quidem a Clemente fuisse exaratam. De Polycarpi A probatus sit, ut Antiochene, id est omnium quæ epistola, hæc habet : « Est autem et epistola Polycarpi ad Philippenses scripta perfectissima, ex qua characterem fidei ejus, et prædicationem veritatis, qui volunt, et curam habent suæ salutis, possunt discere ». Non affirmat eamdem epistolam eam fuisse quæ nun exstat, imo nullum characterem tradit huic peculiarem. De Clementis epistola Dionysius Corinthiorum episcopus,ad Solerem Romæ episcopum hæc scribit ; « Hodie sacrum diem Dominicum transegimus, in quo epistolam vestram legimus, quam quidem perpetuo deinceps legentes perinde ac priorem illam nobis a Clemente scriptam epistolam, optimis præceptis ac documentis abundabimus ».Tradit quidem et ille epistolam quamdam a Clemente ad Corinthios scriptam fuisse, et in Ecclesia lectam non dicit hanc, quam Junius ex codice Regio descripsit, eam fuisse : imo qualis illa fuerit quam Corinthii legebant, nullo modo depingit, ut nostram ad illius characterem examinare possemus. Et tamen hæc Irenæi et Dionysii testimonia ad Clementinam epistolam statuminandam magnam vim habere volunt, Polycarpi autem suffragium et multo antiquius atque disertius ad Ignatii epistolas confirmandas plane nullam. B C Hæc cum unica sit objectio, quæ proprie vim testimonii spectat, præter silentium Irenæi, quod proximo capite examinandum est; cumque ea tam iniqua ac levis sit, ut omnes vident; superest ut Polycarpiani suffragii robur latius explicetur, omniumque oculis clarius exponatur. Primo enim. Polycarpus non tantum testatur scripsisse aliquas epistolas Ignatium, sed significat suvaywy epistolarum ejus tunc temporis Smyrna se præ manibus habuisse; earumdem exemplar epistolæ suæ (quam aliunde in ecclesiis Asiaticis publice leclam scimus) se subjecisse tradit, et Philippensibus misisse, idque ipsorum rogatu; quanti eas ipse æstimaret optimus judex ostendit, easque Philippensibus utilissimas fore profitetur, et fidem, patientiam, omnemque ædificationem ad Dominum pertinentem continere affirmat. Hæc de epistolis quas ipse collegit et apud se habuit cum testetur Polycarpus, easdem omnino eum intellexisse, quas nos habemus, quas ante nos Eusebius, Athanasius, Theodoretus, aliique habuerunt, et contendo, et aperte firmiterque probo. Aut enim illa epistolæ D quas publicavit Polycarpus, hæ ipsæ sunt, quas nostri defendunt, aut fuerunt aliæ et ab his diversa. Sed aliæ, et ab his diversæ non fuerunt. Reliquum igitur est ut hæ ipsæ fuerint Epistolas autem quas publicavit Polycarpus, non fuisse alias, et ab his, quas nunc habemus, diversas, sic ostendo : S. Ignatium, qui paucis post S. Joannis apostoli mortem annis martyrium Romæ fecit, apostolos ipsum audivisse, et ex his purissimis Christianismi fontibus doctrinam suam hausisse constat. Huc accedit eximia viri dignitas, qui non modo apostolorum discipulus, sed eorum insuper judicio sic apud gentes erant Ecclesiarum antiquissimæ, ad hæc, ob civitatis in sæculo amplitudinem atque præstantiam, nobilissimæ, præfici meruerit. Quid ejus postremo martyrium dicam, quo opere nihil unquam apud nostros excellentius aut præclarius habitum fuisse scimus? Hujus ergo tanti ac talis viri, in quo summa omnia erant, si aliæ fuissent, quam quæ nunc circumferuntur epistolæ eas jam ab illis temporibus, sæculisque proxime sequentibus celeberrimas