdem etiam præeminentia atque potestate, de necessitate porro et antiquitate tam copiose disseruerit; nulla rationis specie aut Aeriano dogmati consensisse, aut confertas Ignatii sententias minime vidisse putari potest.

Contra omnes hæreticos sui temporis scripserat Justinus: eum tamen semel tantum nominat Epiphanius, nec in alium finem, quam ut Tatianum hæreticum illi synchronum fuisse ostendat. Irenæum aliquoties citat, ut labori suo parceret, el hæreticorum historiam ex illo transcriberet at sententias aliquas ex eodem ad hæreticorum dogmala confutanda nunquam adducit. Imo, ut ipse observat, Irenæus primo libro hæreticos recenset, reliquis refutat : ἀκρότατα δὲ αὐτοὺς ἐν τῷ ἑξῆς δευτέρῳ αὐτοῦ λόγῳ καὶ τοῖς ἄλλοις διήλεγξε περιττος Tépws, quæ negligentius a Petavio versa sic refinge: Ego autem in proximo seu secundo libro accuratissime, et in reliquis ex superabundanti refutavit. E primo tamen libro, utpote historico tantum, excerC pta protulit Epiphanius, ad secundum semel respexit, reliquos nunquam attigit; ne unum quidem ex iis testimonium adversus hæreticos adduxit, Clementem Alexandrinum et Eusebium nominal, sed tantummodo tanquam fide dignos testes historia quæ de S. Jacobo narratur.

Hieronymo Epiphanium mire conjungit, ex quo duo potissimum observat, primo, eum Ignatianorum non meminisse; secundo, quædam posuisse cum Ignatianis apertissime pugnantia. Propter hæc duo unum ex tribus sequi ait, vel Epiphanium sententias de episcopatu non vidisse, utpote ab interpolatore postea insertas; vel epistolas nescivisse; vel tanquam ficlas contempsisse ; quod verisimilius putat. Et primo quidem fateor, Epiphanium Ignatii D in libris De hæresibus nunquam meminisse; at eum nec ignorasse inde sequitur,nec contempsisse; neque si ignoraverit, tot illo ævo et optime scientibus et summe prædicantibus, sententiam nostram ullo modo lædit, aut negantis argumenti speciem ullam habet. Ignorasse non sequitur, quia quamplurimos auctores laudatissimos et ad rem suam accommodatissimos non laudavit, quos tamen cum ignorasse verisimile non est. Quales fuere Papias, Hegesippus, Theophilus, Athenagoras, Pantenus, Agrippa, Me

18* Act. xxIII, 5.

Quidni autem et in Ignatianis æque ei ómiToc erat Eusebius ? Clementem hunc etiam adversus gentilium deos, nec aliter citat. Prolixam porro S. Methodii disputationem adducit adversus Origenem De resurrectione, aut ut labori suo parcerel. aut ut invidiam declinaret. Eo enim tempore Origenis nomen florebat in mundo, ut loquitur Hieronymus. S. Athanasii quidem integram epistolam ad Epictetum transcripsit; sed ut Dimæritarum bæresin luculentius describeret, simulque caveret, ne illis dogmata affingere ipse videretur. Paulini etiam professionem fidei adjunxit, ut eorum Historiam melius illustraret. Eusebium Vercellensem se Scythopoli vidisse forte commemorat. Quid ipse de iis qui ante eum contra hæreses scripserant, senserit, cui usui essent sibi in opere suo condendo, duobus potissimum locis ostendit. Ut hæresi Valentini : Ὁρῶντες ὅτι ἄλλοι πεπονήκασι, φημὶ δὲ Κλήμης, καὶ Εἰρηναῖος, καὶ Ιππόλυτος, καὶ ἄλλοι πλείους, οι καὶ θαυμαστῶς τὴν κατ ̓ αὐτῶν πεποίηνται ἀνατρο

ordinum distinctionem a temporibus apostolicis, imo ab ipsis apostolis arcessit Hieronymus. In ipsa enim ad Evagrium epistola, quam adversarii tantopere sollicitant, hæc habet: Ut sciamus traditiones apostolicas sumptas de Veteri Testamento, quod Aaron et filii ejus atque levitæ in templo fuerunt, hoc sibi episcopi, presbyteri et diaconi vindicent in Ecclesia. Ubi primo aperta distinctio ordinum ; alius enim ordo Aaronis, sive summi sacerdotis, qui per

