CURSUS COMPLETUS SEU BIBLIOTHECA UNIVERSALIS, INTEGRA, UNIFORMIS, COMMODA, OECONOMICA, OMNIUM SS. PATRUM, DOCTORUM SCRIPTORUMQUE ECCLESIASTICORUM, SIVE LATINORUM, SIVE GRÆCORUM, QUI AB ÆVO APOSTOLICO AD TEMPORA INNOCENTII III (ANNO 1216) PRO LATINIS ET AD CONCILII FLORENTINI TEMPORA (ANN.1439) PRO GRÆCIS FLORUERUNT. RECUSIO CHRONOLOGICA OMNIUM QUÆ EXSTITERE MONUMENTORUM CATHOLICÆ TRADITIONIS PER QUINDECIM PRIORA JUXTA EDITIONES ACCURATISSIMAS INTER SE CUMQUE NONNULLIS CODICIBUS MANUSCRIPTIS COLLATAS, PERQUAM UDITIO ACCURATISSIMA, CÆTERISQUE OMNIBUS FACILE ANTEPONENDA, SI PERPENDANTUR CHARACTERUM NITIDITAS SERIES GRÆCA IN QUA PRODEUNT PATRES, DOCTORES, SCRIPTORESQUE ECCLESIÆ GRÆCÆ ACCURANTE J.-P. MIGNE, BIBLIOTHECÆ CLERI UNIVERSÆ SIVE CURSUUM COMPLETORUM IN SINGULOS SCIENTIÆ ECCLESIASTICÆ RAMOS EDITORE. PATROLOGIE GRÆCE TOMUS XXVI. S. ATHANASIUS ALEXANDRINUS ARCHIEPISCOPUS. PARISIIS APUD GARNIER FRATRES, EDITORES ET J.-P. MIGNE SUCCESSORES, 1887 ΤΟΥ ΕΝ ΑΓΙΟΙΣ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ ΤΑ ΕΥΡΙΣΚΟΜΕΝΑ ΠΑΝΤΑ. S. P. N. ATHANASII ARCHIEPISCOPI ALEXANDRINI OPERA OMNIA QUÆ EXSTANT VEL QUÆ EJUS NOMINE CIRCUMFERUNTUR AD MSS. CODICES GALLICANOS, VATICANOS, ETC., NECNON AD COMMELINIANAS LECTIONES CASTIGATA, INDICIBUS LOCUPLETATA, OPERA ET STUDIO MONACHORUM ORDINIS S. BENEDICTI E CONGREGATIONE S. MAURI, NOVISSIMIS NUNC CURIS EMENDATIORA, ET QUARTO VOLUMINE AUCTA; ACCURANTE ET RECOGNOSCENTE J.-P. MIGNE SIVE CURSUUM COMPLETORUM IN SINGULOS SCIENTLE ECCLESIASTICÆ RAMOS EDITORE. 'TOMUS SECUNDUS. PARISIIS APUD GARNIER FRATRES, EDITORES ET J.-P. MIGNE SUCCESSORES, 1837 ADMONITIO IN QUATUOR ORATIONES CONTRA ARIANOS 318 I. Historiæ Arianorum ad monachos a S.Athanasio missæ subjungere visum est quatuor orationes contra Arianos. Namque si, ut nonnullorum est sententia, hoc ipsum opus est quod una cum Arianorum Historia at monachos misit S. Athanasius, proprius hic ejus locus est. Sed si alii probabilius existiment illas orationes alias plane esse ab opere ad monachos misso: nec idcirco incommode hic collocantur. Cum enim constet eas, post intrusum Georgium, a S. Athanasio in solitudine tum degente esse compositas: potest utique fieri ut illas nonnisi post epistolam cæteraque ad monachos missa opera scripserit; nam quo definite anno conscriptæ fuerint, cerlo dici non potest. Sed de his fusius in Præfatione generali : cætera nunc quæ ad ipsas attinent orationes, prosequamur. II. Volumine superiori (a), in admonitione in Epistolam encyclicam ad episcopos Egypti et Libyæ jam observavimus quatuor duntaxat esse orationes contra Arianos, non quinque, ut alii editi habent, ipsamque encyclicum epistolam ab illis orationibus penitus esse distinctam:verum operæ pretium est plenius hic ea de re disserere. Inter se non consentiunt manuscripti codices in assignando numero orationum contra Arianos. Seguerimus optimæ notæ codex quinque numerat, quarum prima est epistola encyclica ad episcopos Ægypti et Libyæ, ad cujus initium in margine hæc nota legitur, quam noluimus omittere: Outos ó évtaŭ0x πρŭtos λόγος τοῦ ἁγίου Αθανασίου ἔν τισι τῶν ἀντιγράφων τέταρτος φέρεται. Καὶ Σεβῆρος δὲ ὁ δυσσεβὴς ἐν τῷ εἰκοστῷ τρίτῳ κεφαλαίῳ τοῦ τρίτου λόγου τῶν κατὰ τοῦ μακαρίου Ἰωάννου τοῦ ἐπισκόπου Καισαρείας Παλαιστίνης τοῦ ἀπὸ γραμματικῶν τέταρτον τὸν παρόντα λόγον ὀνομάζει. Ὁ δὲ ἐν ὁσίοις Θεόδωρος