fuisse necesse est, et post apostolorum ipsorum et Clementis si forte scripta longe nobilissimas. Sed eas præter auctoris meritum, ipsum insuper tempus, quo datæ esse dicuntur, supra modum nobilitare debuit. Innuit enim Polycarpus ab Ignatio in supremis, in martyrii meditatione, eo ipso tempore scriptas fuisse, quo edita Antiochiæ apud Trajanum præclarissima Christi confessione, principis ore ad bestias damnatus, Romam ad mortem pro Domino oppetendam abducebatur. Cum igitur charorum pietate præsertim ac virtute præstantium virorum iu supremis editas voces magaa cura eecipere, servare, celebrare memoriæque posterorum mandare soleamus, quo studio a viris illis aut ecclesiis exccptas esse par est sanctissimi martyris ad se in ipsa, ut sic dicam, arena scriptas litteras,quo animorum motu recitatas, qua charitate cum snis, quacunque Christi nomen colebatur, fratribus communicatas ? Summum ecclesiarum in istas epistolas amorem, summam colligendarum et servandarum et apud fratres disseminandarum curam,summumque studium fuisse satis testatur S. Polycarpus, S. Joannis apostoli pariter discipulus, qui ab eo Smyrnæ episcopus ordinatus, totius Asiæ princeps, ipsi Ignatio familiaris fuit, qui docet se a Philippensibus rogatum omncs Ignatii epistolas, quascunque apud se haberet,collegisse, easque ad ipsos his suis litteris subjectas mittere. Ex his satis nunc constat illas epistolas quas scripsit Ignatius,quas collegit et edidit Polycarpus, non potuisse non esse illius, et proximæ deinceps memoriæ Christianis, præsertim vero litteratis et eruditis, si qui essent, notissimas. Puid quod hæc ipsa S. Polycarpi epistola, qua Ignatiana tantopere prædicabantur, per tria integra sæcula in conventu Asia publice legeretur, qua summa eorum utilitas inculcabatur, animique hominum scriptorum fidem antiquam,et patientiam, et ædificationem continentium cupiditate perpetuo accendebantur. Si igitur alia et a nostra diversa fuit Polycarpi cuvaywy, si aliæ epistolæ Ignatii fuerint quas ille collegit, et suis litteris commendavit, et Philippensibus communicavit, quam eæ, quas nos hebemus et gnte nos habuit Eusebius; illæ certe ut viris litteratis præcipue atque eruditis notissimæ, pxr omnia illa sæcula, præsertim quibus Polycarpi epistola in Asiaticis ecclesiis sane nobilissimis personabat, innotescerent atque agnoscerentur necesse fuit. In tanta omnes ex epistolis nostris, ex alia aliqua ne unam quidem. Aliæ igitur quam nostræ Ignatii epistolæ nunquam fuerunt a Polycarpo posteritati commen. datæ Quare cum ab illo aliquæ fuerint collectæ publicata que, ut ex ipsius testimonio patet; aliæ autem et a nostris diversæ non fuerint, ut ex alto tot sæculorum silentio manifestum est; restat ut hæ ipsæ fuerint, quas nostri defendunt, quas Eusebius vidit, descripsit, defloravit. existimatione cum primo fuerint, tanta cura at- A Theodoretus, duas Gelasius sententias laudarunt, que studio ab ecclesia ad ecclesiam transmissæ, tam publica tamque perpetua commemoratione ornatæ atque posteritati commendatæ,non potuerunt omnino latere, et viris doctis, et apostolicæ traditionis maxime curiosis ignota esse. At si omnium Christianorum per tria sæcula, non tantum post Ignatii,sed, et Polycarpi mortem, libros consulamus, nullam aliarum, quam quas nos habemus, Ignatii epistolarum mentionem unquam factam inveniemus. Alias igitur nunquam