הכהן הראש speus, vel etiam! 6 הכהן excellentiam

7 1, vel 2 T, o avaрaбány Pos αγορεύουσι σημαίνει δὲ ἀρχιερέα, ut loquitur Josephus; alius filiorum Aaronis, seu secundariorum sacerdotum, οὕς χαναίας καλοῦσι, simpliciter

inferior gradu est, apud Christum deterior erit; aut A dogmate maxime abhorrentia. Deniqne hanc ipsam Stephanus diaconus, qui primus martyrio coronatus est, minor futurus est in regno cælorum multis episcopis, et Timotheo ac Tito, quos ut subjicere non audeo, ita nec anteponere. Idem episcopatum tanquam summum in Ecclesia ordinem maximi facit, episcopo commissam esse Ecclesiam docet, eique principatum attribuit. Epistola tertia ad Nepotianum Sciat episcopus, cui commissa est Ecclesia, quem dispensationi pauperum curæque præficiat. Epistola ad Theophilum, de Joanne episcopo Hierosolymitano: Aut, quasi pontifex, cunctis æqualiter imperet; aut, quasi imitator Apostoli, universorum saluti ex æquo serviat. Commentario in Isaiam, cap. LX: « Ponam, inquit, principes tuos in pacem, et episcopos tuos in justitiam 25; » in quo Scripturæ sanctæ, vel cum diminutioned saadmiranda majestas, quod principes futuros Ecclesiæ episcopos nominavit. In Catalogo scriptorum ecclesiasticorum: Polycarpus, Joannis apostoli discipulus, et ab eo Smyrnæ episcopus ordinatus, totius Asiæ princeps fuit, Commentario in Isaiam cap. II: Sed et ad nostros principes referri potest, si atterant subjectam sibi plebem, et pauperes delinquentes publice arguant atque confundant, divitibus autem majora peccantibus ne nutum quidem facere audeant, etc. Et cap v: Abutamur hoc testimonio adversum principes Ecclesiæ, qui de mane consurgunt ad sectandam siceram, et bibendum usque ad vesperam, etc. Commentario in Titum cap. 1: Non enim Apostolus Ecclesiæ principem formans vetat esse pugilem el pancratiasten; quæ postea explicat lib. 1 adversus Jovinianum,Neque enim pugilem describit sermo apostolicus, sed pontificem instituit. Epist. 3: Prudenterque Ennius : « Plebs, inquit, in hoc regi antestat loco; licet lacrymare plebi, regi honeste non licet. » Ut regi, sic episcopo; imo minus episcopo, quam regi. Quæ cum Hierony mo adeo sint familiaria, etiam illa quæ in psalmum XLIV sub ejus nomine legimus prætereunda non videntur : Constituit Christus sanctos suos super omnes populos. In nomine enim Dei dilatatum est Evangelium in omnibus finibus mundi, in quibus principes Ecclesiæ, id est episcopi constituti sunt. Præterea Hieronymus necessitatem horum graduum in Ecclesia, et quidem episcopatus, non minus quam Ignatius tuetur. Ita enim ille in Dialogo adversus Luciferianos: Ecclesia non est, quæ non habet sacerdotes. Quos autem voluerit D Aaronis filii et levitæ ? minime vero. Ille nobiscum sacerdotes, ipse satis indical, de Hilario loquens : Episcopos et presbyteros non habente; idemque ex verbis sequentibus apparet. Sed, omissis paucis hominibus, qui ipsi sibi et laici sunt et episcopi, ausculta quid de omni Ecclesia sentiendum sit. Quod ex eodem libro imprimis comprobatur: Ecclesiæ salus in summi sacerdotis dignitate pendet; cui si non exsors quædam, et ab hominibus eminens detur pote stas, lot in Ecclesia efficientur schismata, quot sacerdotes. Quæ pura puta sunt Ignatiana, et ab Aerii

as Isa. LX, 17.