ἐπίσκοπος τῆς Φαρᾶν, ἀνὴρ λόγιος, καὶ συγγράμματα καταλελοιπὼς ἀξιάγαστα, ἐν τῷ κατὰ ̓Αγνυητῶν αὐτοῦ διαλόγῳ τέταρτον τοῦ ἁγίου Αθανασίου κατὰ Ἀρειανῶν λόγον ὀνομάζει τὸν καὶ ἐν τῷδε τῷ τεύχει τέταρτον κείμενον, οὗ ἡ ἀρχή· Οἱ 'Αρειομανῖται, ὡς ἔοικε, κρίναντες ἅπαξ ἀποστάται γενέσθαι. Id est : « Hæc, quæ hic inscribitur oratio prima S. Athanasii in aliquibus exemplaribus quarta dicitur. Et vero impius Severus in vicesimo tertio capite libri tertii adversus Joannem a grammaticis Cæsareæ in Palæstina episcopum, quartum appellat præsentem orationem. At S. Theodorus episcopus Pharan, vir eruditus, qui et egregia reliquit opera, in suo adversus Agnoelas dialogo, quartum S. Athanasii orationem contra Arianos appellat, quæ item isto in volumine quarta est, cujus videlicet initium est : « Quandoquidem semel Ariani, ut videtur, animum induxerunt a « veritate desciscere. » Hæc ibi, quæ item habentur in codice Gobleriano, eaque Felckmanus ait esse cujusdam lectoris Romani nomine qui codicem Goblerianum scripsit. Editi Græci codices, et ms. Felckmanni secundus licet illam epistolam non inscribant primam orationem; tamen eam quam jam nos primam inscribimus, secundum appellant. In Basiliensi codice tres primæ orationes eodem ordine, quo jam a nobis, numerantur, sed quam quartam inscribimus, ibi sexta dicitur; forte nempe quod epistola encyclica ad episcopos Ægypti et Libyæ, in aliquibus codicibus oratio quarta in Arianos appellatur, et oratio de Incarnatione Verbi, cujus initium, Ol zazoréyvwc, quinta numeratur, ut in Felckmanni quinto codice ms. In Regio ms.codice chartaceo tres primæ exstant orationes eadem serie. ut hac in nostra editione, numeratæ, sed quarta deest. In alio Regio optimæ notæ ms. codice, qui mediam Operum S. Athanasii partem continet, duæ ultimæ, initio habentur orationes,quæ item ibidem tertia et quarta nuncupantur.Sed ne diutius in percurendis manuscriptis codicibus immoremur, vide discrepantes lectiones quas studiose collegimus ad initium singularum orationum, nec non epistolæ encyclicæ ad episcopos Ægypti et Libyæ, el tractatus modo memorati de Incarnatione. Mullo præterea antiqui scrpitores eodem ordine illas citarunt orationes ac nos numeramus, ut Cyrillus Alexandrinus, Theodoretus, Justinianus imperator, quemadmodum suis in locis observamus. Verum nihil opus longiore disputatione, cum clarum sit ex hisce ipsis quatuor orationibus nihil eas commune cum ullo alio opere habere, sed ita inter se cohærere, ut unum ipsæ opus simul conficiant, quarum prima sit principium, quarta autem omnium sit finis,quam sane ob causam sola hæc ultima solila terminatur conclusione. Ratio autem cur quinque adversus Arianos orationes in multis numerentur codicibus, nulla alia videtur, quam quod in illis codicibus epistola encyclica ad episcopos Ægypti et Libyæ proxime erat ante quatuor orationes, quæ quidem cum et ipsa sit in Arianos composita, inscripta idcirco est, « Oratio prima contra Arianos. » III. Supersedemus hic a proponendis singularum orationum argumentis; res enim nos longius deduceret:sed singula, quæ digna observatione nobis visa sunt in indice adnotare nobis curæ fuit, quæ, cui lubuerit, facile (a) Pag. 212. Hic et infra non semel, cum ad loca parallela revocatur Lector, paginas intelligat editionis Venetæ quæ in nostro textu repræsentatur. EDIT. PATROL. PATHOL. GR. XXVI. 1 |