fuisse manifestum est. Clarus, ni fallor, rerum nexus, clara et indubitabilis consecutio. Qui quinque vel sex epistolas nuper Ignatio attributas tanquam spurias et fictas rejiciebant,id se ideo fecisse profitebantur, quod Eusebii et Hiero nymi tempore non exstarent: eo autem tempore non exstitisse inde colligebant, quod nec Eusebius, nec Hieronymus earum meminerit, cum alias sex septemve, quas nostri defendunt, diligenter memorassent, atque descripsissent. Hanc eorum sententiam atque rationem et laudat et amplectitur Dallæus. Nam de Usserio loquens, hæc capite secundo scribit: « Primum ergo sex illas epistolas ad Mariam Cassobolitam, ad Polycarpum, ad Tarsenses, ad Antiochenos, ad Heronem, et ad Philippenses, has, inquam, nondum Eusebii et Hieronymi temporibus exstitisse inde validissime probat,quod de iis uterque iste scriptor nullum Verbum facit, qui sex alias superiores ambo memorant. Cur enim has potius quam illas,si illas,si utrasque norunt, dixissent? Cur vero eas eruditissimi ac diligentissimi homines ignorarent, si erant, ut narrat Baronius, a Philippensibus cum sex superiorum ad eos missa a Polycarpo collectione conjunctæ ? Non fuisse, adeoque neque tum exstitisse inde constat, quod eas Eusebius nescierit: nescivisse altum ejus de his silentium arguit. » Si autem hæc validissime probent sive quinque sive sex illas epistolas tempore Eusebii et Hieronymi non exstitisse, adeoque postea excogitatas et fictas fuisse; nostrum certe argumentum validissime etiam probat, alias quam nostras Ignatii epistolas nec eodem nec ullo alio antecedente ævo apparuisse; ut de aliis a Polycarpo collectis, in unum corpus redactis, ad Ecclesias transmissis, et insigni elogio ornatis loqui, plane commentum sapiat. Nemo enim ante Eusebium, vel Hieronymum, vel etiam Theodoretum, aut Gelasium, nemo ante quinti sæculi finem, quo veteres omnes ecclesiastici et catholici scriptores, ac in primis S. Ignatius, in controversiis fidei tum a catholicis, tum a modernis hæreticis tanquam arbitri admittebantur, vel virum, vel ecclesiam aliam nominavit, ad quam Ignatius litteras dederat; nemo ullam sententiam ex ulla alia epistola excerpsit. Ex nostris unam Irenæus, unam Theophilus, aut antiquus Basilii auctor, ejusdem cum Irenæo ævi, duas Origenes,unam pseudo-Dionysius, complures Eusebius, unam Athanasius, duas Chrysostomus, plures Hieronymus, plurimas Quænam enim, quæso, illæ epistolæ sunt, si hæ non sint ? Quis eas unquam legit? quis oculis usurpavit? quis vel fando de aliis epistolis ab Ignatio scriptis, a Polycarpo collectis aliquid audivit? aliis, inquam, quam quas habemus? An ullo modo veriB simile est, epistolas a tanto martyre exaratas, a tanto editas atque laudatas, epistolæ etiam illi subjectas, quæ per tot sæcula publice lecta earum memoriam perpetuo redintegrabat, statim periisse, et ab omnium oculis ereptas fuisse? An putabimus Ignatii ossium reliquias Roma Antiochiam transportatas, tantaque veneratione per tot annos habitas; epistolas autem in ipso itinere scriptas, propediem in ventos abiisse? An conjiciemus, imperante Antonino, aut Aurelio, hoc est, vivo adhuc et valente S. Polycarpo, fictas fuisse, has quas habemus epistolas, cum Salmasio et Albertino; aut saltem statim post Clementis Alexandrini mortem, cum Blondello, quorum ipsum Dallæum pudet? An autem tertio sæculo exeunte, aut ineunte