C

cerdotes idiotæ, vel xarà μépoc; alius denique levitarum quorum diversa officia et dignitates in Scriptura referuntur, Aaroni autem, seu summo sacerdoti episcopum, sacerdotibus secundariis presbyteros, levitis diaconos in Ecclesia respondere asserit Hieronymus. Secundo, hujus ordinum distinctionis antiquitatem auctoritatemque depingit, ex apostolica enim traditione natam ad sua tempora derivatam docet. Blondellus in Apologia ad hæc nullam observationem adhibet, elucidationem in sexta illius operis sectione promittit, cum tres tantum sectiones ediderit. Sed quid ad hæc respondere potuerit, satis perspicitur ex iis, quæ in Prolegomenis ad Pseudo-Isidorum scripsit, misera et infelicia et homine vel docio vel probo prorsus indigna. Sic enim Turrianum disputantem inducit. Si fuit differentia inter Aaronis filios et levitas, sunt autem tales episcopi et presbyleri, fuit semper distinctio eorum. Atqui verum prius, teste Hieron. epist. ad Evagrium. Tum vero responsionem suam subjungit: Atqui non sunt tales episcopi et presbyteri; sed episcopi (in quibus Hieronymo, imo apostolo auctore presbyteri continentur) et diaconi. Frgo fallitur Turrianus. Duabus partibus hæc responsio constat, negativa una, affirmativa altera. Episcopi et presbyteri non sunt Aaronis filii et levitæ hæc prima. Episcopi et diaconi sunt Aaronis filii et levitæ, hæc secunda. Sed quid hæc, amabo, ad verba Hieronymi? An Turrianus adeo insanivit, ut diceret episcopos et presbyteros tales esse, quales fuerunt

sic disputavit, pro Epistolis decretalibus lib. v: Hieronymus in Epistola ad Evagrium ita scribit : « Quod Aaron et filii ejus, atque levitæ in templo fuerunt, hoc sibi episcopi, presbyteri et diaconi in Ecclesia vindicent. « Quis autem dicat non fuisse in templo differentiam inter summum sacerdotem Aaron, et filios ejus minores sacerdotes? Quod si fuit semper, fuit igitur semper, auctore Hieronymo, differentia in Ecclesia inter episcopos et presbyteros. Hæc sunt Turriani verba, quæ misere detorsit Blondellus, ut illis

responsionem saltem aliquam reponere videretur. A lito, Caius, Dionysius Corinthius, Dionysius Alexan

Disputat Turrianus de Aarone seu summo sacerdote,
et filiis ejus sen minoribus sacerdotibus; eorum
loco substituit Blondellus, in argumento Turriani,
Aaronis filios et levitas; ac tunc respondet, non
esse tales episcopos et presbyteros; quod nemo
unquam dixit. At nos dicimus, secundum Hierony-
mum, episcopum respondere Aaroni, presbyteros
Aaronis filiis diaconos levitis. Et cum episcopus
vindicare debeat in Ecclesia id quod Aaron fuit in
templo, distinctionem ordinis asserere, præeminen-
tiam lignitatis assumere, subjectionem a presby-
teris postulare ex apostolica traditiore tenetur.
Alibi eamdem comparationem instituit Hieronymus,
nulla levitarum aut diaconorum facia mentione,
Epist. ad Nepotianum, Quod Aaron et filios ejus, B
hoc episcopum, et presbyteros esse noverimus. Ubi
clare episcopus singularis summo sacerdoti, pre-
sbyteri minoribus sacerdotibus conferuntur. Hoc
Hieronymo solemne est. Ita ipse de seipso jam pre-
sbytero epist. 99: Omnium pene judicio dignus
summo sacerdotio decernebar, hoc est episcopatu.
Epist. 61, adversus Joannem Hierosolymitanum :
Nisi me honor sacerdolii, et veneratio nominis refre-
naret, et scirem illud Apostoli : « Nesciebam, fratres,
quia pontifex est; scriptum est enim: Principi po-
puli tui non maledices 18* ̧ » qua vociferatione et indi-
gnatione verborum de tua narratione conquererer!
licet ipse nominis tui extenues dignitatem, cum pa-
trem pene omnium episcoporum et opere et sermone
despicias. Quo præcipue spectant ea quæ ante addu-
ximus, Ecclesiæ salus in summi sacerdotis dignitate
pendet. Cum igitur Hieronymus de distinctione epi-
scopalus a presbyteratu, de ejusdem etiam præemi-
nentia atque potestate, de necessitate porro et anti-
quitate tam copiose disseruerit; nulla rationis spe-
cie aut Aeriano dogmati consensisse, aut confertas
Ignatii sententias minime vidisse putari potest.

C

Hieronymo Epiphanium mire conjungit, ex quo duo potissimum observat, primo, eum Ignatianorum non meminisse; secundo, quædam posuisse cum Ignatianis apertissime pugnantia. Propter hæc duo unum ex tribus sequi ait, vel Epiphanium sententias de episcopatu non vidisse, utpote ab interpolatore postea insertas; vel epistolas nescivisse; vel tanquam ficlas contempsisse ; quod verisimilius putat. Et primo quidem fateor, Epiphanium Ignatii D in libris De hæresibus nunquam meminisse; at eum nec ignorasse inde sequitur,nec contempsisse; neque si ignoraverit, tot illo ævo et optime scientibus et summe prædicantibus, sententiam nostram ullo modo lædit, aut negantis argumenti speciem ullam habet. Ignorasse non sequitur, quia quamplurimos auctores laudatissimos et ad rem suam accommodatissimos non laudavit, quos tamen cum ignorasse verisimile non est. Quales fuere Papias, Hegesippus, Theophilus, Athenagoras, Pantænus, Agrippa, Me

18* Act. xxIII, 5.

drinus, Philippus episcopus Cretensis, Musanus, Molestus, Rhodon, Miltiades, Apollonius, Serapion, Theophilus Cæsariensis, etc. Hi altique sane quamplurimi multa ad argumentum Epiphanii opportunissima scripsere, quorum nullius ille meminit; nemo tamen eum hos omnes, aliosque quos præleriit, aut iguorasse, aut contempsisse dicet. Meminit quidem epistolarum Clementis Romani, sed obiter tantum, non ut ullam ex iis sententiam ad hæresim aliquam refellendam transcriberet, sed ut adulteratum ab hæreticis fuisse librum illum ostenderet, qui sub Clementis nomine Periodus Petri vocabatur. Verba etiam quædam ex epistola ad Corinthios citat, non contra hæreticos, sed tantum ut probet Clementem episcopatum primo repudiasse. Contra omnes hæreticos sul temporis scripserat Justinus: eum tamen semel tantum nominat Epiphanius, nec in alium finem, quam ut Talianum hæreticum illi synchronum fuisse ostendat. Irenæum aliquoties citat, ut labori suo parceret, et hæreticorum historiam ex illo transcriberet at sententias aliquas ex eodem ad hæreticorum dogmala confutanda nunquam adducit. Imo, ut ipse observat, Irenæus primo libro hæreticos recenset, reliquis refutat : ἀκρότατα δὲ αὐτοὺς ἐν τῷ ἑξῆς δευτέρῳ αὐτοῦ λόγῳ καὶ τοῖς ἄλλοις διήλεγξε περιττο Tépwc, quæ negligentius a Pelavio versa sic refinge: Ego autem in proximo seu secundo libro accuratissime, et in reliquis ex superabundanti refutavit. E primo tamen libro, utpote historico tantum, excerpta protulit Epiphanius, ad secundum semel respexit, reliquos nunquam attigit; ne unum quidem ex iis testimonium adversus hæreticos adduxit, Clementem Alexandrinum et Eusebium nominat, sed tantummodo tanquam fide dignos testes historia quæ de S. Jacobo narratur.

Quidni autem et in Ignatianis æque ei ó OTO erat Eusebius ? Clementem hunc etiam adversus gentilium deos, nec aliter citat. Prolixam porro S. Methodi disputationem adducit adversus Origenem De resurrectione, aut ut labori suo parceret. aut ut invidiam declinaret. Eo enim tempore Origenis nomen florebat in mundo, ut loquitur Hieronymus. S. Athanasii quidem integram epistolam ad Epictetum transcripsit; sed ut Dimoritarum hæresin luculentius describeret, simulque caveret, ne illis dogmata affingere ipse videretur. Paulini etiam professionem fidei adjunxit, ut eorum Historiam melius illustraret. Eusebium Vercellensem se Scythopoli vidisse forte commemorat. Quid ipse de iis qui ante eum contra hæreses scripserant, senserit, cui usui essent sibi in opere suo condendo, duobus potissimum locis ostendit. Ut hæresi Valentini : Ὁρῶντες ὅτι ἄλλοι πεπονήκασι, φημὶ δὲ Κλήμης, καὶ Εἰρηναῖος, καὶ Ιππόλυτος, καὶ ἄλλοι πλείους, οι καὶ θαυμαστῶς τὴν κατ ̓ αὐτῶν πεποίηνται ἀνατρο