quarto, cum homines undique doctissimi in Ecclesia florerent, et bibliotheca variæ ad veterum Christianorum scripta conservanda conderentur, putabimus alias epistolas earum loco suppositas fuisse, et illis, quibus Christiani per tot annos consueverant, penitus sublatis successisse? Ecce enim Dallæus,qui modo impostorem suum Polycarpi epistolæ testimonium nostrum inseruisse, et ubi antea non exstaret, infulsisse diserte affirmabat, cum de auctoritate epistola Polycarpianæ ageretur: nunc eum de vi testimonii agitur, conversis velis remisque in omnia alia fertur, non eodem quidem loco, sed caute provideque capite 26, ubi totum fabulæ suæ argumentum contexit, aliam nobis scenam aperit. Vult enim impostorem suum, cum scriptas hinc didicisset olim fuisse ab Ignatio aliquas epistolas, easque jam desiderari animadverteret, consilium inde cepisse suas sub eodem nomine fingendi et edendi.>> Quamvis Dallai impostor mirus artifex sit, nec minori ingenii acumine præditus, quam ipse, non tamen hæc duo idem præstare potuit: non potuit ex Polycarpi epistola discere, scriptas fuisse olim ab Ignatio aliquas epistolas, et idem ea verba, quæ hoc ipsum indicant, inserere. Si ipse primus ea inseruit, non igitur in Polycarpi epistola prius fuerunt; quare inde disiere non potuit. An ideo insulsit, ut non tantum alios, sed et seipsum falleret? an illa interpolatione non tantum aliis, sed et sibi persuasit scriptas fuisse aliquas ab Ignatio episto D las, quod omnes ante eum, scilicet, ignorabant ? A Paulus : Οὔτε γὰρ ἐγώ, οὔτε ἄλλος ὅμοιος ἐμοὶ δύο Sed quid opus est ut impostor hoc ex epistola Polycarpi disceret, aut, ut alii inde haurirent, curaret?« Quasi vero quisquam adeo stultus sit, ut neget amplissima civitatis episcopum, ad hacapostolorum discipulum ullas vel scribere potuisse, vel revera scripsisse litteras.» Verba sunt Dallæi. Quorsum igitur impostorem suum ad Polycarpum remittit, ut hoc ab eo discat? quorsum eum violentas epistolæ notissimæ manus inferre cogit, ut alios idem doceat, quod ne stulti quidem negare potuerunt? Sed si hoc impostor ex Polycarpo didicisset, epistolas Ignatii ab ipso collectas et posteritati commendatas fuisse, unde eas jam desiderari animadvertit? unde hoc vir doctissimus didicit? quis collectionem Polycarpi periisse dixit, aut credidit? Nonne B eodem tertio seculo dixerat Origenes: «Eleganter in cujusdam martyris epistola scriptum reperi, Ignatium dico,episcopum Antiochiæ post Petrum secundum,qui in persecutione Romæ pugnavit ad bestias?» An qui Polycarpum legerat, lectamque ejus etiamnum in publicis conventibus epistolam noverat, et ex eadem Ignatianorum συναγωγήν tanta cura Smyrnæ conservatam, in Macedoniam tanta cum laude transmissam, animadverterat, eodem sæculo quo Origenes eamdem laudaverat,funditus periisse putare potuit? Nimis crassa hæc sunt, quam ut a viris doctis coquantur; nimis invalida, quam ut argumentum nostrum debilitent, quo non alias quam nostras a Polycarpo editas epistolas ostendimus. Idem autem alio, et quidem afirmativo, nec illo contemnendo argumento, ex ipsis epistolis petito, non leviter confirmare me posse confido. Non enim tantum nostras epistolas quamvis generaliter, tamen satis diserte describit, quas fidem, patientiam, omnemque ædificationem continere testatur, de qua re paulo fusius ante diximus; sed et speciatim legationem ad Antiochenos