πὴν, οὐ πάνυ τι τῷ καμάτῳ προσθεῖναι, ὡς προεί- A non tantum Aerii argumenta leviter ac molli brachio πον, ἠθελήσαμεν, ἱκανωθέντες τοῖς προειρημένοις ávôpás. Cum alios quoque videamus hunc laborem suscepisse, Clementem dico,et Irenæum,et Hippolytum el alios complures,qui præclare eorum dogmata refutarunt,multum laboris,ut ante dixi,superaddere noluimus,prædictis viris contenti. Et hæresi Manichæorum: Ηδη δὲ ἀνδράσι μεγάλοις θαυμαστῶς κατ ̓ αὐτοῦ ἀντιῤῥήσεις τοῦ ἐλέγχου πεποίηνται· Αρχελάῳ μὲν τῷ ἐπισκόπῳ, ὡς προείρηται, Ωριγένει δὲ, ὡς ἀκήκοα, Εὐσεβίῳ δὲ τῷ Καισαρείας, καὶ Εὐσεβίῳ τῷ Ἐμέσης, Σεραπίωνι τῷ Θμούεως, ̓Αθανασίῳ τῷ ̓Αλεξανδρείας. Γεωργίῳ τῷ Λαοδικείας, Απολλιναρίῷ τῷ Λαοδικείας, Τίτῳ, καὶ πολλοῖς τῶν κατ' αὐτοῦ. Οὐδὲν δὲ λυπήσει καὶ ἀπὸ τῆς ἡμῶν πτωχείας ὀλίγα εἰς αἰσχύνην τοῦ ἐλεεινοῦ ἀνθρώπου εἰπεῖν. Jampridem vero admirabiles ad illius refutandos errores lucubrationes editæ sunt velut ab Archelao episcopo, ut antea dictum est, Origene,ut accepimus, Eusebio Cæsareensi et altero Emeseno, Serapione Thmuensi, Athanasio Alexandrino, Georgio Laodiceno, Apollinario Laodiceno, tito, multisque qui adversus illum scripserunt. Non erit tamen molestum, si pauca pro inopia nostra, ad augendam infelicis homuncionis infamiam, dicamus. Plures his scriptores catholicos, opinor, non nominavit Epiphanius in libris De hæresibus, prolixis sane et elaboratis; infinitos igitur pene omisit, et ex illis quos nominavit, ne unam quidem sententiam adduxit, qua argumenta sua confirmaret, aut hæretici cujuspiam dogma refelleret.