tangit, quæ cum in aliis tum præcipue in illa ad Polycarpum exstat; imo ipse Polycarpus in reliquo epistolæ corpore multa repræsentat, quæ epistolas nostras sæpe respiciunt; ut eum easdem omnino diligenter legisse, et libenter usum fuisse, quivis perspiciat, ut vix S. Paulum, aut S. Petrum, aut Clementem magis in epistola sua, quam Ignatium nostrum secutus esse videatur. Quippe ex summa veneratione, frequenti lectione,et recenti memoria tunc cum ad Philippenses scriberet,hæc ejus animo alte insedisse observamus. Statim aA initio, cum de Ignatio ejusque comitibus loquitur, eos ita describit, τοὺς ἐνειλη μένους τοῖς ἁγιοπρεπέσι δεσμοῖς, ἅτινά ἐστι διαδή ματα τῶν ἀληθῶς ὑπὸ Θεοῦ, καὶ τοῦ Κυρίου ἡμῶν ἐκλελεγμένων, iisque verbis duo Ignatii nostri loca expressit, unum epistola ad Smyrnæos : Δεδεμένος θεοπρεπεστάτοις δεσμοῖς πάντας ἀσπάζομαι, alterum ad Ephesios : Ἐν ᾧ τὰ δεσμὰ περιφέρω τοὺς πνευματικούς μαργαρίτας. Et non multo post ad Phiippenses suos, ad quos epistolam scripserat S. C D ναται κατακολουθῆσαι τῆ σοφίᾳ τοῦ μακαρίου καὶ ἐν versatum esse. Atque hic finem huic disputationi imponere tem pus esset, nisi Dallaus, ab hoc argumento de lapsus, postea, ut solet, novam nobis molestiam crearet, et, quasi sui oblitus, aliquid fortius, quod ante omiserat, haberet, controversiam hanc postliminio redintegraret. Capite enim tricesimo sexto: Hoc certe, inquit, Polycarpi testimonio Latini pro sex illis Ignatianis epistolis, quas præter Usserianam collectionem asserunt,non minus speciose utuntur, quam pro suis sex primis reverendissimus Usserius et doctissimus Hammondus. Ain vero, non minus speciose ? » miror maxime. An speciose, imo an omnino Polycarpi testimonio in ea re utuntur? nisi Dallæus hoc diceret, non crederem ; imo postquam dixit. dum mecum perpendo, non credo. Latini piani testimonii cesset in utraque causa auctoritas. in nos pro doctissimis viris nihilo validior,quam in viros doctissimos pro Latinis.» Quam falsa assertio! quam iniqua postulatio! tam certe hæc iniqua, quam illa falsa. Latini hæc nunquam objecere; si objecissent, noverunt nihil se proficere potuisse, statim responsum esset, Polycarpi testimonium ad illas epistolas quas nec Eusebius, nec Hierony. mus, nec quisquam quinti sæculi memorasset, non pertinere. Ad nostras autem epistolas nemo eorum, nostrorum nemo cum ulla ratione dixit Polycarpum non respexisse. Pro nobis igitur et semper fuit, et erit tanti Patris multo validior auctoritas contra quoscunque, quam pro Latinis contra nos, qui neque adversus nos, neque quemcunque alium eam aut adduxerunt,aut adducere potuerunt. Quam igitur iniqua postulatio est, ut ejus auctoritas in utraque causa cesset, quæ in altera nunquam obtinuit ; in illa, quæ ab omnibus adducitur,oblitterari nunquam poterit! Auctoritatem igitur Polycarpi suo loco justissime afferimus, premimus, urgemus; objectiunculas adversus epistolas illius testimonio corroboratas suo etiam loco discutiemus, atque difflabimus. CAPUT VI. enim, ut opinor, illi sunt, qui Ecclesiæ Romanæ A omnes norunt esse falsissima ? Nempe «< ut Polyca adhærent, quorum pars maxima epistolas, quas nostri rejiciunt, hactenus recepit. Sed quod illi Polycarpi testimonio freti id fecerint, nondum didici. Audiamus illustrissimum illum cardinalem Baronium: « Quod igitur septem illæ seorsum positæ haberentur (de nostris loquitur), fuit illa prima collectio facta a Polycarpo, qui non tantum ad se missas,sed et alias in unum collegit, quæ ad Asia nominatas ecclesias scripta fuissent, quas,ut testa tur, misit ad Philippenses. Hi vero, iis a Polycarpo acceptis, quatuor alias volumini addiderunt; tres nimiru Philippis apud se datas, ad Antiochenos, ad Tarsenses, et ad Heronem diaconum, quarum exempla apud se remansissent; quartam vero ad seipsos, post recessum Philippis ab eodem Ignatio B scriptam »Vides Latinorum sententiam: collectionem septem epistolarum Polycarpo tribuunt, reliquas ab eo collectas non dicunt; vel Philippis scriptas, vel ad Philippenses postea missas volunt ; et a Philippensibus novam collectionem factam docent; Polycarpi testimonio pro aliis præter septem, quas solas nostri defendunt, non speciose, non omnino utuntur. Duas collectiones aperte fatentur, unam Polycarpi, aliam Philippensium; priorem illam,posteriorem hanc, appellant; Polycarpi epistolam ad Philippenses, « haud multos post dies a discessione Ignatii Philippi scriptam putant; continere igitur alias non potuit,quam eas, quas «priusquam ex Asia proficisceretur conscripsit, » de quibus solis agunt Eusebius et Hieronymus, ut illi etiam C observant. Pro collectione igitur Philippensium testimonio Polycarpi non utuntur, sed sine ullo alio fundamento, sine Polycarpi aut alterius cujuspiam testimonio ex ipsis epistolis eam colligunt,quas illi genuinas, nostri fictas fuisse contendunt. Sed in enarranda fabula sua pergit vir doctissimus. Hi (Usserius,scilicet,el Hammondus) «Latinis objectionibus negant,de sex illis aut quinque epistolis loqui Polycarpum.. Imo vero hi nec illud negant,nec negare possunt Latinis objectionibus, quod Latini nunquam objecerunt. De quinque illis epistolis loqui Polycarpum nemo Latinorum dixit. Non hoc Usserius eorum objectionibus negat, sed plane e contrario, multis probat, eos nunquam hoc Polycarpo tribuisse, septem tantum epistolas in Poly- D carpi collectione contentas semper fassos esse, eamque rationem, cur Eusebius et Hieronymus earum tantum meminerint, assignasse. Hoc Baronium innuisse,hoc Gretserum plane et plene extulisse vult, quare illi epistolas hasce non commemoraverint,causam istam fuisse asserentem, «quia non viderant nisi illam epistolarum collectionem quæ facta fuerat a S. Polycarpo; qui illas duntaxat, quas B. Ignatius Smyrna primum et postea Troade scripserat,unum in volumen comportavit.>> Ita Usserius disputat,ut probet illas epistolas antiquis fuisse incognitas. Quorsum igitur hæc narrare voluit Dallæus, quæ Testimonium S. Irenæi ab objectionibus liberatur. Frivolum et ineptum est putare illud aliunde quam ex epistola ad Romanos citatum esse. Inanis est distinctio inter dixisse, et scripsisse. Nulla ignatii apophthegmata a veteribus memorantur. Ignorasse Irenæum Ignatii epistolas nulla cum ratione asseritur. Argumentum negativum adversus Irenæi testimonium nullam vim habet. Proximum est S. Irenæi, Polycarpi discipuli,testimonium,quod appellat vir doctissimus argumentum pro Ignatianis secundum. Asserit enim Eusebius Irenæum harum epistolarum meminisse,cum diceret : « Quemadmodum quidam de nostris dixit, propter martyrium ad Deum adjudicatus ad bestias, quoniam frumentum sum Christi, et per dentes bestiarum molor,ut mundus panis inveniar.»»Respondet vir doctissimus : Ego hæc verba vere Ignatii