B

solvit, sed et imprudenter causam suam prodidit. Verum aliter plane se res habet. Distinguenda sunt tempora, et Ecclesiæ status, quod accurate observat Epiphanius, et omnia statim plane convenient; nulla inter Ignatium et Epiphanium dissidii vola vel vestigium apparebit. De ætate S. Pauli agit Epiphanius, de sua Ignatius. Ille de ecclesiis particularibus nondum omnibus numeris absolutis, et mλyρώματα οικονομίας adhuc recepturis, hic de jam plene constitutis, et ultima apostolorum manu efformatis alque stabilitis. Ita ille de Aerio loquitur: Οὐκ οἶδεν ὁ τὴν ἀκολουθίαν τῆς ἀληθείας ἀγνοήσας, καὶ ἱστορίαις βαθυτάταις μὴ ἐντυχών, ὅτι νέου ὄντος τοῦ κηρύγματος πρὸς τὰ ὑποπίπτοντα ἔγραφεν ὁ ἅγιος 'Anóstolos. Veritatis ille seriem ignorans, nec in reconditioribus historiis versatus non intelligit sanctum Apostolum, cum recens esset Evangelii prædicatio, pro re nata scripsisse. Scilicet, ut occasio ex circumstantiis iilius temporis se obtulit, sua scripta temperavit Apostolus. In aliquibus locis tunc temporis erat episcopus cum diaconis, nondum ibidem constitutis presbyteris, ob paucitatem fidelium; in aliis erant presbyteri cum diaconis,nondum ibidem constituto episcopo, quod quisquam ea functione dignus adhuc haud reperiretur. Hæc ex reconditioribus historiis hauserat Epiphanius, quas non conspexisse ipsi videbatur Aerius. Oto, inquit, xat' ἐκεῖνε καιροῦ ἦσαν οἱ τόποι, καὶ γὰρ ἕκαστον πράγμα οὐκ ἀπ' ἀρχῆς τὰ πάντα ἔσχεν· ἀλλὰ προβαίνον τος τοῦ χρόνου τὰ πρὸς τελείωσιν τῶν χρειῶν κατηρ Criero. Ita per illud tempus istiusmodi locorum status exstitit; etenim unaquæque res non ab initio omnibus numeris absoluta fuit; sed procedente demum tempore, ea quæ ad perfectionem omnium necessitatum pertinent, constituta sunt. Quod late ex Veteri Testamento probat,et sic intelligenda Apostoli verba asserit, et hoc uno fundamento posito, ruere omnes Aerii objectiones concludit, et nos pariter omnem contrarietatem,et cum Ignatianis Topάvetav eodem tolli putamus.

Audiamus igitur quid de Epiphanio observet vir doctissimus, quid ex observatione colligat. Epiphanius, inquit, nnllus Ignatianorum meminit, quibus nihil in tota antiquitate adversus Aerii opinionem disertius. Ergo vel epistolæ suut postea interpolatæ, vel eas nescivit, vel contempsit. Nihil horum. Nihil enim ex tota antiquitate unquam attulit Epiphanius ad ullam hæresim refellendam ; nunqnam auctoritate veterum usus est ad ullum hæreticum opprimendum. Licet igitur hæ ipsæ epistolæ, ut eas nunc habemus, Epiphnanii ævo exstiterint (quod certissime cognoscitur, et id negare non potest Dallæus, qui cum Salmasio, Blondello et Albertino easdem esse quas Eusebius et Athanasius habuerunt, fatelur) si eas optime noverit et maximi fecerit,et ad manum etiam cum scriberet habuerit; incredibile tamen est eum voluisse vel unam senten- D tiam ex iis adversus Aerium adducere, qui aliud in toto illo opere institutum habuit, et in nulla unquam disputatione adversus ullum hæreticum, ad illius argumenta relundenda, vel unam sententiam ex veterum aliquo adduxit. Quorsum igitur qui reliquos omnes præteriit, Ignatium solum laudaret ? Secunda observatio ex Epiphanio petita multo minus valet. Quædam, inquit in disputatione adversus Aerii dogma, ponit cum Ignatianis apertissime pugnantia,imo totidem monstra ex Ignatii epistolici hierarchicis legibus : quibus epistolarum xvplac 86fas liquido evertit Epiphanius. Si hæc vera sint,

av

Examinato septimo capite, sequitur octavum cum hoc titulo: Ignota Tertulliano fuisse Ignatiana demonstratur quinque argumentis. Sed quintum telum fatetur Usserianum Ignatium non ferire; quatuor itaque tantummodo nobis restant repellenda. Primo, docet id Tertullianus quod Ignatianæ doctrinæ est contrarium. Ergo eum nescivit. Adversus enim apostolicum virum et martyrem sibi notum nunquam quidquam docuisset. Mira hæc consequentia de quolibet scriptore, de Tertulliano maxime miranda. Nunquamne ut quisquam aliquid docuerit, quod esset viris apostolicis aut martyribus notis adversans? An viri apostolici et martyres majoris unquam auctoritatis fuere, quam ipsi apostoli et evangelistæ? Illorum certe doctrinæ nonnulli aliquando contradixere; non Scripturarum inscii, aut earum auctoritatis contemptores, sed vel inadvertentia ducti, vel præjudicio aliquo abrepti. An. Ter

« ПредыдущаяПродолжить »