fuisse concedo; sed quid ad epistolas? Rogas? quia sunt in epistolis,alibi in antiquissimis monumentis nusquam, ne quidem in modernis, nisi quando ex epistolis transcripta. Ne unum quidem Ignatii apophthegma a veteribus memoratum est. At Irenæus non hic facit epistolæ mentionem ; sed neque B. Ignatii mentionem facit.Concedis tamen verba hæc vere esse Ignatii, cur non et epistolæ ? cum in epistola Ignatii inveniantur, alibi nusquam ? Neque enim alia ratio excogitari potest,quare Ignatii verba esse aut tu, aut nos credamus, nisi quod in ejus epistola inveniantur; alii enim præter Ignatium adjudicati erant ad bestias. Eusebius crebo probat epistolas apostolicas et Evangelia nostra, quod ex iis testimonia proferant Patres primitivi; quæ fere omnia vana essent, si hac ratione testimonia metiamur; raro enim libros aut epistolas vetustissimi illi scriptores nominabant,ex quibus verba et sen tentias decerpserunt. Recolat Dallæus verba sua de A scribi etiam non semel non potuerit. Maximus afDionysio : « Quæ citat,cum totidemverbis in epistola ad Romanos Ignatiana legantur, frivolum et ineptum est,ea aliunde quam ex hac epistola citata esse hariolari. »>Cum enim quæ citat Irenæus totidem verbis in epistola ad Romanos Ignatiana legantur, cur non æque frivolum et ineptum est, ea aliunde quam ex hac epistola citata esse hariolari? Sed habet quod reponat ex Parkero vir doctissimus : « Nihil aliud scribit Irenæus, nisi hoc istum, cujus meminit,dixisse. Si saltem hæc eum scripsisse diceret,colorem, licet falsum et evanidum, aliquem tamen haberet argumentatio. Sic enim ex aliquo Ignatii scripto hæc ejus verba Irenæum habuisse legitime concluderes: tametsi illud unde ea sumpsisset Ignatii scriptum ne sic quidem conficeres eam- B dem illam esse, quam nos hodie habemus ad Romanos ejus nomine inscriptam epistolam..Duo igitur reponit apud Irenæum legi non scripsisse, sed dixisse, hoc primum ; si legeremus scripsisse, argumentum tamen nostrum colorem tantum falsum et evanidum haberet, hoc secundum. A posteriori incipio,et Dallæo Dallæum oppono,pro simili sententia ex eadem epistola a pseudo Dionysio producta adversus Maximi effugium fortiter pugnantem. Auctor Areopagiticorum, quisquis est, produxerat testimonium ex Ignatii epistola ad Romanos; epistolam illam veteres omnes sub Trajano scriptam paulo ante martyrium Ignatii crediderunt. Dionysium Areopagitam sub Domitiano mortuum fuisse iidem putarunt. Inde validissimum confectum argumentum C est, verum Dionysium ista scribere non potuisse præsertim in opere Timotheo dicato. Maximus hac objectione pressus mira effugia excogitavit, et plane Dallæana. Primo,quod ad rem nostram spectat, τάκα σύνηθες αὐτῷ εἶναι ἀπόφθεγμα, ὡς καὶ τὸ Θεοφόρος πολλάκις αὐτῷ λεγόμενόν τε καὶ γραφόμεvov, forte hæc verba: Amor meus crucifixus est, apophthegma esse Ignatio familiare. Ita ille cum Dallao ad apophthegmata recurrit, et multo quidem adhuc speciosius. Ὁ ἐμὸς ἔρως ἐσταύρωτα: perfectissimam apophthegmatis speciem habet, et viro sancto per totum vitæ cursum tum in dictis tum in scriptis familiare esse potuit. Non ad Trajani tempora confugere necesse fuit; etiam sub Domitiano hoc apophthegma et sapius dixisse et aliquando scripsisse poterat Ignatius. Non eadem natura est Dallæani apophthegmatis apud Irenæum: «Frumentum sum Christi et per dentes bestiarum molor,ut mundus panis Dei inveniar.»>Quis hoc ab Ignatio dictum per totum vitæ cursum familiariter usurpatum, quis ante condemnationem ad bestias unquam prolatum,quis in alia quam illa epistola quæ in itinere exarata est, scriptum putet? Et tamen hoc Dallao apophthegma est, quod ipse alteri negat. Valeret, inquit, effugium, si hæc Ignatium dixisse scriberet Dionysianorum auctor: sed plane aliter eum ait hac scripsisse, non dixisse, γράφει δὲ ὁ θεῖος Tyvano quasi vero id quod sæpius dictum est, firmat, apophthegma illud forte ab Ignatio non semel dictum,neque semel scriptum fuisse; sive igi tur Dionysius dixisse sive scripsisse Ignatium ista scripserit, perinde erit. Commentum certe Maximi hoc modo refutari non potest; ut frivola plane sit hæc distinctio,et Dallæo indigna. Ipse enim in eodem opere non dubitat cum Albertino asserere, pseudo Dionysium hæc ipsa ab Origene hausisse ; Origenes autem non scribit Ignatium ista scripsisse, sed dixisse tantum. Verba ejus sunt: «Denique meminimus aliquem sanctorum dixisse, Ignatium nomine,de Christo, Meus autem amor crucifixus est.» Dixisse» igitur et scripsisse in hoc negotio plane idem; neque aut hoc aut illud Maximi commentum vel juvat,vel lædit. Omissa plane hac inani distinctione,aut illud, aut nihil, quod apposite observat Dallæus,Maximum jugulat. «Quæ citat,cum totidem verbis in epistola ad Romanos Ignatiana legantur, frivolum et ineptum est, ea aliunde quam ex hac ipsa epistola citata esse hariolari. » Secundo, Maximus ut ostendat illud esse apophthegma Ignatio tum viva voce tum scripto sæpius usurpatum,inquit: Τεκμήριον δὲ, τὸ μὴ προσκεῖσθαι, γράψει δέ τισι, τουτέστι Ρωμαίοις· ἀλλ ̓ ἁπλῶς, Γράφει δὲ ὁ θεῖος Ἰγνάτιος. Argumento autem est,de apophthegmate Ignatii locutum esse Dionysium, «quod non adjectum sit, «Scribit autem quibusdam,» scilicet Romanis, sed simpliciter," Scribit autem divinus Ignatius.» Ad hæc Dallous: Quod contra affert Maximus suum Dionysium simpliciter dicere, Ignatium scribere, non autem quibusdam scribere, quasi hoc aliud quam scriptam ad Romanos epistolam intelligi significet, id, inquam, prorsus nullam vim habet; cum notum sit auctorum sententias et loca sæpe et a nostris nunc litteratis citari, multo vero etiam sæpius a veteribus citata esse,nullo auctoris certo vel libro vel capite, unde illa habentur, nominatim edito. >> Recte hæc quidem et apposite. Nam cum Dallæus contra nostros disputat, Maximus est; cum adversus Maximum, plane noster est. Dicimus igitur et nos,si Irenæus dixisset, Ignatium ista scripsisse quæ protulit, argumentum nostrum non colorem tantum falsum et evanidum, sed illius negatio potius nullam prorsus vim haberet ; cum notum sit auctorum sententias et loca sæpe et a nostris nunc D litteratis citari,multo vero etiam sæpius a veteribus citata esse,nullo auctoris certo vel libro,vel capite, unde illa habentur, nominatim edito. » Sic igitur conficimus. præeunte viro doctissimo,ex usu nostrorum nunc litteratorum et multo magis veterum, si Irenæus dixisset Ignatium ea quæ refert scripsisse, eadem ab illo ex epistola ad Romanos ejus nomine inscripta sumpta fuisse. Ut ad primum revertar, distinctionem illam inter ista duo dixit et scripsit, cum verba ipsa scripta esse sciamus,nullam prorsus vim habere pariter dico, cum notum sit sententias et loca a veteribus citata esse per verbum hoc dicit non minus, imo sæ |